Omschrijving

Het is voor ons van belang dat Limburgse gemeenten in staat zijn om hun maatschappelijke opgaven te realiseren. Om al die taken goed uit te voeren moeten gemeenten steeds meer opereren in complexe samenwerkingsverbanden: met elkaar, met andere overheden en met maatschappelijke partijen. Daarmee worden steeds hogere eisen gesteld aan de kracht van het lokaal bestuur. Dit geldt ook voor de provincie zelf; provincies hebben door landelijke besluitvorming op een aantal maatschappelijk urgente thema’s (volkshuisvesting, landelijk gebied, ruimtelijke ordening, bereikbaarheid en energie) een grote ‘rol in de ruimte’. 

Interbestuurlijke verhoudingen
De bestuurlijke verhoudingen tussen gemeenten onderling, tussen provincie en gemeenten, tussen provincies onderling en die met het Rijk hebben de volle aandacht. Met aandacht voor regionaal maatwerk, om recht te doen aan regionale verschillen. De inzet van de provincie in de Investeringsagenda Noord-Limburg en de projecten van de Regio Deal Noord-Limburg zijn in uitvoering. 

In de Peel wordt er samengewerkt met Provincie Noord-Brabant, drie waterschappen en vier regio’s van samenwerkende gemeenten en is de gebiedsgerichte aanpak een van de nationale NOVI/NOVEX-gebieden. De Provincie participeert in het traject NOVI/NOVEX-gebied Zuid-Limburg. De aanpak en de provinciale inzet daarin is in 2023 voortgezet. De expertise en ervaringen die de provincie heeft opgedaan bij de regiodeals zullen gedeeld worden met regio’s die zelf initiatief willen nemen om te komen tot een nieuwe regiodeal. Noord-Limburg en Midden-Limburg hebben met steun van de Provincie in het najaar van 2023 een aanvraag gedaan bij het Rijk om te komen tot een nieuwe Regio Deal. Voor de de beide Regio Deals in Zuid-Limburg (gestart in 2023) is de Provincie partner op projectbasis.

De provincie als partner
Wij hebben een rol genomen in de interbestuurlijke verhoudingen vanuit twee invalshoeken: als partner en als toezichthouder. Als partner heeft de provincie deelgenomen aan het in 2022 gestarte onderzoek naar de Bestuurlijke Regionale Ecosystemen (BRE) in Zuid-Limburg. Het onderzoek is bedoeld om beter zicht te krijgen op de vraag waarom in Zuid-Limburg onvoldoende krachtig en eensgezind wordt samengewerkt en onvoldoende resultaten worden bereikt. Het onderzoek is gefinancierd door de gemeenten Heerlen, Sittard-Geleen, Maastricht, door de provincie en door het Ministerie van BZK. De resultaten zijn in het voorjaar van 2023 gepresenteerd en met Provinciale Staten gedeeld. Verder was de provincie waar mogelijk partner richting het Rijk daar waar het vraagstukken omtrent bestuurskracht betreft. De Provincie Limburg heeft in dat verband gesprekken ondersteund tussen gemeente(n) en Rijk, zoals bij de gemeente Mook en Middelaar. Gemeentelijke herindelingen kunnen alleen op steun van de provincie rekenen indien alle betrokken gemeenteraden daarover een positief besluit hebben genomen en voldaan wordt aan de vier criteria van het nieuwe beleidskader gemeentelijke herindeling (maart 2019) van het Rijk: draagvlak, bestuurskracht, interne samenhang en nabijheid van bestuur en regionale samenwerking. 

De provincie als interbestuurlijk toezichthouder
Wij zijn naast partner ook interbestuurlijk toezichthouder; dit betreft een wettelijke taak. Tevens houden we financieel en generiek toezicht. In de rol van financiële toezichthouder, hebben wij de financiële positie en functie van gemeenten bewaakt met als doel deze financieel gezond te houden. Het generieke toezicht ziet op de medebewindstaken van gemeenten, gemeenschappelijke regelingen en het Waterschap voor de domeinen Wabo/Wro, Erfgoed, Huisvesting verblijfsgerechtigden en Informatie – en archiefbeheer.

Samenvatting

In de periode 2019-2023 hebben wij gewerkt aan het verder versterken van de Limburgse bestuurskracht vanuit onze provinciale kerntaken. Dit betrof het stimuleren van de regionale samenwerking, werken aan weerbaar bestuur en adequaat toezicht.

Kwaliteit

  1. Het in 2022 gestarte onderzoek naar de Bestuurlijke Regionale Ecosystemen (BRE) in Zuid-Limburg is opgeleverd en toegezonden aan de Zuid-Limburgse gemeenten en Provinciale Staten in het voorjaar van 2023.
  2. Wij hebben gemeenten ondersteund bij vraagstukken omtrent bestuurskracht en regionale samenwerking.
  3. Wij hebben de wettelijke taken op het gebied van interbestuurlijk toezicht adequaat (zowel financieel als generiek toezicht) uitgevoerd.

Kwaliteit (indicator)

G

Tijd

Conform planning.

Tijd (indicator)

G

Geld

Bij dit product is er een nadelig verschil van € 0,17 mln.  ten opzichte van de begroting. Dit wordt veroorzaakt door een hogere toevoeging aan de  voorziening APPA in verband met indexatie van de pensioenen. Tevens is er een voordelig verschil binnen de baten door incidentele inkomsten van € 0,09 mln.    

Geld (indicator)

R