Omschrijving

Het provinciale beleidskader voor de Limburgse landbouw- en agrifoodsector 'Koers naar de Toekomst' beschrijft de beleidsmatige uitgangspunten voor de transitie naar een meer duurzame en circulaire kringlooplandbouw. Centraal staat de ambitie om de positie van Limburg als toonaangevende duurzame agrarische regio's te versterken.

De provinciale inzet voor de Innovatieve landbouw heeft plaats gevonden langs vier investeringslijnen uit het beleidskader 'Koers naar de Toekomst':

  1. Missiegedreven innoveren
  2. Circulair produceren
  3. Sterker in de marktketen 
  4. Grensoverschrijdend verbinden

Het product Innovatieve landbouw 1.2.2. heeft verbinding met de volgende producten: Economische samenwerking, acquisitie en LIOF 1.1.1., Brightlands Kennis-As 1.1.3., Regiodeal en Investeringsagenda Noord-Limburg 1.2.3. en duurzaamheid en Circulaire Economie 5.1.2.

Rol provincie: toetser, ondersteuner, procesmanager, bevoegd gezag, subsidiënt, financier, partner

Samenvatting

In de periode 2019-2023 is ongeveer € 20 mln. geïnvesteerd in de Limburgse land- en tuinbouwsector, waarbij ook een multiplier van vier is gerealiseerd. Hierbij zijn met name duurzame initiatieven ondersteund vanuit het POP3 programma én innovatieve projecten vanuit Europese programma’s. 
Daarnaast zijn diverse initiatieven gestart waarbij ondernemers ondersteund zijn door middel van kennis- en informatieoverdracht (netwerken). Ook is er een start gemaakt met een aanpak rondom ondersteuning en coaching van individuele agrarisch ondernemers. Het is nog niet gelukt om dit grootschalig op te zetten, voornamelijk vanwege het uitblijven van duidelijkheid en financiële middelen vanuit het Rijk

Kwaliteit

1. We versterkten de innovatiekracht van de Limburgse agrarische ondernemers door ondersteuning van projectinitiatieven over de vier investeringslijnen, waarbij we met name investeerden in ondersteuning via de POP3 openstellingen vanuit het GLB én cofinanciering van projecten binnen de Europese fondsen  (met name OPzuid en Interreg Vlaanderen-Nederland en Duitsland-Nederland) en de investeringsagenda Noord-Limburg. Om ondernemers te informeren over Europese  fondsen/subsidieregelingen zijn er diverse investeringstafels georganiseerd waar ongeveer 50 personen en organisaties aan deelgenomen hebben. Vanuit deze tafels zijn diverse innovatieve projecten ontstaan die ook financieel zijn ondersteund en inmiddels in uitvoering zijn. Dit betreft innovaties in diverse verschijningsvormen als sociale innovaties (AgroLeeft), innovaties in de glastuinbouw (hogedraad komkommerteelt) of innovaties in de teelt van alternatieve nieuwe teelten en nieuwe eiwitbronnen (verbonden peelproeftuinen).   Op het vlak van alternatieve eiwitbronnen en nieuwe teelten is er geïnvesteerd in het Platform nieuwe teelten en in IBEL (Impuls Biocirculaire Economie Limburg). Dit initiatief richt zich op de ontwikkeling van concepten en ketens binnen de 3 aandachtgebieden tuinbouwrestromen, nieuwe teelten en insecten. 
Tevens is de subsidie voor de stichting NIL in 2023 geëffectueerd, waarbij het programma voor de uitvoering in gang is gezet om het natuurinclusief boeren verder door te ontwikkelen en uit te rollen.  Opschaling en verder uitrol vindt plaats in de komende jaren. 
Via de ondersteuning van het Regionaal Voedselsysteem Zuid-Limburg stonden we aan de wieg van de opbouw van een sterk merk, dat via een netwerk tot doel heeft om gezonde, voedzame producten van eigen (Limburgse) bodem in de markt te zetten. Inmiddels wordt dit concept ook uitgerold naar de rest van de provincie.  

2. Door ondersteuning en coaching van individuele agrifood ondernemers bij het maken van bedrijfskeuzes en vraagarticulatie hebben we de transitie naar circulair produceren gestimuleerd.  Via het LIOF zijn ruim 200 agrofood projecten financieel ondersteund via het programma Limburg Toekomstbestendig. Er is geïnvesteerd in het actieprogramma natuurinclusieve landbouw Limburg, dat in 2023 met de uitvoering is gestart. Hieraan zijn inmiddels 80 ondernemers aan verbonden door middel van deelname aan de biodiversiteitsmonitor voor de melkveehouderij en akkerbouw sectoren.  
Het streven om dit in 2023 op te starten met keukentafelgesprekken in het kader van LPLG is niet behaald vanwege het uitblijven van duidelijkheid én financiële middelen vanuit het Rijk in 2023. We hopen dit desondanks in 2024 en 2025 verder vorm te geven. 

3. We hebben Limburgse agrifoodondernemers elkaar laten inspireren door hen actief te betrekken bij agrifoodcommunities. Het online agrofood platform Kiempunt is inmiddels over gegaan in ShiftLimburg, waarbij een bredere doelgroep wordt bediend. ShiftLimburg heeft inmiddels ruim 900 leden. Daarnaast communiceerden we actief via nieuwe middelen als Whatsapp. Met deze agrofood verzendlijst bereiken we actief bijna 300 individuele ondernemers  direct op hun mobiele telefoon met, bijvoorbeeld, berichten over openstellingen van regelingen.
De Brightlands Campus Greenport Venlo blijft een belangrijk ecosysteem waarbinnen diverse start-ups en primaire ondernemers elkaar vinden.  We dragen actief bij aan ondersteuning van ontwikkeling van de campus en werken samen met campusorganisatie naar een stevige basis voor toekomstige ontwikkeling. 

Kwaliteit (indicator)

O

Tijd

 De genoemde doelen van het landbouwkader 'Koers naar de Toekomst' zijn gerealiseerd.  

Tijd (indicator)

G

Geld

Voor de uitvoering van het product Innovatieve Landbouw zijn de lasten begroot op € 8,69 mln.  De werkelijke realisatie bedraagt € 7,11 mln. waardoor er een voordelig verschil ontstaat van € 1,58 mln. Dit verschil wordt met name veroorzaakt door de latere opstart van de uitvoering van GLB/NSP (€ 1,38 mln.).  Aangezien ondanks de latere opstart toch hetzelfde resultaat moet worden behaald na 5 jaar, worden de niet-bestede middelen van € 1,38 mln. overgeboekt naar 2024. 

Geld (indicator)

O