3. § Onderhoud kapitaalgoederen

Kapitaalgoederen zijn van belang voor de realisatie van provinciale programma’s. Zo speelt een goed onderhouden infrastructuur een belangrijke rol in de economie en het sociaal leven. Een integrale afweging tussen aanwezigheid van kapitaalgoederen, kwaliteitsniveau, onderhoud en visie is van strategisch belang voor de Provincie en voor haar financiële positie.

Met de paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen in de begroting stellen Provinciale Staten kaders voor onderhoud van infrastructuur, wegbeheer en gebouwen. Met behulp van de jaarstukken kan controle op deze kaders plaatsvinden. Voor nadere informatie over de afschrijvingsmethodieken verwijzen wij naar de grondslagen voor de waardering en resultaatbepalingen.

Infrastructuurvoorzieningen hebben effect op diverse uitvoeringsprogramma’s. Ze zijn van essentieel belang voor de Limburgse economie en de verbinding tussen mensen. Wij faciliteren onze bereikbaarheid maximaal en houden onze infrastructuurvoorzieningen vanwege de veiligheid in optimale conditie. 

Het beleid voor het onderhouden van infrastructuur is opgenomen in de door Provinciale Staten op 14 februari 2020 vastgestelde ‘Nota Infrastructurele Kapitaalgoederen Provincie Limburg 2020’.  Dit kader handhaaft het voorzieningenniveau van de provinciale wegen met kwaliteitsniveau ‘BASIS’. Met dit kwaliteitsniveau is een goed functionerend provinciaal (wegen)netwerk geborgd en is het risico op het ontstaan van achterstallig onderhoud beheersbaar.

Binnen dit kader heeft de Provincie zorg gedragen voor het beheer en onderhoud van de weginfrastructuur en een gedeelte van de railinfrastructuur nodig voor de exploitatie van de Zuid-Limburgse Stoomtrein Maatschappij (ZLSM). De Provincie is eigenaar van infrastructuur bestaande uit globaal 450 km weg  (inclusief naastgelegen voorzieningen) en de railinfrastructuur ZLSM en is wettelijk verantwoordelijk voor het beheren, onderhouden en rehabiliteren hiervan.

Daarnaast is het beheer en onderhoud daar waar mogelijk gecombineerd met andere provinciale programma's en heeft dit geleid tot aanpassingen aan de provinciale infrastructuur, de reconstructies.  Het beheer en onderhoud en de reconstructies zijn opgenomen in het Integraal Programma Mobiliteitsopgaven Limburg 2023 – 2027 (IPML).

Daar waar nieuwe infrastructuur is gerealiseerd of infrastructuur is aangepast, markeert de ingebruikname het punt waarbij overdracht aan de beheerder aan de orde is. De kosten voor het beheer en onderhoud van de provinciale infrastructuur worden op het moment van ingebruikname ten laste gebracht van de provinciale begroting. In onderstaande tabel zijn deze projecten opgenomen, met jaar van oplevering.  

Financiële consequenties van beheerplannen en de planning uit het IPML zijn vertaald in de begroting. Onderstaande tabellen (3.2 en 3.3) geven inzicht in de gerealiseerde exploitatiekosten en investeringen van het beheer- en onderhoud aan het provinciale wegennet  2023. De financiële gevolgen van de investeringen komen terug in de exploitatie in de vorm van kapitaallasten (afschrijvingen).  

Onderstaande tabel geeft inzicht in  de stand van zaken ultimo 2023.

De verschillen in investeringskredieten (zie tabel 3.3) worden veroorzaakt door verschuivingen in de uitvoering. De investeringskredieten in de begroting 2023 en bijhorende meerjarenraming zijn gebaseerd op een vast bedrag dat geen rekening houdt met verschuivingen. De projecten zijn gefinancierd uit reguliere wegensectormiddelen van 2023, maar ook uit voorliggende dienstjaren. Genoemde bruto bedragen in tabel 3.4 hebben hierop betrekking.

De provincie Limburg heeft 13 gebouwen of opstallen in eigendom. Dit zijn:

• het Gouvernement aan de Maas;
• drie steunpunten voor provinciale wegen (Hulsberg,  Sittard en Nederweert);
• drie provinciale musea (Bonnefantenmuseum Maastricht, Limburgs Museum Venlo en het Discovery museum Kerkrade);
• kasteel Groot Buggenum te Grathem; 
• cargoloods Oost Maastricht-Airport;
• stationsgebouw met loods, werkplaats, watertoren en seinhuisjes van de Zuid Limburgse Stoomtrein Maatschappij Simpelveld.

Het Gouvernement en de steunpunten worden gebruikt voor de huisvesting van (provinciale) medewerkers, de overige  gebouwen worden verhuurd aan de betreffende stichtingen die het gebouw gebruiken. 

Beleid

Kwalitatief goed onderhoud is belangrijk voor de representativiteit, maar ook voor de functionaliteit en dus ook voor de uitvoering van de provinciale programma’s. Het doel is het waarborgen van het vastgestelde onderhoudsniveau (representativiteit en functionaliteit) van alle provinciale gebouwen. Van alle gebouwen zijn Meerjarenonderhoudsplannen (MJOP) opgesteld die als basis dienen voor de inrichting van de voorziening groot onderhoud provinciale gebouwen. 

Op basis van deze plannen wordt de representativiteit en functionaliteit van de gebouwen geborgd en duurzaam gefinancierd. Tevens wordt voldaan aan het besluit begroting en verantwoording (BBV) van het Ministerie Binnenlandse Zaken en de voorwaarden van de accountant.

Verduurzaming gebouwen

De gebouwen zijn in de afgelopen jaren op diverse gebieden verduurzaamd en hebben nagenoeg allen het energielabel A, voor de kantoorruimten is de minimale eis energielabel C. Voor de monumentale gebouwen zal maatwerk worden toegepast. Bij natuurlijke vervangingsmomenten van installaties worden energiezuinige alternatieven toegepast. Het vervangen van de TL-verlichting door Led-verlichting is in alle gebouwen gestart.

In het kader van de Provinciale energiestrategie (PES) is onderzocht of het mogelijk is om op de beschikbare gebouwde omgeving PV-panelen aan te brengen. In het kader van de voorbeeldfunctie, wordt alleen duurzaam opgewekte energie ingekocht en is onze bedrijfsvoering duurzaam en circulair.

Uitgevoerde plannen in 2023

• De herinspectie van de (bouw)elementen hebben in Q3 en Q4 2023 plaatsgevonden en zijn de grondslag voor de herziening van het MJOP en de re-allokering van gelden binnen de voorziening groot onderhoud provinciale gebouwen. Deze plannen worden ter besluitvorming in 2024 voorgelegd;
• Aan de hand van de routekaart verduurzaming provinciaal maatschappelijk vastgoed van het IPO zijn plannen voor  de verdere verduurzaming per gebouw uitgezet. Opdrachten voor het opstellen van de rapporten zijn gegeven en de gebouwen en installaties zijn fysiek onderzocht. Deze rapporten worden ter besluitvorming voorgelegd en maken onderdeel uit van het Duurzaamheidsplan;
• Aanbrengen van PV-panelen op gebouwde omgeving, waar de capaciteit van het openbare elektranet dit toelaat, is gestart. Bij alle voorgenomen locaties is op grond van netcongestie geen of beperkte teruglevering toegestaan. De plannen zijn hierop aangepast.
• Er is uitvoering gegeven aan de activiteiten in het MJOP.