Omschrijving

We willen de biodiversiteit in Limburg bevorderen en gezonde populaties van dier- en plantensoorten duurzaam in stand houden. We hebben om de staat van de natuur in beeld te brengen natuurdoelanalyses voor de stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden opgesteld en deze voor advies voorgelegd aan de Ecologische Autoriteit. We hebben natuurherstel maatregelen genomen die nodig zijn voor het behalen van de doelstellingen uit de Europese Vogel- en Habitatrichtlijn (VHR). Het ging daarbij ook om het ondersteunen van bedreigde dier- en plantensoorten. We hebben het realiseren van een basiskwaliteit natuur door een natuurinclusieve samenleving gestimuleerd, zodat natuur sterk verankerd is in onze samenleving en dicht bij de woonomgeving te beleven is.
We hebben gewerkt aan het realiseren en beheren van een robuust grensoverschrijdend natuurnetwerk van goede kwaliteit, aan het borgen van de groenblauwe dooradering van het landelijke gebied en aan het uitbreiden van het bosareaal in Limburg. Naast het nemen van maatregelen, hebben we gezorgd voor het behoud van beschermde natuurwaarden door uitvoering te geven aan onze taken als bevoegd gezag voor ontheffingverlening, vergunningverlening, toezicht en handhaving. Als onderdeel van het noodzakelijke beheer van natuur hebben we ook het beheer van dierpopulaties die schade aan andere belangen kunnen veroorzaken mogelijk gemaakt en hebben we het nemen van de nodige preventieve maatregelen om die schade te voorkomen met subsidie ondersteund. De biodiversiteit wordt bedreigd door invasieve exoten en daarom zorgen we voor het verwijderen of beheersen van deze soorten. In 2023 was dit aan de orde bij de wasbeer en de Aziatische hoornaar en via natuurherstelmaatregelen in de Natura 2000-gebieden.  

Rol provincie: toetser, ondersteuner, procesmanager, subsidient, partner

Samenvatting

De aanwezigheid van natuur en landschap maken een belangrijk deel uit van de leefomgeving van de Limburgers. Natuur en  landschap worden benut voor recreatie. De bijzondere natuur die onze provincie rijk is draagt sterk bij aan de beleving. De provinciale activiteiten binnen dit begrotingsonderdeel dragen bij aan de kwaliteit en de oppervlakte van de natuur, soms met een direct zichtbaar maatschappelijk effect, soms met effecten die indirect of op langere termijn pas merkbaar zijn. Op specifieke onderdelen heeft de provinciale inzet duidelijke gevolgen voor betrokken doelgroepen, zoals bijvoorbeeld bij faunabeheer, waardoor er minder faunaschade optreedt, en het agrarisch natuur- en landschapsbeheer, waardoor de beleving van het landschap wordt versterkt en inkomstenderving voor agrariërs wordt gecompenseerd ten behoeve van het behoud van soorten die baat hebben bij aangepast agrarisch beheer. Bij de uitvoering van het Natuurprogramma 2023-2030, de Limburgse bossenaanpak en het Programma landschap is ingezet op een (sterkere) benutting van de maatschappelijke initiatieven die bijdragen aan het bereiken van doelstellingen op het gebied van natuur- en landschap. 

Kwaliteit

Toelichting oordeel: 

Uitbreiding van het areaal natuur dat onder gesubsidieerd natuurbeheer wordt gebracht is op dit moment beperkt mogelijk, omdat de Natuurpact-afspraken met het Rijk onvoldoende rekening houden met bestaande natuur die nog niet onder het Subsidiestelsel Natuur een Landschap valt. Daarnaast wordt het areaal onder natuurgebiedenbeheer beïnvloed door de realisatie van de ontwikkelopgave voor het NNL (zie onder 6.1.2).  Beperkte areaaluitbreiding heeft ook beperkte uitbreiding van het areaal onder natuurgebiedenbeheer tot gevolg. Wij voeren overleg met het Rijk over aanvullende financiering van het natuurbeheer, mede in verband met de gestegen kosten daarvan. Beperkte voortgang van de ontwikkelopgave en beperkte ontwikkeling van het areaal onder natuurgebiedenbeheer nemen met zich mee dat de biodiversiteit onder druk staat en dat herstel nog niet volledig mogelijk is. Hier staat tegenover dat we er met agrarisch natuur- en landschapsbeheer, actieve soortenbescherming, exotenbeleid en natuurherstelmaatregelen op grond van het natuurprogramma 2023-2030 naar verwachting in zijn geslaagd om achteruitgang van de biodiversiteit te voorkomen. 

Kwaliteit (indicator)

O

Tijd

In 2023 is uitvoering gegeven aan het Natuurprogramma 2023-2030. Er zijn projecten uitgevoerd in het kader van actieve soortenbescherming, faunabeheer, het exotenbeleid, Natura 2000 en de bosopgave. Daarnaast zijn faunabeheerplannen goedgekeurd, ontheffingen verleend en Natura 2000-plannen vastgesteld. Voor het beheer van natuur zijn subsidies verleend aan natuurbeheerders en zijn subsidies verleend voor agrarisch natuur- en landschapsbeheer. De planning van de realisatie van de ontwikkelopgave voor het NNL met areaaluitbreiding op grond van het natuurpact, richt zich op realisatie van het benodigde areaal natuur uiterlijk in 2027. Deze planning staat onder druk. Zie onder 6.1.2.

Tijd (indicator)

O

Geld

Voor de uitvoering van het product Natuur zijn de lasten begroot op € 34,08 mln.  De realisatie bedraagt € 30,92 mln. waardoor een voordelig verschil  is ontstaan van € 3,16 mln. Dit wordt met name veroorzaakt door een verschuiving van werkzaamheden naar begrotingsjaar 2024, waardoor een bedrag van € 4,93 mln. via overboekingsvoorstellen wordt overgeboekt naar begrotingsjaar 2024.  De grootste posten hierin zijn:

  • ANLB nieuwe 6 jarige beschikking € 2,17 mln.;
  • SPUK Natuur boscompensatie € 1,81 mln.;
  • Subsidieplafond soorten € 0,45 mln. staat open tot 31-12-2024;
  • Afhandeling subsidieaanvragen invasieve exoten € 0,29 mln. 

Daarnaast is het budget Natuurgebiedenbeheer overschreden met € 1,73 mln. Dit is het gevolg van een dubbele lastneming en het Rijk blijft achter met het toekennen van vergoedingen voor verplichtte tariefsverhogingen.

Geld (indicator)

O