Overzicht

Meerjarig perspectief: financieel gezond maar druk op meerjarige exploitatieruimte en een toename van risico's

Structurele exploitatieruimte daalt op termijn

Eigen vermogen: daling van '23 naar '24 door overboekingen

Solvabiliteit en schulden: gunstige positie loopt geleidelijk terug

Nieuwe regels rondom rechtmatigheid: een moeizaam proces

Aanvullende financiële sturingsmaatregelen zijn nodig

1. Regionale economie

Regionale economie

Onze beleidskaders 2019-2023

Wat hebben we bereikt?

1.1. Een attractieve, duurzame en innovatieve kennis- en diensteneconomie

1.1.1. Economische samenwerking, acquisitie en LIOF: netwerken, financiering en groei van bedrijvigheid

1.1.2. MKB, Logistiek en Industrie: blijvend innoveren, ontwikkelen verdienmodellen en verduurzaming

1.1.3. Brightlands Kennis/As: versterking economische structuur en vestigingsklimaat

1.1.4. Maastricht Aachen Airport: duurzame luchthaven met minder ernstig gehinderden

1.2. Een sterke kenniseconomie die gezond, vernieuwend en duurzaam is

1.2.1. Toerisme en recreatie: innovatieondersteuning

1.2.2. Innovatieve landbouw: circulair, versterking marktpositie en grensoverschrijdend verbinden

1.2.3. Regiodeal en investeringsagenda Noord-Limburg: impuls brede welvaart

1.3. De beschikbaarheid van voldoende, juist geschoolde en wendbare werknemers

1.3.1. Arbeidsmarkt: Loopbaanontwikkeling en grensoverschrijdende arbeidsbemiddeling

1.3.2. Onderwijs: kwalitatief goed, breed, toekomstbestendig en Euregionaal

Verbonden partijen inzake regionale economie

2. Cultuur en maatschappij

Cultuur en maatschappij

Onze beleidskaders

Wat hebben we bereikt?

2.1. Een vitaler en veiliger Limburg waarin iedereen kan participeren

2.1.1. Sociale agenda en Zorg: inlopen van de gezondheidsachterstanden

2.1.2. Veiligheid: Georganiseerde aanpak tegen ondermijning, preventie en veilige wijken, veilig buitengebied

2.2. Behoud en versterking van de intrinsieke en maatschappelijke waarde van de cultuur- en erfgoedsector in heel Limburg voor een breed publiek en de samenleving

2.2.1. Cultuur: basisinfrastructuur behouden en versterken

2.2.2. Erfgoed, Monumenten en Archeologie: instandhouding

2.3. Alle Limburgers blijven door sport en bewegen mentaal en fysiek gezond en kunnen zich positief ontwikkelen

2.3.1. Sport: bevordering van sporten en bewegen

3. Regionale bereikbaarheid en OV

Regionale bereikbaarheid en OV

Onze beleidskaders

Wat hebben we bereikt?

3.1. Een openbaar vervoersysteem in Limburg waarin de reiziger centraal staat en dat bijdraagt aan het realiseren van onze ambities en doelen

3.1.1. Openbaar vervoer en concessiemanagement: de reiziger centraal

3.1.2. Railagenda: versterken positie spoor als drager van OV

3.2. Een vlot, veilig, betrouwbaar, duurzaam, leefbaar en efficiënt vervoer van mensen en goederen

3.2.1. Voorbereiding en uitvoering mobiliteitsmaatregelen: mensen en goederen veilig en tijdig op hun plek

3.2.2. Fiets: stijging van het aantal fietskilometers

3.2.3. Verkeersveiligheid: daling aantal ernstige slachtoffers

3.2.4. Weginfra: kwaliteit op orde

Verbonden partijen regionale bereikbaarheid en OV

4. Ruimtelijke ontwikkeling

Ruimtelijke ontwikkeling

Onze beleidskaders

Wat hebben we bereikt?

4.1. Aantrekkelijke vitale kleine kernen, wijken, buurten en dorpen in regionaal verband ter versterking van de leefomgeving en het vestigingsklimaat

4.1.1. Stedelijke ontwikkeling: versterking van het vestigings- en leefklimaat

4.1.2. Kwaliteitsimpuls Limburgse centra: doorstroming en bereikbaarheid van de woningmarkt

4.1.3. Regiodeal transformatie Parkstad: sociaal-economische structuurversterking

4.2. Een voortreffelijke woon- en leefomgeving, waar mensen zich prettig voelen

4.2.1. Wonen in Limburg: fundament, versterken en versnellen

4.3. Een ruimtelijke kwaliteitsimpuls zowel in stedelijk als landelijk gebied

4.3.1. Omgevingsvisie en ruimtelijk beleid: hernieuwde afspraken met gemeenten

4.4. Hoogwaterveiligheid in balans met een aantrekkelijk woon-, werk-, recreatie en leefgebied van de Maasvallei

4.4.1. Waterveiligheid Maas: versterken van de ruimtelijke kwaliteit en deelname projecten

Verbonden partijen ruimtelijke ontwikkeling

5. Milieu, energie en klimaat

Milieu, energie en klimaat

Onze beleidskaders

Wat hebben we bereikt?

5.1. Het realiseren van een voor Limburg passende energiemix voor de toekomst en een vermindering van de CO2 uitstoot

5.1.1 Energie: een passende mix

5.1.2 Duurzaamheid en Circulaire economie: bewustwording en innovatie

5.1.3. Milieu: een veilige en gezonde leefomgeving

5.1.4. Bodem en ondergrond: duurzaam gebruik

5.1.5. Vergunningen, toezicht en handhaving: bevoegd gezag en coördinatie RUD

Verbonden partijen milieu, energie en klimaat

6. Landelijk gebied

Landelijk gebied

Onze beleidskaders

Wat hebben we bereikt?

6.1. Een hoge mate van biologische diversiteit waarbij populaties van soorten duurzaam in stand blijven

6.1.1. Natuur: beheer, ontwikkeling, bescherming en een nieuw natuurprogramma 2023-2030

6.1.2. Stikstof: herstel balans natuur en economie

6.2. Behoud en versterken van de kenmerkende kwaliteiten en afwisseling van het Limburgse landschap

6.2.1 Landschap: versterking integrale gebiedsontwikkeling

6.3. Een duurzaam, robuust en ecologisch gezond watersysteem dat kan omgaan met wateroverlast en droogte en dat voorziet in voldoende water van goede kwaliteit

6.3.1. Watersysteem: klimaatbestendig

Verbonden partijen landelijk gebied

7. Kwaliteit openbaar bestuur

Kwaliteit openbaar bestuur

Wat hebben we bereikt?

7.1. Bestuurlijke opgaven doelgericht, kostenbewust en transparant bereiken vanuit een actieve opstelling van eigen kracht en vanuit een grensoverschrijdend en internationaal perspectief.

7.1.1. Rijks- en veiligheidstaken CdK

7.1.2. Bestuurskracht en bestuurlijke organisatie: als partner en als toezichthouder

7.1.3. Internationalisering en Public Affairs: vernieuwend verbinden over grenzen heen

Verbonden partijen kwaliteit openbaar bestuur

8. Financiën en overhead

Financiën en overhead

Onze beleidskaders en verordeningen

Toelichting op de belangrijkste posten

Verbonden partijen financiën en overhead

Doorwerking naar 2024-2027

Overboekingen naar 2024 e.v.

Kader overboekingsvoorstellen

Samenvatting voorstellen

Toelichting per programma

Begrotingswijziging 2024

Verplichte paragrafen

1. § Lokale heffingen

Inleiding

Inkomsten uit lokale heffingen

Beleid ten aanzien van de diverse provinciale heffingen

Opcenten op de motorrijtuigenbelasting

Lokale lastendruk

Leges in het kader van de Omgevingswet

Grondwaterheffing

Ontgrondingenheffing

Kwijtscheldingsbeleid

Leges en kostendekkendheid

Leges in het kader van de Ontgrondingenwet

Leges in het kader van de Waterwet

Leges in het kader van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo)

Leges in het kader van de Wet Natuurbescherming

Heffing op grond van de Waterwet (belasting krachtens artikel 7.7 Waterwet), de zogenoemde Grondwaterheffing

Regels en heffingsmaatstaven provinciale heffingen

2. § Weerstandsvermogen en risicobeheersing

Inleiding

Beleid inzake weerstandscapaciteit en risico's

Inventarisatie van de weerstandscapaciteit

Risico-inventarisatie

Risicoprofiel

Top 4 grootste risico's

Kengetallen BBV inzake financiële positie

Netto schuldquote

Solvabiliteit

Grondexploitatie

Structureel exploitatiesaldo

Opcenten motorrijtuigenbelasting

3. § Onderhoud kapitaalgoederen

Inleiding

Infrastructuur

Beheer en onderhoud van nieuwe of aangepaste infrastructuur

Financiële consequenties voor de begroting

Investeringen in weginfra

Investeringen in weginfra

Gebouwen

4. § Financiering

Inleiding

Algemene ontwikkelingen

Financiering integraal

Portefeuilleontwikkeling tijdelijk overtollige middelen

Uitzettingen uit hoofde van het publiek belang

Opgenomen geldleningen

Verantwoording wettelijke normen: vlottende schuldpositie

Verantwoording wettelijke normen - vaste schuldpositie

Drempelbedrag schatkistbankieren

EMU-saldo

Beleidsplan 2023

5. § Bedrijfsvoering

Inleiding

Organisatievisie

Human resources

Communicatie en informatievoorziening

Juridische zaken, inkoop en aanbesteding

Financiën en subsidies

Huisvesting en facilitaire zaken

Rechtmatigheid

6. § Verbonden partijen

Inleiding

Belangrijkste ontwikkelingen in het boekjaar

Visie en beleidsvoornemen deelnemingen

Interpretatie

Regeling Grote Projecten

Verloopoverzicht boekwaarde per Verbonden Partij

7. § Grondbeleid

Inleiding

Beleid in relatie tot de in de begroting opgenomen programma’s

Uitvoering van het beleid

Boekwaarden en verwachte resultaten

Toelichting op deze projecten

Risico’s en risicoreserve

8. § Openbaarheid

Wet open overheid (Woo)

9. § Portfoliomanagement

Portfoliomanagement

Investeringsportefeuille

Risicoprofiel

Risicoreserve

Portfolio samenstelling

Rendement

BBV-indicatoren

BBV-indicatoren

Kwaliteit oppervlaktewater

CO2-emissie (bekende uitstoot gas, elektra, warmte, voertuigbrandstoffen)

Energieneutraliteit

Verworven en ingerichte nieuwe natuur

Beheerde natuur

Waardering OV

Bruto regionaal product

Werkgelegenheid

Restauratievolume

Preventief toezicht gemeenten

Opkomst Provinciale verkiezingen

Jaarrekening 2023

Balans per 31-12-2023

De provinciale balans

Balans - Activa

Balans - Passiva

Toelichting op balans per 31-12-2023

Vaste activa

Vaste activa

Immateriële vaste activa - totaaloverzicht

Immateriële vaste activa - verloopoverzicht

Bijdrage Tram Maastricht Hasselt

Immateriële vaste activa - belangrijkste investeringen in bijdragen aan activa van derden

Materiële vaste activa - totaaloverzicht

Materiële vaste activa - investeringen met economisch nut

Materiële vaste activa - verloopoverzicht investeringen met economisch nut

Materiële vaste activa - investeringen met maatschappelijk nut

Materiële vaste activa - verloopoverzicht investeringen met maatschappelijk nut

Materiële vaste activa - belangrijkste investeringen met maatschappelijk nut

Materiële vaste activa - in erfpacht uitgegeven gronden

Financiële vaste activa - verloopoverzicht

Financiële vaste activa - Kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen in 2023

Financiële vaste activa - Leningen u/g aan deelnemingen in 2023

Financiële vaste activa - Overige langlopende leningen u/g in 2023

Vlottende activa

Vlottende activa

Voorraden - totaaloverzicht

Voorraden - overige grondvoorraden

Voorraden - in exploitatie genomen bouwgronden

Voorraden - onderhanden werk ontwikkelopgave natuur

Uitzettingen met looptijd < 1 jaar

Liquide middelen - totaaloverzicht

Liquide middelen - specificatie

Overlopende activa - totaaloverzicht

Overlopende activa - specificatie EU en Nederlandse overheidslichamen

Overlopende activa - specificatie overig

Vaste passiva

Vaste passiva

Eigen vermogen en jaarresultaat - totaaloverzicht

Verloopoverzicht - reserves

Toelichting reserves

Mutaties voorzieningen

Toelichting voorzieningen

Vaste schulden

Vaste schulden - specificatie

Vlottende passiva

Vlottende passiva - totaaloverzicht

Vlottende passiva - netto-vlottende schulden met een rentetypische looptijd < 1 jaar

Vlottende passiva - overlopende passiva

Vlottende passiva - verplichtingen opgebouwd in begrotingsjaar

Vlottende passiva - voorschotbedragen voor uitkeringen met een specifiek bestedingsdoel

Vlottende passiva - overige vooruitontvangen bedragen ten laste van volgende begrotingsjaren

Niet uit de balans blijkende verplichtingen

Inleiding

Meerjarige contracten natuurbeheer

Verstrekte borgstellingen bij (bancaire) geldleningen

Overige langlopende inkoopcontracten

Meerjarige projectsubsidies >= 1,265 mln.

Strategische verwerving percelen Groeve Mourik te Brunssum

Programmaplan Waterveiligheid en ruimte Limburg (WRL)

Arbeidskosten gerelateerde verplichtingen

Vordering op B.V. Ontwikkelbedrijf Greenport Venlo

Inkomsten in behandeling zijnde vergunningen Natuurbeschermingswet

Baten en lasten 2023

Overzicht baten en lasten 2023

Toelichting op het overzicht van baten en lasten 2023

Voor- en nadelige verschillen in baten en lasten per programma: top 5

Overzicht van baten en lasten 2023 in vergelijking met 2022

Categorische verschillenanalyse

Verschillenanalyse op basis van categorieën

Belangrijkste afwijkingen ten opzichte van het begrote resultaat 2023

Resultaateffecten per programma

Resultaateffect reguliere middelen

Personele lasten in begrotingsprogramma's

Kapitaallasten

Resultaat voorgaande dienstjaren

Taakstelling coalitieakkoord

Toevoeging reserves

Aanwending reserves

Structureel evenwicht

Structureel evenwicht van de jaarrekening

Specificatie van incidentele baten en lasten

Structurele toevoegingen en onttrekkingen reserves

Rechtmatigheidsverantwoording

Verklaring college

Overige verplichte rapportages

Wet normering topinkomens

Wet normering topinkomens

Gebeurtenissen na balansdatum

Geen relevante gebeurtenissen na balansdatum

Verantwoording Specifieke uitkeringen 2023 (Single information - Single audit)

Betekenis Single information Single audit (SiSa)

SiSa - Bijlage

Uitvoeringsinformatie 2023

Uitvoeringinformatie voor derden (IV3)

Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling

Algemene grondslagen voor het opstellen van de Jaarrekening

Balansgrondslagen

Rechtmatigheid

Bestuurlijke intenties vastgoed in verband met waardering op de provinciale balans