Prestaties (38)
1.1.1. Economische samenwerking, acquisitie en LIOF: netwerken, financiering en groei van bedrijvigheid
Omschrijving
Economische samenwerking
Met als doel de doorontwikkeling naar een attractieve en duurzame kennis- en diensteneconomie met voldoende ruimte voor innovatie en ondernemerschap, is het essentieel om de krachten met stakeholders te blijven bundelen ten behoeve van de verdere ondersteuning en ontwikkeling van goede projecten. Samenwerking moet uiteindelijk resulteren in succesvolle projecten en business cases, die aanspraak kunnen maken op financiering van Rijksoverheid of Europa. In 2023 willen we daarom verder gaan met onze proactieve aanpak van projectontwikkeling.
LIOF
LIOF is de voornaamste uitvoeringsorganisatie van het provinciaal economisch beleid. Ter uitvoering van de economische beleidskaders heeft LIOF een meerjarig integraal MKB-innovatieprogramma opgesteld, Limburg Toekomstbestendig. De uitvoering hiervan vindt plaats in de periode 2020-2024. In het programma zijn concrete doelen en resultaten opgenomen.
LIOF biedt op het gebied van MKB-financiering meerdere faciliteiten aan, waaronder specifiek in opdracht van de Provincie; het Limburg Business Development Fund (LBDF) en MKB-Leningenfonds (MKBL). Daarnaast kent Limburg sinds 1 april 2022 het Limburg Start up Capital Fund (LSCF) (mededeling portefeuillehouder inzake definitief verstrekken leningen aan LSCF B.V., brief gedeputeerde Satijn van 15-3-2022).
Acquisitie
In het streven naar een attractieve, duurzame en innovatieve kennis- en diensteneconomie draagt de komst van nieuwe bedrijveninnovatie én uitbreiding/groei van gevestigde bedrijven bij aan de noodzakelijke dynamiek in de economische structuur en de maatschappelijke uitdagingen waar Limburg voor staat, zoals verwoord in het MEB. Nieuwe investeringen en het aantrekken en verankeren van bedrijven dragen bij aan de werkgelegenheid en versterking van ons vestigingsklimaat. Door coördinatie van het acquisitieproces en versterking van de proactieve acquisitie door onze partners kan effectiever en efficiënter worden ingezet op groei van bedrijvigheid in Limburg. De samenwerking binnen het convenant Acquisitie in Limburg, tussen de zeven grote stedelijke Gemeenten (Maastricht, Heerlen, Sittard-Geleen, Roermond, Weert, Venlo en Venray), LIOF, en de Provincie alsmede overleg met de campusorganisaties zorgt voor een consistente aanpak van het acquisitieproces. De regie en coördinatie van het proces rondom de strategische acquisitiedossiers ligt bij de Provincie. LIOF is verantwoordelijk voor de uitvoering van het proces en de relatie met het Netherlands Foreign Investment Agency (NFIA).
Rol Provincie: aanjager, financier, ondersteuner, partner
Toelichting
- Er liggen goede projectaanvragen voor nationale / Europese cofinanciering, die voortkomen uit de 1-op-1 adviesgesprekken die plaats hebben gevonden om projecten op te werken.
- De door LIOF uitgevoerde fondsen worden uitgevoerd conform fondsplannen.
- De LIOF-programma's Limburg Toekomstbestendig en LimburgToerisme worden uitgevoerd conform plan.
- Het Convenant Acquisitie in Limburg is geëvalueerd en, indien positief beoordeeld, door alle partners, verlengd.
1.1.2. MKB, Logistiek en Industrie: blijvend innoveren, ontwikkelen verdienmodellen en verduurzaming
Omschrijving
MKB
Het midden- en kleinbedrijf (MKB) is de banenmotor van de Limburgse economie en heeft een belangrijke rol als plek waar toepassing van nieuw ontwikkelde kennis plaatsvindt. Het MKB vervult ook een essentiële rol als werkgever, innovator, en als samenwerkingspartner voor grote bedrijven, overheden en onderwijs/kennis voor het realiseren van maatschappelijke opgaven. Belangrijke uitdaging is, er voor te zorgen dat het bedrijfsleven innovatief blijft. Bij de ondersteuning van het MKB bij vernieuwing en innovatie hebben meerdere partijen een rol, zoals LIOF, de Brightlands campusorganisaties en de onderwijsinstellingen.
Logistiek
Logistiek is een belangrijke sector die ook voor veel werkgelegenheid zorgt in Limburg. Om de concurrentiepositie te behouden en verder uit te breiden moeten in de logistieke sector andere verdienmodellen ontwikkeld worden, die inspelen op de transities zoals beschreven in het Missiegedreven Economisch Beleidskader. Om verder te verduurzamen zal de logistieke sector steeds meer moeten digitaliseren en concepten voor multimodaal transport ontwikkelen, en tevens een bijdrage leveren aan de twee missies.
Industrie
Vanuit de missie Limburg Maakt Energiek! willen we een bijdrage leveren aan de verduurzaming van de Limburgse industrie. Als Provincie Limburg zijn we in dit kader vanuit meerdere rollen en provinciale ambities betrokken en actief bij Chemelot. Chemelot is 1 van de 5 grote industriële clusters in Nederland. Naast het versterken van de economische motorfunctie en de veiligheid van de Chemelot site ligt er een belangrijke opgave ten aanzien van de energie- en duurzaamheidsdoelstellingen in aansluiting op het Klimaatakkoord. Vanuit onze provinciale rollen en ambities streven wij daarbij naar een klimaat neutrale en circulaire site in 2050, het behouden en versterken van werkgelegenheid en een sterke kennisinfrastructuur gericht op en ondersteunend aan de energie- en grondstof/circulaire transitie. Door in te zetten op hoge veiligheid, eenduidige communicatie en participatie en een kwalitatief goede leefomgeving werken we samen met de stakeholders aan het behouden en versterken van het draagvlak van de omgeving. Een belangrijke randvoorwaarde hierbij is het verbeteren van de mobiliteit in en rond de site.
Rol Provincie: bevoegd gezag, ondersteuner, procesmanager, financier, partner, subsidiënt
Toelichting
- Binnen de Regiodeal en de Investeringsagenda Noord-Limburg is voorzien in versterking van innovatie en samenwerking van de logistieke sector.
- Wij hebben een (dynamische) uitvoeringsagenda vastgesteld met Sittard-Geleen, Stein, DSM en Chemelot inzake Strategische Gebiedsvisie omgeving Chemelot.
- Plan van Aanpak omtrent omgevingsparticipatie Chemelot is vastgesteld en toegepast in minimaal twee trajecten rondom Chemelot.
- Het convenant ‘Veiligheid in samenwerking’ is ondertekend en wordt uitgevoerd door Sittard-Geleen, Stein, Beek, DSM, Chemelot en de Provincie Limburg.
1.1.3. Brightlands Kennis/As: versterking economische structuur en vestigingsklimaat
Omschrijving
Algemeen
Versterking van de economische structuur van Limburg vanuit de Brightlands campussen en een uitstekend vestigingsklimaat voor bedrijf en burger blijven de kern voor het economisch beleid. Het Missiegedreven Economisch Beleidskader is gericht op de grote maatschappelijke opgaven, zoals digitalisering, elk talent benutten en circulariteit. De ambitie, de aanpak en de rolopvatting van de Provincie zijn daarin vastgelegd. Het MEB vormt de basis en de vier Brightlands campussen staan hierin als middel centraal, samen met andere instrumenten als LIOF, de diverse fondsen. Elk van de campussen staat voor het versterken van de bedrijvigheid in het eigen inhoudelijke focus gebied. Daarmee leveren zij een positieve bijdrage aan transities als duurzaamheid en gezondheid en aan de concurrentiekracht en aantrekkelijkheid van de regio. Via indirecte effecten werken de investeringen door naar diverse onderdelen van de Limburgse economie.
Op 24 juni 2022 hebben Provinciale Staten ingestemd met het Statenvoorstel ‘Brightlands en de campussen - visie en inzet tot 2030’ waarmee de langjarige inzet van de provincie op de Brightlands-campussen in Heerlen, Maastricht en Sittard-Geleen is bepaald. Eind 2022 gaan Provinciale Staten besluiten over de visie en inzet voor de Brightlands Campus Greenport Venlo en de inzet van de renderende middelen van de Brightlands Campus Geleen. Het jaar 2023 staat in het teken van de uitvoering en realisatie.
Brightlands Chemelot Campus
De Provincie participeert samen met DSM en de Universiteit Maastricht (UM) in de Chemelot Campus. Dit is een gezamenlijk initiatief voor het ontwikkelen van een campus in Sittard-Geleen met de focus op nieuwe, biobased materialen en (bio)circulaire duurzame chemische productie, alsmede celwetenschap.
Brightlands Campus Greenport Venlo
Brightlands Campus Greenport Venlo focust op innovatie in de hoogwaardige tuinbouw keten voor gezondheid, duurzaamheid en bedrijvigheid waar de provincie samen met UM en Badense Aniline- & Soda- Fabriek (BASF) op inzet. De campus is de plek waar innovatie binnen alle schakels in de tuinbouwketen van de toekomst wordt vormgegeven.
Brightlands Maastricht Health Campus
De Brightlands Maastricht Health Campus is een valorisatiecampus en daarmee een innovatiemotor voor de gezondheidszorg. Wij bestendigen samen met UM en Maastricht Universitair Medisch Centrum (MUMC) de valorisatieactiviteiten en versterken de campus in de breedte door ook in te zetten op business development en acquisitie. Tevens ondersteunen we (vooralsnog niet financieel) de gebiedsontwikkeling en mede daarmee de community building als onderdeel van het ecosysteem.
Brightlands Smart Services Campus
Met de realisatie van de Brightlands Smart Services Campus wordt een campus met een focus op data science en smart services (slimme producten en diensten) beoogd. In de komende jaren wordt de campus versterkt en verder uitgebreid tot een campus van Europees niveau met een hoog innovatief vermogen en ondernemerschap op het gebied van smart services. De provincie ondersteunt dit samen met UM, Algemeen Pensioen Groep (APG) en Open Universiteit (OU).
Brightlands overall
Centraal staat het versterken en stroomlijn van de samenhang en samenwerking tussen de vier Brightlands campussen, ook om zo meer wervingskracht te hebben naar nationale en EU-fondsen. In december 2023 willen we een Brightlands-breed startup acceleratie-programma in werking hebben, gedragen door LIOF en de campus-organisaties. We hebben samen met onze partners als de Universiteit Maastricht een Brightlands-team ingericht.
Kennis As
De Kennis As Limburg is een partnerschap (sinds 2013) tussen Provincie Limburg, de Universiteit Maastricht, MUMC, Zuyd Hogeschool en Fontys. De nadruk van de projecten in het kader van de Kennis As Limburg ligt op het versterken van de ontwikkeling van de vier Brightlands campussen en daarmee op de bijdrage aan Brightlands als geheel. 2023 is het laatste jaar van het partnerschap. De eerste projecten zijn afgerond, waarbij financiële verduurzaming voorop staat.
Rol provincie: toetser, procesmanager, ondersteuner, financier, subsidiënt, partner, ondernemer, aandeelhouder, bestuurder
Toelichting
Brightlands Chemelot Campus
Groei van het aantal gevestigde (innovatieve) bedrijven gerelateerd aan het campusdoel en toename van het aantal arbeidsplaatsen op de campus. Het realiseren van dertien tot vijftien nieuwe gebouwen op het noordelijk gelegen terrein.
Brightlands Campus Greenport Venlo
Groei van het aantal gevestigde bedrijven gerelateerd aan het campusdoel en het verder ontwikkelen van het (bachelor)onderwijs en onderzoek op de campus.
Brightlands Maastricht Health Campus
Naast valorisatie zijn de opdracht aan en werkzaamheden van de campusorganisatie verbreed.
Brightlands Smart Services Campus
Een campus met nationale impact als één van de zeven nationale AI en data science hubs. Daarmee is de campus dé data en Artificial Intelligence (AI) campus van en voor de Brightlands campussen en fungeert als ‘the place to be’ voor digitalisering van het Limburgse MKB.
Brightlands overall
Een Brightlands-breed startup acceleratie-programma in werking, gedragen door LIOF en de campus-organisatie. Daarnaast hebben we samen met onze partners als de Universiteit Maastricht een Brightlands-team ingericht .
Kennis As
Het Kennis As programma is in 2023 afgerond; de projecten met een doorlooptijd voorbij 2023 en ook de IP-overeenkomsten worden beheerd conform de geldende afspraken.
1.1.4. Maastricht Aachen Airport: duurzame luchthaven met minder ernstig gehinderden
Omschrijving
De luchthaven draagt bij aan logistieke en toeristische sectoren van de economie in Limburg (vracht- en passagiersvervoer). Dit uit zich in de bijdrage aan de werkgelegenheid in Limburg en regionaal–economisch toegevoegde waarde. Daarnaast leidt het tot samenwerking tussen bedrijfsleven en onderwijs in Aviation Competence Center. MAA is onderdeel van de nationale luchtinfrastructuur en na Schiphol de enige luchthaven in Nederland met een vrachtfunctie.
Op 3 juni 2022 hebben Provinciale Staten een positief besluit genomen over de toekomst van de luchthaven. Hierbij is in de vorm van Amendement 145 - Heldens c.s. inzake Een omgevingsbewust en toekomstbestendig MAA de opgave gedefinieerd om in drie fasen toe te werken naar een duurzame luchthaven met minder ernstig gehinderden.
Rol provincie: procesmanager, bevoegd gezag, financier, partner (aandeelhouder), ondernemer
Toelichting
- Een nader uitgewerkt en geïmplementeerd omgevingsfonds;
- Uitgewerkte duurzaamheidsmaatregelen, met name de aanleg van zonneweiden;
- Oplevering van de gerenoveerde start- en landingsbaan;
- Een vastgesteld Provinciaal Inpassingplan MAA proefdraaien;
- Uitgevoerde milieuonderzoeken ten behoeve van een aanvraag luchthavenbesluit.
1.2.1. Toerisme en recreatie: innovatieondersteuning
Omschrijving
Toerisme en recreatie zijn belangrijk voor de Limburgse economie en ons leef- en vestigingsklimaat. We willen dat de sector een bijdrage levert aan onze twee economische missies en streven daarbij naar een bovenregionale aanpak. We onderscheiden bij die aanpak 3 actielijnen zoals opgenomen in het Missiegedreven Economisch Beleidskader thema 5 Toerisme & Recreatie:
1. Strategisch ondernemerschap
2. Bruisend ecosysteem
3. Vakmanschap op peil
Dit product heeft verbinding met de volgende producten Acquisitie en LIOF 1.1.1., MKB, Logistiek en industrie 1.1.2., Regiodeal en Investeringsagenda Noord-Limburg 1.2.3., Arbeidsmarkt 1.3.1. en Onderwijs 1.3.2.
Rol Provincie: ondersteuner, procesmanager, subsidiënt, financier, partner
Toelichting
- Strategisch ondernemerschap: De innovatieondersteuning van de sector is via het programma Limburg Toerisme (LIOF) voortgezet.
- Bruisend ecosysteem:
- De uitvoering van de marketingstrategie in Limburg (door de Samenwerkende VVV's in Limburg) heeft vorm gekregen via uitingen op social media en website en marketingactiviteiten in Duitsland.
- In samenwerking met Wandelnet, het Landelijk Fietsplatform en de regionale routebureaus blijven we wandelen en fietsen via goed onderhouden routestructuren stimuleren.
- Vakmanschap op peil: Met branche-organisaties en onderwijs is overleg gevoerd hoe de personeelsvoorziening in de sector op peil kan worden gehouden en zijn waar nodig acties ondernomen.
1.2.2. Innovatieve landbouw: circulair, versterking marktpositie en grensoverschrijdend verbinden
Omschrijving
Het provinciale beleidskader voor de Limburgse landbouw- en agrifoodsector 'Koers naar de Toekomst' beschrijft de beleidsmatige uitgangspunten voor de transitie naar een meer duurzame en circulaire kringlooplandbouw. Centraal staat de ambitie om de positie van Limburg als toonaangevende duurzame agrarische regio's te versterken.
De provinciale inzet voor de Innovatieve landbouw vindt plaats langs 4 investeringslijnen uit het beleidskader 'Koers naar de Toekomst':
- Missiegedreven innoveren
- Circulair produceren
- Sterker in de marktketen
- Grensoverschrijdend verbinden
Het product innovatieve landbouw 1.2.2. heeft verbinding met de volgende producten: Economische samenwerking, acquisitie en LIOF 1.1.1., Brightlands Kennis-As 1.1.3., Regiodeal en Investeringsagenda Noord-Limburg 1.2.3. en duurzaamheid en Circulaire Economie 5.1.2.
Rol provincie: toetser, ondersteuner, procesmanager, bevoegd gezag, subsidiënt, financier, partner
Toelichting
1. We versterken de innovatiekracht van de Limburgse agrarische ondernemers door ondersteuning van projectinitiatieven over de 4 investeringslijnen.
2. Door ondersteuning en coaching van individuele agrifood ondernemers bij het maken van bedrijfskeuzes en vraagarticulatie stimuleren we de transitie naar circulair produceren.
3. We laten Limburgse agrifoodondernemers elkaar inspireren door hen actief te betrekken bij agrifoodcommunities.
1.2.3. Regiodeal en investeringsagenda Noord-Limburg: impuls brede welvaart
Omschrijving
De Regio Deal Noord-Limburg is een samenwerking tussen het Rijk, Provincie Limburg en de regio Noord-Limburg (acht gemeenten: Beesel, Bergen, Gennep, Horst aan de Maas, Mook en Middelaar, Peel en Maas, Venlo en Venray) om een stevige impuls te geven aan de brede welvaart in Noord-Limburg. Gezamenlijk wordt een investeringsvolume van € 35 mln. (€ 17,5 mln. Rijk, € 8,75 mln. Provincie en € 8,75 mln. Regio Noord-Limburg) ingezet ten behoeve van de uitvoering van regionaal gedragen projecten. Met de inspanningen van ondernemers, maatschappelijke organisaties en onderwijsinstellingen dragen deze projecten bij aan de realisatie van een Gezonde Regio waar het prettig wonen, werken, ontwikkelen en leven is. Tevens hebben Provincie en Regio Noord-Limburg de samenwerkingsafspraak gemaakt om naast de Regio Deal complementaire investeringen te doen binnen de Investeringsagenda Noord-Limburg. Dit met de intentie elk maximaal € 20 mln. ter beschikking te stellen voor projecten die passen binnen de doelstelling van de Investeringsagenda en tevens passen binnen de vigerende beleidskaders van de Provincie Limburg.
De instrumenten Regio Deal en Investeringsagenda zijn dan ook nauw met elkaar verweven en vormen met een totaal investeringsvolume van € 75 mln. (€ 35 mln. Regio Deal + € 40 mln. Investeringsagenda) in de periode 2020 tot eind 2025 een gezamenlijke en stevige impuls voor de realisatie van de ambitie van samen op weg naar een gezond, ondernemend en veilig Noord-Limburg.
Rol Provincie: toetser, procesmanager, subsidiënt, bevoegd gezag, partner
Toelichting
Uitvoering van de werkzaamheden ten behoeve van de subsidiëring van de projecten binnen de Regio Deal vindt plaats op basis van de afspraken zoals deze zijn vastgelegd in de Bestuursovereenkomst Regionale partijen Regio Deal Noord-Limburg tussen de acht gemeenten en de Provincie. De provincie is hierbij verantwoordelijk voor:
- Het beheren van ontvangen geldstromen van het Rijk (ministerie van BZK) en de acht gemeenten van de Regio-Noord-Limburg, vanuit de rol van "regiokassier";
- Het, in nauw ambtelijk en bestuurlijk overleg, zorgdragen voor de beoordeling en afhandeling van de subsidieaanvragen die worden ingediend voor projecten in het kader van de Regio Deal Noord-Limburg en het behalen van de gestelde resultaatsdoelstellingen, zoals vastgelegd in de Regio Deal overeenkomst.
Ten behoeve van de uitwerking van de afspraken binnen het Samenwerkingsconvenant Investeringsagenda is de Uitvoeringsovereenkomst Investeringsagenda Noord-Limburg opgesteld. Voor de Investeringsagenda vervult de gemeente Venlo “penvoerder” namens de acht Regiogemeenten en de Provincie Limburg de kassiersrol en is, in nauw ambtelijk en bestuurlijk overleg, het bevoegd gezag voor de subsidieverlening en –vaststelling voor de individuele aanvragers.
1.3.1. Arbeidsmarkt: Loopbaanontwikkeling en grensoverschrijdende arbeidsbemiddeling
Omschrijving
Algemeen
Ons arbeidsmarktbeleid staat op een kruispunt. In de afgelopen jaren hebben we samen met onze partners sterk geïnvesteerd in de inrichting van een dekkende basisinfrastructuur op de arbeidsmarkt. Hieronder verstaan we dat er voor elke fase in de loopbaan van Limburgers een plek is waar iemand (verder) geholpen kan worden met loopbaanvragen. Als student, als werkzoekende of als werknemer. De provinciale rol op de arbeidsmarkt is echter beperkt. Er zijn geen formele wettelijke taken. Daarom gaan we voortdurend samen met partners op zoek naar een rol die de meeste impact heeft. In het bijzonder spelen we in op de kansen die de verschillende nationale en Europese fondsen bieden. Als (mede) initiatiefnemer, verbinder of ondersteuner richten wij ons hierbij op de leemtes in de infrastructuur.
Veerkracht en wendbaarheid
Scholing en ontwikkeling wordt steeds belangrijker voor een goed werkende arbeidsmarkt. Door een sterke leercultuur tijdens en na de opleiding leren en ontwikkelen mensen zich bij voorkeur een leven lang. Daardoor zijn ze beter toegerust om mee te kunnen (blijven) doen op de steeds sneller veranderende arbeidsmarkt. Een duurzame inzetbaarheid van werknemers wordt daarmee verhoogd. We stimuleren de veerkracht en wendbaarheid van de Limburgse beroepsbevolking via drie actielijnen, namelijk:
- Leo Loopbaan (actielijn 2.1).
- Het bevorderen van de leercultuur (actielijn 2.2).
- Regionale veerkracht en wendbaarheid (actielijn 2.3).
Economische aantrekkelijkheid – een sterk ecosysteem
Wij stimuleren werkgevers, onderwijsinstellingen, overheden (o.a. via arbeidsmarktregio’s) en andere relevante stakeholders om samen te werken aan een bloeiend ecosysteem (zoals de Brightlands-campussen). Daarin worden kennis en kunde gedeeld. Schaarste aan menselijk kapitaal vraagt immers om een gezamenlijke inzet op de kwaliteit van talent op alle niveaus. We versterken de economische aantrekkelijkheid door een sterk ecosysteem via drie actielijnen, namelijk:
- Datagedreven arbeidsmarktbeleid (actielijn 3.1).
- Limburg in de Euregio (actielijn 3.2).
- Boeien en binden van hoogopgeleid talent aan de regio (actielijn 3.3).
De actielijnen zijn beschreven in het Missiegedreven Economisch Beleidskader (MEB).
In samenhang met de acties in programmalijn 2 van het Uitvoeringskader Sociale Agenda “Kans op ontwikkeling en werk” zetten wij in op het bereiken van sociaal maatschappelijke effecten. De algemene coördinatie van het thema Talent wordt opgepakt vanuit het MEB.
Rol provincie: ondersteuner, subsidiënt, partner
Toelichting
- Leo Loopbaan is sterk in de samenleving gepositioneerd als de spil in loopbaanontwikkeling voor de Limburger. Alle Limburgse Arbeidsmarktregio’s hebben (financiële) aansluiting bij Leo Loopbaan. Uitgangspunt is dat wij geen subsidie meer verlenen na 2024.
- De Service Grensoverschrijdende Arbeidsbemiddeling (SGA) is structureel gefinancierd. Zo worden de drie Limburgse SGA’s (Kerkrade, Maastricht, Venlo) langjarig verankerd. Uitgangspunt is dat de diensten in de reguliere werkzaamheden van de partners zijn opgenomen.
1.3.2. Onderwijs: kwalitatief goed, breed, toekomstbestendig en Euregionaal
Omschrijving
Algemeen
Een toekomstbestendige (publieke) opleidingsinfrastructuur is onmisbaar voor de arbeidsmarkt en kennisontwikkeling. We versterken de samenwerking tussen Brightlands en het Limburgse onderwijs. Een belangrijke ontwikkeling is de innovatie in het beroepsonderwijs, zoals verwoord in de Vakmanschapsagenda mbo. Het mbo en hbo in Limburg hebben dit de afgelopen jaren voortvarend opgepakt met onder meer publiek-private samenwerkingen. Het opleiden in en met bedrijven en branches wordt steeds meer het uitgangspunt voor het beroepsonderwijs. Hierbij is veel aandacht voor aansluitende leerlijnen breed in het onderwijs. Zo worden leerlingen zo goed mogelijk op weg geholpen en gehouden op het onderwijspad. Onze rol op gebied van onderwijs is beperkt. We zijn geen bevoegd gezag voor scholen. Onze inzet ligt daarom meer op het verbinden en ondersteunen van initiatieven voor kennisontwikkeling en aansluiting van bedrijfsleven en onderwijs. Wij trekken samen op met de onderwijs- en kennisinstellingen rondom fondsenwerving (zoals Nationale Groeifonds) en voeren zo nodig lobby daarvoor.
Kwalitatief goed, breed en toekomstbestendig onderwijs
We leggen de focus op de aanwezigheid van goed opgeleide vakmensen en kenniswerkers. Deze wordt afgestemd op de vraag van het Limburgse bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties. Wij pakken de uitdagingen van dalende leerlingenaantallen en de transitieopgaven in dialoog met het onderwijs aan met de zogenaamde doorlopende leerlijnen, publiek-private samenwerkingen (pps) en hybride vormen van onderwijs. Wij werken aan twee actielijnen:
- kwalitatief goed, breed en toekomstbestendig onderwijs (actielijn 1.1).
- Euregionaal onderwijs (actielijn 1.2).
De actielijnen zijn beschreven in het Missiegedreven Economisch Beleidskader (MEB).
In programmalijn 2 van het Uitvoeringskader Sociale Agenda “Kans op ontwikkeling en werk” zetten we in op het ondersteunen van samenwerkingsverbanden. Zodat er structuurversterking en meer samenhang gerealiseerd wordt in de domeinen onderwijs, jeugd en zorg (zie evt. ook product 2.1.1. Sociale Agenda en Zorg). De algemene coördinatie wordt opgepakt vanuit het MEB.
Rol Provincie: subsidiënt, ondersteuner, partner
Toelichting
Chemelot innovation and Learning Labs (CHILL) is verbreed en versterkt op de Brightlands Chemelot Campus. Het concept van CHILL is uitgerold op de andere Brightlands campussen. Daarbij wordt maatwerk per campus toegepast. Wij brengen CHILL in positie om kennis en kunde te delen. Hierbij wordt de verbinding met andere regionale bestaande Publiek Private Samenwerking (PPS) gemaakt. Zie product 1.1.3. Brightlands Kennis-As voor een nadere toelichting op de Brightlands campussen.
2.1.1. Sociale agenda en Zorg: inlopen van de gezondheidsachterstanden
Omschrijving
Wij geven uitvoering aan de Sociale Agenda vastgesteld op 7 februari 2020 door Provinciale Staten, waarbij we bewezen interventies met meetbare resultaten ondersteunen en waarbij we verantwoordelijke partijen in hun kracht zetten. Dit doen we vanuit 4 programmalijnen met ondersteuning en samenwerking met de organisaties uit de provinciale sociale basisinfrastructuur.
De vier programmalijnen (producten) zijn:
- Opgroeien en ontplooien
- Kans op ontwikkeling en werk
- Vitaal meedoen
- Vitale gemeenschappen
We werken hierbij overkoepelend, bovenregionaal en provinciaal en vanuit samenhang met de opgave uit het fysieke en het economische domein. We hebben geen wettelijke taken binnen het Sociale Domein en zetten in op partnerschap, waarbij we vanuit de Sociale Agenda kunnen ondersteunen, helpen en richting geven.
Rol provincie: ondersteuner, subsidiënt, financier, partner, verbinder
Toelichting
In de Sociale Agenda hebben we hoofddoelen geformuleerd die een merkbaar effect hebben bij de burger. Deze hoofddoelen zijn gericht op de ondersteuning van initiatieven als Kansrijke Start, Gezonde Basisschool van de Toekomst, vergroten van leerwerkplekken, het terugdringen van het aantal NEET-jongeren (Not in Employment, Education or Training), borgen van het gedachtegoed van Positieve Gezondheid, de inzet van Community building en de aanpak in lage SES-wijken (Sociaal en Economische Status). Wij zijn tevreden als we de genoemde targets bij deze hoofddoelen bereikt hebben en hiermee hebben ingezet op het inlopen van de gezondheidsachterstanden in Limburg. Gekoppeld aan de uitvoering van de Sociale Agenda en de Beleidsbrief Integratie zetten we in op het realiseren van gewijzigd amendement 52 Nederlandse taal en armoede. Vanuit de Beleidsbrief Integratie zetten we tevens in op gewijzigd amendement 50 Behoud middelen voor Limburg Regenboogprovincie.
We zijn bij de uitvoering afhankelijk van het beleid van, en de samenwerking met partners. Daarnaast houden we rekening met externe factoren die van invloed zijn of zijn geweest op het behalen van onze doelen, zoals bijvoorbeeld de (gevolgen van de) COVID-19 en de oorlog in Oekraïne.
2.1.2. Veiligheid: Georganiseerde aanpak tegen ondermijning, preventie en veilige wijken, veilig buitengebied
Omschrijving
Op 29 juni 2020 is het 'Beleidskader Veiligheidsagenda Limburg' door Provinciale Staten vastgesteld. De Veiligheidsagenda versterkt niet alleen onze eigen provinciale wettelijke taken in onder meer het buitengebied maar bevordert en ondersteunt ook initiatieven vanuit onze veiligheidspartners om wijken veiliger en inwoners weerbaarder te maken.
De Veiligheidsagenda kent een integrale benadering langs drie actielijnen:
1. Georganiseerde aanpak tegen ondermijning
2. Preventie en veilige wijken
3. Veilig buitengebied
In beginsel valt een gedeelte van de bestuurlijke aanpak van de ondermijning buiten de scope van de Veiligheidsagenda. Dit, omdat dit Rijkstaken en direct daaruit voortvloeiende werkzaamheden van de Commissaris van de Koning betreft.
Rol provincie: procesmanager, bevoegd gezag, subsidiënt, financier, partner, aanjager
Toelichting
In alle drie de actielijnen van de Veiligheidsagenda worden initiatieven ontwikkeld waarbij wij verwachten dat de veiligheidsperceptie van de Limburger omhoog zal gaan.
Actieveld 1:
6 projecten ten behoeve van het gezamenlijk optreden en/of informatiedeling onder de veiligheidspartners (waarvan 2 t.b.v. ondersteuning van vergroten maatschappelijke weerbaarheid).
Actieveld 2:
ondersteuning van gemeenten en maatschappelijke organisaties via 5 (innovatieve) breed toepasbare en opschaalbare projecten gericht op het verbeteren van de veiligheid van de wijken en de weerbaarheid van de (kwetsbare) Limburgers.
Actieveld 3:
minimaal 1 project uitvoeren per vermeld deeltraject om te komen tot het verbeteren van de veiligheid in het Limburgs buitengebied.
Algemeen:
2 samenwerkingsgerichte acties (onder andere ten behoeve van lobby) naar aanleiding van het samenwerkingsverband met de provincies Gelderland en Noord-Brabant.
2.2.1. Cultuur: basisinfrastructuur behouden en versterken
Omschrijving
Cultuur is van en voor alle Limburgers, vormt mede onze identiteit en draagt bij aan de sociale cohesie en participatie. Cultuur biedt ook kansen voor economie en toerisme en kan de aantrekkingskracht van onze provincie vergroten. Wij dragen eraan bij dat inwoners en bezoekers van Limburg deze waarde van cultuur leren kennen, kunnen ervaren en zich ook erin herkennen. We ondersteunen daarom het behoud en de versterking van de culturele basisinfrastructuur, samen met het Rijk en gemeenten.
Het is onze rol en taak om de Provinciale culturele basisinfrastructuur te behouden en te versterken. Dit doen we via ondersteuning aan professionele en amateurkunsten en de Provinciale musea. Daarnaast willen wij bijdragen aan het vergroten van de maatschappelijke waarde van cultuur. Wij geven daartoe in 2023 uitvoering aan het Provinciaal cultuurbeleid op basis van het door Provinciale Staten op 17 december 2021 vastgestelde Beleidsprogramma Cultuur 2022-2023 ‘Veerkracht van Cultuur’.
Rol Provincie: subsidient, toetser, procesmanager, ondersteuner, partner
Toelichting
Wij zijn tevreden als wij de begrotingsinstellingen op het gebied van Cultuur, de instellingen binnen het Cultuurplan 2021-2024 en de Subinfrastructuur 2023-2024 hebben ondersteund, in totaal 46 instellingen. Door het ondersteunen van 100 culturele initiatieven, waaronder allerlei festivals en evenementen, hebben wij eraan bijgedragen dat het publiek kan genieten van of kan deelnemen aan cultuur. Wij willen dat kinderen op school door cultuureducatie kennis maken met cultuur en stellen de 6 Limburgse penvoerders financieel in staat hier met het culturele veld en het onderwijs uitvoering aan te geven. Wij vinden het belangrijk dat de amateurkunstenverenigingen in Limburg krachtig en toekomstbestendig zijn en streven naar borging van verenigingsondersteuning binnen een adequaat ingerichte steunfunctiestructuur.
Wij zijn bij de beleidsuitvoering afhankelijk van de artistieke en bedrijfsmatige kracht van de cultuursector om culturele initiatieven te ontwikkelen. Tegelijkertijd zijn we afhankelijk van de bereidheid van het publiek om cultuur te willen bezoeken en tot slot van het beleid van en de samenwerking met het Rijk, de gemeenten en andere samenwerkingspartners. Onzekerheid over de gevolgen van de coronacrisis of een heropleving hiervan is een belangrijk risico.
2.2.2. Erfgoed, Monumenten en Archeologie: instandhouding
Omschrijving
We ondersteunen de instandhouding van ons Limburgs cultureel erfgoed. Dit is het erfgoed onder de grond (archeologie), boven de grond (monumenten) alsook de Limburgse gewoonten en gebruiken (immaterieel erfgoed). Cultureel erfgoed is nog steeds overal in de samenleving terug te vinden. Het vertelt onze geschiedenis en verbindt mensen en plekken met elkaar. Het is dan ook belangrijk om dit erfgoed voor toekomstige generaties te behouden. Daarnaast is cultureel erfgoed een onderdeel van maatschappelijke opgaves zoals klimaatadaptatie en ruimtelijke ontwikkelingen en kan het ons perspectieven bieden voor de toekomst.
Het is onze rol en taak om de instandhouding van het Limburgs cultureel erfgoed te blijven ondersteunen. Daarnaast is het onze rol en taak om erfgoed als integraal thema bij de verschillende (ruimtelijke) ontwikkelingen onder de aandacht te brengen.
Rol Provincie: subsidient, toetser, procesmanager, ondersteuner, partner
Toelichting
Voor het realiseren van de doelstelling is het van belang dat zoveel mogelijk eigenaren van erfgoed, (erfgoed)organisaties en vrijwilligers worden betrokken.
We zijn tevreden als 25 eigenaren van monumentale gebouwen geholpen zijn bij de restauratie of het onderhoud van hun monument. Daarnaast is het van belang dat het publiek meer bekend wordt en gaat meedoen op het gebied van archeologie. We zijn tevreden als er 10 projecten worden uitgevoerd waarbij publieksbereik en publieksparticipatie van archeologie centraal staat. Voor de Limburgse gewoonten en gebruiken geldt ook dat de inzet van vrijwilligers, verenigingen en (erfgoed)organisaties belangrijk is om ons immaterieel erfgoed in stand te houden voor volgende generaties. Op deze manier worden onze Limburgse gewoonten en gebruiken op duurzame wijze in de maatschappij geborgd. We streven hierbij naar een samenwerking met onze partners op alle projecten die hieraan bijdragen.
We zijn bij de uitvoering afhankelijk van het beleid van, en de samenwerking met, partners. Daarnaast houden we rekening met externe factoren die van invloed zijn of zijn geweest op het behalen van onze doelen, zoals bijvoorbeeld de (gevolgen van de) COVID-19.
2.3.1. Sport: bevordering van sporten en bewegen
Omschrijving
In Limburg voldoen nog te weinig mensen aan de landelijke beweegnorm. We zetten daarom in op het bevorderen van de sport- en beweegdeelname van zoveel mogelijk Limburgers. Sport en beweging zorgen voor een betere gezondheid, zowel in fysieke als mentale zin. We beschouwen sport dan ook als een belangrijk middel in het herstellen van de publieke gezondheid na de coronacrisis. Daarnaast heeft sport ook positieve effecten op de economie en branding van onze provincie.
Het is onze rol en taak om ondersteuning te geven aan de Limburgse infrastructuur die beoefening en stimulering van breedtesport, talentontwikkeling en topsport mogelijk maakt. Daarin sluiten we aan op datgene wat andere overheden en sportorganisaties reeds doen.
Rol Provincie: subsidient, toetser, procesmanager, ondersteuner, partner
Toelichting
Voor het realiseren van de doelstelling is het van belang dat meer Limburgers vaker gaan sporten en bewegen. We zijn tevreden als er uitvoering is gegeven aan 28 projecten of evenementen, waardoor sport- en beweegdeelname van Limburgers bevorderd wordt. Daarnaast is het van belang dat de Limburgse breedtesport, topsport/talentontwikkeling en sportevenementen in samenhang worden ondersteund en versterkt. We zijn tevreden als 14 organisaties uitvoering hebben kunnen geven aan hun werkplannen, waarin deze samenhang tot uiting komt.
We zijn bij de uitvoering afhankelijk van het beleid van, en de samenwerking met, partners. Daarnaast houden we rekening met externe factoren die van invloed zijn of zijn geweest op het behalen van onze doelen, zoals bijvoorbeeld de (gevolgen van de ) COVID-19.
3.1.1. Openbaar vervoer en concessiemanagement: de reiziger centraal
Omschrijving
Het Ontwikkelplan Openbaar Vervoer Limburg, vastgesteld als beleidskader openbaar vervoer op 1 februari 2022, is een vertaling van de ambities uit de mobiliteitsvisie 2040, landelijke toekomstbeeld OV, de Limburgse openbaar vervoer concessie, mobiliteitsplan en het collegeprogramma. Dit plan dient als leidraad en startpunt voor de verdere ontwikkeling van een aantrekkelijk Limburgs openbaar vervoernetwerk dat de reiziger ook in de toekomst goed zal bedienen. In overleg met alle partners (zoals gemeentes, Arriva, NS, ProRail, gebruikers, etc.) streven wij naar een toekomstbestendig, betrouwbaar en effectief OV. Daarbij houden we in het Ontwikkelplan rekening met trends en ontwikkelingen, inclusief de impact van Covid-19, en proberen we in te spelen op veranderingen in de Limburgse samenleving. Daarnaast creëert het Ontwikkelplan samenhang tussen bestaande OV-projecten en ambities en biedt het ruimte voor nieuwe inzichten en ideeën. Ook de ruimtelijke en duurzaamheidsvraagstukken staan in het middelpunt van de belangstelling.
Onze mobiliteitsbehoefte en -gedrag is als gevolg van COVID-19 veranderd. De verwachting is dat het aantal reizigers in het openbaar vervoer pas in 2025 op hetzelfde niveau ligt. De effecten van COVID-19 zullen ervaren en er dus ook de gepaste aandacht voor moeten hebben. Samen met Arriva geven we aan de hand van bouwstenen uit het Transitieprogramma invulling aan het herstel, waarbij uitwerking en implementatie van maatregelen zo veel mogelijk plaatsvindt via de regulieren processen (zoals dienstregelingswijzigingen).
Aandacht wordt gevraagd voor:
- het openbaar vervoer van (over)morgen waaraan we onder andere via het Toekomstbeeld OV 2040 werken;
- het verbeteren van de grensoverschrijdende verbindingen voor openbaar vervoer (zowel trein als bus);
- het doorontwikkelen van de pilot MaaS (Mobility as a Service);
- het ontwikkelen van knooppunten;
- de verdere verkenning naar en mogelijke introductie van deel(fiets)systemen;
- de doorontwikkeling van vraaggestuurde mobiliteitsdiensten zoals de Wensbus;
- het ontwikkelen van nieuwe proposities voor ticketing, ook gericht op de nieuwe vorm van betalen binnen openbaar vervoer.
Rol provincie: bevoegd gezag, toetser, financier, partner.
Toelichting
Eind 2023 dient het aantal reizigers in het openbaar vervoer Limburg ten minste 90% van het aantal reizigers in 2019 te bedragen.
De kwaliteit van het openbaar vervoer wordt gemeten aan de hand van de OV Klantenbarometer. De OV-Klantenbarometer van 2021 wijkt nogal af van eerdere onderzoeksjaren. Het grootste verschil is zonder meer dat er in 2021 veel minder reizigers in het openbaar vervoer waren dan voor de coronapandemie. De volgende KPI's worden gehanteerd:
- Klantenservice Arriva was een 6,7 in 2021 en dient in 2023 een 6,8 te zijn
- Komt OV in Limburg tegemoet aan reisbehoefte? Dit was in 2021 een 7,2 en dient in 2023 een 7,3 te zijn
- Totaal oordeel regionale bus en trein: dit was in in 2021 een 7,8 en dient in 2023 een 7,9 te zijn
3.1.2. Railagenda: versterken positie spoor als drager van OV
Omschrijving
Met de Limburgse railagenda wordt een optimale aansluiting van het regionale railnet op de (inter-)nationale railverbindingen beoogd. Hiermee wordt de positie van het spoor als drager van het OV versterkt. In 2023 worden verdere stappen gezet in de railprojecten:
De Maaslijn
Bij de realisatie van het project opwaardering Maaslijn zal in de periode tot en met 2024 de relatie goed bewaakt worden tussen de concessie en het infraproject. Met het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en de Provincies Noord-Brabant en Gelderland zijn afspraken vastgelegd in een Bestuursovereenkomst Maaslijn. In aanvulling hierop zullen met het Ministerie nog afspraken over de realisatiefase van het project worden gemaakt.
Verbetering veiligheid van de spoorwegovergang vierpaardjes in Venlo
De gemeente Venlo richt de openbare ruimte in en ProRail realiseert de benodigde aanpassingen aan de spoorwegovergang. In 2023 starten een deel van de werkzaamheden en eind 2024 is de spoorwegovergang verbeterd.
Spoorverdubbeling tussen Heerlen en Landgraaf, inclusief Heerlen West
De spoorverdubbeling is gerealiseerd, maar het Europese subsidietraject moet nog worden afgewikkeld en de aanpassingen bij Heerlen West zijn aan de projectscope toegevoegd. De treindienst kan hierdoor verdubbeld worden naar een halfuurdienst met Aken. Gesprekken over mogelijkheden om de verbinding te laten doorgroeien naar een IC-verbinding tussen Eindhoven en Aken lopen in 2023 door.
Beheer en onderhoud van de Zuid-Limburgse Stoomtrein Maatschappij
Als eigenaar van de spoorlijn (ZLSM) tussen Schin op Geul en Kerkrade gaan wij in 2023 in beeld brengen welke beheerwerkzaamheden er na 2024 nodig zijn om te voldoen aan de spoorveiligheid.
Gebruik railinfrastructuur
Wij spelen een coördinerende, faciliterende rol bij de totstandkoming van de volgende maatregelen:
- Vanwege de internationale component wordt in het kader van het Trans- Europees Netwerk gewerkt aan de vereenvoudiging van tarifering, reisinformatie en het ticketingsysteem. Dit wordt meegenomen in de doorontwikkeling van het grensoverschrijdende openbaar vervoer.
- We maken afspraken met het Rijk, de Belgische overheid en de vervoersautoriteiten over het doorrijden van de Drielandentrein naar Luik.
- De totstandkoming van de treinverbinding Weert - Hamont (- Antwerpen) is afhankelijk van de besluitvorming bij het Rijk.
- Inzicht in de gevolgen van extra treinbewegingen (omleiding Betuweroute) op de Brabantroute vanuit Rotterdam via Noord-Brabant en Venlo naar Duitsland, alsook op de zuidelijke omleidingsroute via Heerlen naar Duitsland. Verder wordt ook in de railagenda nadrukkelijk de koppeling gelegd met het goederenvervoer.
Toelichting
In 2023 zijn dusdanige stappen gezet dat over scope, planning en dekking conform het met partners afgesproken projectverloop voorstellen verder ontwikkeld en ter besluitvorming voorgelegd kunnen worden.
3.2.1. Voorbereiding en uitvoering mobiliteitsmaatregelen: mensen en goederen veilig en tijdig op hun plek
Omschrijving
We werken samen met partners (in de gebiedsverkenningen en programma's zoals SmartwayZ.NL en Goederenvervoercorridors) aan o.a. smart mobility (Slim, Veilig en Duurzaam) en logistiek om de ontwikkelingen in de mobiliteit in goede banen te leiden. Hierover maken we afspraken met het Rijk in het bestuurlijk overleg Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport (BO MIRT).
Rol Provincie: procesmanager, partner, subsidiënt
Toelichting
Mensen en goederen komen veilig, binnen een acceptabele en betrouwbare reistijd op hun bestemming, waarbij de leefbaarheid, duurzaamheid en veiligheid verbeteren.
Met actuele verkeersmodellen en adequate monitoring en dataverzameling ondersteunen, onderbouwen en evalueren we het mobiliteitsbeleid.
3.2.2. Fiets: stijging van het aantal fietskilometers
Omschrijving
In 2023 willen we het aantal Limburgse fietskilometers op een verkeersveilige en comfortabele wijze met 2% laten stijgen voor het woon-werk en school-thuis verkeer. De rol van de Provincie Limburg is subsidiënt, facilitator en projecttrekker.
Toelichting
We zijn tevreden als de realisatie van de fietsinfra-verbindingen 'Raaieind' te Venlo, 'Noordplas' te Roermond, 'Doorfietsroute Maastricht - Meerssen' te Maastricht-Meerssen, 'Doorfietsroute Weert - Nederweert' te Weert - Nederweert en de fietsoversteek 'Pissummerweg N276' te Echt-Susteren plaatsvindt.
Qua gedragsbeïnvloeding zijn we tevreden als:
- 15 gemeenten meedoen aan de gedragsbeïnvloedingsmaatregel Doortrappen tot je 100e;
- 3 gemeenten meedoen aan de gedragsmaatregel #posifiets en;
- 90% van het (speciaal) basisonderwijs en 80% van het (speciaal) voortgezet onderwijs meedoet aan de gedragsbeïnvloedingsmaatregel Verkeersactieve school.
3.2.3. Verkeersveiligheid: daling aantal ernstige slachtoffers
Omschrijving
Wij streven naar nul ernstige verkeersslachtoffers onder de noemer van "maak van de 0 een punt" (#mvd01.) samen met onze partners in het Regionaal Orgaan Verkeersveiligheid Limburg (ROVL). Dit willen wij bereiken door maatregelen te treffen op onze provinciale wegen en fietspaden (zie 3.2.4. en 3.2.2.) en het stimuleren van verkeersveilig gedrag via bewustwording en gedragsbeïnvloeding.
Rol Provincie: procesmanager, partner
Toelichting
Wij streven naar een daling van het aantal ernstige verkeersslachtoffers.
Qua gedragsbeïnvloeding zijn we tevreden als:
- 15 gemeenten meedoen aan de gedragsbeïnvloedingsmaatregel Doortrappen tot je 100e;
- 3 gemeenten meedoen aan de gedragsmaatregel #posifiets en;
- 90% van het (speciaal) basisonderwijs en 80% van het (speciaal) voortgezet onderwijs meedoet aan de gedragsbeïnvloedingsmaatregel Verkeersactieve school
3.2.4. Weginfra: kwaliteit op orde
Omschrijving
De Provincie Limburg is als eigenaar van haar weginfrastructuur wettelijk verantwoordelijk voor beheer en onderhoud hiervan. Globaal betreft het 450 km weg (inclusief naastgelegen voorzieningen). Met het kwaliteitsniveau Basis (conform Nota Infrastructurele Kapitaalgoederen Provincie Limburg 2020) wordt een goed functionerend provinciaal (wegen)netwerk nagestreefd en is het risico op het ontstaan van achterstallig onderhoud beheersbaar (zie ook verplichte paragraaf 'Onderhoud Kapitaalgoederen').
Toelichting
Het provinciale areaal dient te voldoen aan kwaliteitsniveau CROW niveau Basis (PS 14-2-2020).
(bron: quickscan kwaliteit areaal tbv Nota Infrastructurele Kapitaalgoederen 2020-2023)
4.1.1. Stedelijke ontwikkeling: versterking van het vestigings- en leefklimaat
Omschrijving
Samen met gemeenten wordt de centrumontwikkeling van steden en stedelijke regio’s ter versterking van het vestigings- en leefklimaat gerealiseerd.
Rol provincie: subsidient en partner.
Toelichting
Met dertien (13) Limburgse steden en centra met een regionale centrumfunctie zijn in de periode 2017-2019 afspraken gemaakt, welke allen zijn vastgelegd in beschikkingen. We zijn tevreden als alle resultaten waar de beschikkingen op toezien, zijn behaald. Conform planning zullen alle beschikkingen uiterlijk in 2023 worden vastgesteld.
4.1.2. Kwaliteitsimpuls Limburgse centra: doorstroming en bereikbaarheid van de woningmarkt
Omschrijving
Als partner van gemeenten dragen wij bij aan het ontwikkelen van centra, kernen en wijken met eigen kracht en (historische) identiteit. Uitgangspunt is hierbij het bevorderen van doorstroming en bereikbaarheid van de woningmarkt (de juiste woning op de juiste plek voor de juiste doelgroep).
Rol provincie: subsidient en partner.
Toelichting
Opstellen, sluiten en (doen) uitvoeren van samenwerkingsagenda’s met gemeenten ter versterking van hun woon-, werk- en leefklimaat. Dit op basis van het Kader Kwaliteit Limburgse Centra (KLC, PS dd. 15 november 2019) en het Nader Afwegingskader KLC (PS dd. 7 februari 2020). We zijn tevreden als we met zoveel mogelijk Limburgse gemeenten tot samenwerkingsagenda's zijn gekomen en de hierbij gemaakte afspraken daadwerkelijk zijn uitgevoerd.
4.1.3. Regiodeal transformatie Parkstad: sociaal-economische structuurversterking
Omschrijving
Wij geven als subsidient en partner een noodzakelijke impuls om Parkstadregio Limburg vanuit een achterstandspositie structureel richting het gemiddelde van de Provincie Limburg te brengen. Wij doen dit in nauwe samenwerking met het Rijk, Stadsregio Parkstad Limburg, Parkstad gemeenten en IBA Parkstad. Het beoogde resultaat is het plegen van extra inzet op de volgende thema’s: sociaal-economische structuurversterking, wonen en leefbaarheid, veiligheid, voorzieningen en retail, grensoverschrijdende samenwerking (GROS) en Regionale centrumfunctie Heerlen.
Rol provincie: subsidient en partner.
Toelichting
De gezamenlijke aanpak van rijk, provincie, gemeenten, Stadsregio Parkstad, regionale instanties en marktpartijen geeft een impuls en versnelling aan de uitvoering van het brede investeringsprogramma in Parkstad Limburg. Wij zijn tevreden als bewoners meer perspectief op werk en inkomen hebben en de aantrekkelijkheid van deze regio om in te wonen, werken en leven verbeterd is. Of maatregelen het gewenste effect hebben en het doel binnen handbereik komt, is afhankelijk van zowel beïnvloedbare als niet beïnvloedbare factoren.
4.2.1. Wonen in Limburg: fundament, versterken en versnellen
Omschrijving
We voeren de Limburgse Agenda Wonen 2020-2023 verder uit. Daarnaast dragen wij bij aan de landelijke woonopgave op basis van de Prestatieafspraken met het Rijk uit 2022 en de hieruit volgende Woondeals voor Noord-, Midden- en Zuid-Limburg.
Rol Provincie: ondersteuner, procesmanager, partner
Toelichting
De in de Limburgse Agenda Wonen 2020-2023 beschreven instrumenten voor fundament, versterken en versnellen hebben geleid tot nieuwe ontwikkelingen op de woningmarkt.
Met uitvoering van de afspraken uit de Woondeals is gestart.
4.3.1. Omgevingsvisie en ruimtelijk beleid: hernieuwde afspraken met gemeenten
Omschrijving
We houden Omgevingsvisie en Omgevingsverordening actueel, als onderdeel van de beleidscyclus van het omgevingsbeleid waarin ook monitoring en evaluatie nadrukkelijk een plek hebben. Dat is een wettelijke taak van de Provincie. Op basis van de Omgevingsvisie maken we hernieuwde afspraken met gemeenten over doorwerking ervan in regionale visies en programma’s per regio.
In 2023 wordt samen met de regio’s de ruimtelijke puzzel gelegd, als basis voor nadere ruimtelijke afspraken met het Rijk, conform Programma NOVEX van het Rijk. Bijzondere aandacht krijgen daarbij afspraken met het Rijk over de ontwikkeling van de NOVEX-gebieden De Peel en Zuid-Limburg.
Rol Provincie: bevoegd gezag, partner.
Toelichting
Bij de uitvoering van onze wettelijke ruimtelijke taken en bevoegdheden (o.m. de beoordeling van omgevingsplannen, opstellen projectbesluiten rondom projecten van provinciaal belang, advisering Mijnbouwwet, Basisregistratie Ondergrond) houden we steeds de in de Omgevingsvisie benoemde provinciale belangen in het oog.
4.4.1. Waterveiligheid Maas: versterken van de ruimtelijke kwaliteit en deelname projecten
Omschrijving
Het beleid van de Provincie Limburg voor waterveiligheid langs de Maas is neergelegd in de Provinciale Omgevingsvisie en de uitwerking hiervan in het Provinciaal Waterprogramma 2022-2027. De provincie acteert hierin als middenbestuur en gebiedsregisseur. Veel van de verantwoordelijkheden inzake het waterveiligheidsbeleid liggen niet bij de provincie, maar bij het waterschap en het Rijk.
Voor 2023 zijn de volgende activiteiten relevant:
- Voortzetten van onze deelname aan hoogwaterprojecten waar de Provincie Limburg aan deelneemt (zoals o.a. Arcen, Well, Thorn-Wessem en IRM-pilots), met als insteek het versterken van de ruimtelijke kwaliteit in deze gebieden;
- Het ontwikkelen en bijdragen aan het Deltaprogramma Maas en het programma Integraal Riviermanagement (IRM) in het algemeen en, meer in het bijzonder, het vastleggen van afspraken in een Bestuursovereenkomst Rijk-regio in het kader van IRM, inclusief zichtbare en herkenbare afspraken voor de Provincie Limburg;
- Pleiten voor het toepassen van maatwerk en innovatieve oplossingen voor de dijkversterkingsprojecten die in het kader van het Hoogwaterbeschermingsprogramma in Limburg voorbereiding zijn;
- Goedkeuren van dijkverbeteringsprojectbesluit in de rol van bevoegd gezag Omgevingswet.
Rol provincie: financier, partner, bevoegd gezag, ondersteuner.
Toelichting
We zijn tevreden als we invulling hebben kunnen geven aan het versterken van de ruimtelijke kwaliteit in diverse hoogwaterprojecten (in uitvoering: Grensmaas; in planuitwerking: Lob van Gennep, Oeffelt, Well, Arcen, Baarlo - Hout-Blerick, Willem Alexanderhaven en Thorn-Wessem; in verkenning: Vierwaarden, Verlaging dam Lateraalkanaal en Maasoevers Maastricht), zodat de uitvoering daadwerkelijk van start kan gaan.
Tevens zijn we tevreden als er in de dijkversterkingsaanpak meer aandacht is voor maatwerk en innovatieve oplossingen en het programma Integraal Riviermanagement tot resultaat komt met een Ontwerp-Programma onder de Omgevingswet en een ondertekende Bestuursovereenkomst Rijk-regio, met een zichtbare en herkenbare bijdrage aan beleidsdoelen voor de Provincie Limburg.
Voor alle hoogwaterprojecten geldt dat de Provincie Limburg geen trekkende rol heeft.
5.1.1 Energie: een passende mix
Omschrijving
De Provinciale Energie Strategie (PES) is in december 2020 vastgesteld. Onze ambitie is het realiseren van een voor Limburg passende energiemix voor de toekomst. Hiervoor is een innovatief energietransitiebeleid nodig, dat inzet op samenwerking en ruimte biedt voor lokaal initiatief. Tevens dient de energietransitie bij te dragen aan werkgelegenheid en versterking van de economische structuur in Limburg en ons minder afhankelijk te maken van fossiele grond- en brandstoffen uit het buitenland. Hiervoor zullen wij onze rol pakken bij de uitvoering van wetten en wettelijk geborgde afspraken, zoals het Klimaatakkoord en de Regionale Energie Strategieën (RES). Als Provincie hebben wij de rol van ondersteuner, subsidiënt, bevoegd gezag, partner en procesmanager.
Vanuit de PES werken we via 6 actielijnen, nl.:
1) Energie-infrastructuur
2) Innovatie, techniek en vakmanschap
3) Warmte
4) Participatie en lokaal profijt
5) Goede voorbeeld
6) Inbedding in de leefomgeving
De voortgang van de PES wordt via halfjaarlijkse voortgangsrapportages aan Provinciale Staten gerapporteerd. Tevens is een KPI-dashboard opgesteld waarin de kwantitatieve KPI’s van de PES te volgen zijn (link: Energie Dashboard).
Rol provincie: toetser, ondersteuner, procesmanager, subsidient, financier.
Toelichting
Wanneer een leefbare en passende energiemix voor de toekomst tot stand is gekomen voor Limburg en haar burgers zijn wij tevreden. Hierbij rekening houdende met de afhankelijkheid die wij als Provincie hebben van onze partners en onze beperkte wettelijke taken en bevoegdheden op dit vlak.
5.1.2 Duurzaamheid en Circulaire economie: bewustwording en innovatie
Omschrijving
Algemeen
Provincie Limburg wil de nationale doelstellingen halen: de economie in 2050 volledig laten draaien op producten en grondstoffen die worden hergebruikt. We doen dit samen met bedrijfsleven, onderwijs- en kennisinstellingen, burgers, medeoverheden en maatschappelijke organisaties.
We gaan er met elkaar voor zorgen dat deze transitie Limburg een economisch impuls geeft. Voor de periode 2020-2023 (beleidskader Circulaire Economie Limburg 2.0) werken wij aan deze circulaire economie en leveren wij een duurzame impactvolle bijdrage aan werkgelegenheid, innovatie en toegevoegde waarde voor Limburg.
Wij ondersteunen het Limburgse innovatie ecosysteem (Brightlands campussen, Limburgs energiefonds, uitvoeringsorganisatie LIOF en haar instrumenten) als basis voor toepassing van circulariteit in de industrie, de bouw, de afval- en tuinbouwsector. Daarmee scheppen wij een belangrijke randvoorwaarde voor marktontwikkeling, kennisontwikkeling, kennis en bewustwording, schaalniveau en samenwerking in ketens. Daarbovenop werken wij aan de 5 actielijnen uit het Beleidskader Circulaire Economie 2.0:
1. Omdenken, innovatie, ondernemerschap en vakmanschap;
2. Samenwerking; investeren in Limburgse circulaire icoonketens en clustervorming;
3. Het goede voorbeeld;
4. Delen;
5. Circulair agenderen.
Dit product heeft een verbinding met de volgende producten: Brightlands/Kennis As 1.1.3., MKB Logistiek en industrie 1.1.2., Innovatieve landbouw 1.2.2., Economische samenwerking, Acquisitie en LIOF 1.1.1., Regiodeal en Investeringsagenda Noord-Limburg 1.2.3.
Rol Provincie: ondersteuner, procesmanager, partner, subsidient, financier
Toelichting
1. Het innovatie ecosysteem is versterkt door verdieping van het circulair omdenken en intensivering van de samenwerkingen met bedrijven, Brightlands campussen en kennisinstellingen.
2. Bewustwording rondom circulaire economie is versterkt. We hebben het goede voorbeeld gegeven (o.a. als launching customer) en hebben bedrijven, netwerkorganisaties, (semi) overheden en onderwijsinstellingen samen gebracht rond dit onderwerp.
5.1.3. Milieu: een veilige en gezonde leefomgeving
Omschrijving
Elke inwoner van onze provincie heeft recht op een veilige en gezonde leefomgeving. Dat geldt voor de inwoners van nu maar ook voor toekomstige generaties.
Daarom investeren we in een leefmilieu dat in de basis op orde is. Vandaaruit werken we aan een voortdurende verbetering van het leefmilieu.
Wij voorkomen afwenteling van negatieve milieueffecten op toekomstige generaties door het belang van een gezond leefmilieu integraal en volwaardig te betrekken bij het realiseren van andere maatschappelijke opgaven.
Een veilige en gezonde leefomgeving voor elke inwoner van onze provincie vraagt daarnaast:
• Een professionele uitvoering van onze (wettelijke) kerntaken op het gebied van milieu;
• Een toekomstbestendig VTH (Vergunning Toezicht en Handhaving) beleid;
• Samenwerking met onze inwoners én medeoverheden, omgevingsdiensten, maatschappelijke organisaties en kennisinstituten.
Wij verbinden partijen, delen kennis en zorgen voor koppeling van opgaven op het vlak van leefmilieu met andere opgaven in de (fysieke) leefomgeving.
Rol provincie: bevoegd gezag.
Toelichting
De kwaliteit van het leefmilieu is één van de factoren in de leefomgeving die van invloed is op de gezondheid van mensen. Wij borgen de basiskwaliteit van het leefmilieu om nu en in de toekomst gezond en veilig te kunnen leven. We benutten daarbij de aanwezige kennis van partners (regionaal, interprovinciaal en internationaal) bij het bereiken van ons doel.
In 2023:
- Ondersteunen wij en geven wij advies bij het in beeld brengen van milieueffecten van (eigen) plannen en projecten (zoals de PES, het programma MAA, het programma Chemelot, het PIP proefdraaien MAA e.d.);
- Voeren wij onze wettelijke taken uit in het kader van milieu- en omgevingseffecten van voorgenomen plannen en projecten waar wij een rol als adviseur of bevoegd gezag hebben (o.a. op basis van de Omgevingswet, de Wet geluidhinder, de Omgevingsverordening 2021 en externe veiligheid);
- Initiëren wij projecten die bijdragen aan een gezonde leefomgeving (zoals de bewustwordingscampagne rondom stiltegebieden en de optimalisatie van ons luchtmeetnet n.a.v. de recente adviezen van de Gezondheidsraad en de WHO);
- Evalueren wij het Actieplan Omgevingslawaai Provinciale wegen 2019-2023;
- Monitoren wij de luchtkwaliteit in Limburg op basis van metingen en berekeningen;
- Geven wij uitvoering aan bestuurlijke afspraken (zoals het Schone Lucht Akkoord).
5.1.4. Bodem en ondergrond: duurzaam gebruik
Omschrijving
We stellen een Agenda bodem en ondergrond op voor de periode t/m 2030. De opgaven van deze agenda richten zich op de verdere ontwikkeling van duurzaam gebruik van de ondergrond met het oog op de maatschappelijke opgaven. In deze agenda zullen de bestuurlijke afspraken bodem en ondergrond 2023-2030 worden vertaald naar acties. Ook worden hierin de beleidsopgaven uit de Europese bodemstrategie 2030 en de Nationale programma's 'Bodem en ondergrond' (in 2023 naar verwachting gereed) en 'Water en bodem sturend' nader uitgewerkt tot acties. Rol: bevoegd gezag, procesmanager en partner.
Als gevolg van de na-ijlende effecten van de vroegere steenkoolwinning kunnen risico's voor de inwoners in de voormalige mijnbouwregio aanwezig zijn. Middels uitvoering van het meerjarig uitvoeringsprogramma worden risico's in beeld gebracht, weggenomen of beheersbaar gemaakt. De financiering van dit programma komt ten laste van het Rijk. De provincie draagt zorg voor de uitvoering ervan (regiefunctie). Voor situaties waar sprake is van mijnbouwschade aan woningen wordt door het Rijk een schadevergoedingsregeling voorbereid. Deze regeling zal door de door de minister van EZK ingestelde Commissie Mijnbouwschade worden uitgevoerd.
Rolprovincie: procesmanager en ondersteuner.
Toelichting
De acties in de Agenda bodem en ondergrond zijn concreet benoemd en afgestemd met externe partners zoals gemeenten en waterschap.
De maatregelen in het kader van de na-ijlende effecten van de steenkoolwinning die zijn opgenomen in het meerjarig uitvoeringsprogramma zijn in uitvoering.
5.1.5. Vergunningen, toezicht en handhaving: bevoegd gezag en coördinatie RUD
Omschrijving
Het uitvoeren van de bevoegd gezag rol van de verschillende wetgevingen, het afhandelen van handhavingsverzoeken en meldingen. Het opdrachtgeverschap en coördinatie van de RUD.
Rol provincie: bevoegd gezag.
Toelichting
Het VTH Uitvoeringsprogramma (UP) 2023 is uitgevoerd.
De inzet is om de vergunningsaanvragen te verlenen/af te handelen binnen daarvoor geldende de wettelijke termijn en het houden van toezicht en het afhandelen van meldingen en handhavingsverzoeken welke binnen de wettelijke termijn worden uitgevoerd.
6.1.1. Natuur: beheer, ontwikkeling, bescherming en een nieuw natuurprogramma 2023-2030
Omschrijving
We willen de biodiversiteit in Limburg bevorderen en gezonde populaties van dier- en plantensoorten duurzaam in stand houden. We nemen de maatregelen die nodig zijn voor het behalen van de doelstellingen uit de Europese Vogel- en Habitatrichtlijn (VHR). We ondersteunen bedreigde dier en plantensoorten. We stimuleren het realiseren van een basiskwaliteit natuur door een natuurinclusieve samenleving, waarbij natuur sterk verankerd is in onze samenleving en dicht bij de woonomgeving te beleven is.
We realiseren en beheren een robuust grensoverschrijdend natuurnetwerk van goede kwaliteit , borgen de groenblauwe dooradering van het landelijke gebied en breiden het bosareaal in Limburg uit.
Naast het nemen van maatregelen, zorgen we voor het behoud van beschermde natuurwaarden door uitvoering te geven aan onze taken als bevoegd gezag voor ontheffingverlening, vergunningverlening, toezicht en handhaving. Onderdeel van het noodzakelijke beheer van natuur is ook het beheer van dierpopulaties die schade aan andere belangen kunnen veroorzaken en het nemen van de nodige preventieve maatregelen om die schade te voorkomen. Wanneer de biodiversiteit wordt bedreigd door invasieve exoten zorgen we voor het verwijderen of beheersen van deze soorten.
Rol provincie: toetser, ondersteuner, procesmanager, subsidient, partner.
Toelichting
Limburg beschikt over een rijke natuur. In 2027 is het natuurnetwerk gerealiseerd en dit wordt goed beheerd. Het netwerk biedt daarmee leefgebied aan gezonde populaties van dier- en plantensoorten. In 2030 is het landelijk gebied zodanig ingericht, dat het gebruik door mensen dat het gebruik van het landelijk gebied positieve gevolgen heeft op de natuurgebieden. In het landelijk gebied leven door de groenblauwe dooradering en het agrarisch natuurbeheer populaties van soorten die aan het agrarisch cultuurlandschap zijn gebonden. Het gebruik van onze leefomgeving is zodanig dat ook algemeen voorkomende soorten het goed doen. De natuur is voor iedereen goed beleefbaar om er te kunnen recreëren. Het bosareaal is toegenomen. Limburgers houden rekening met natuur en leven de natuurwetgeving na. Dierpopulaties zijn in evenwicht met de omgeving en veroorzaken geen onaanvaardbare schade aan andere belangen. Door tijdig ingrijpen wordt de biodiversiteit niet bedreigd door invasieve exoten.
6.1.2. Stikstof: herstel balans natuur en economie
Omschrijving
We zetten in op een transitie van ons landelijk gebied waarmee we de balans willen herstellen tussen de draagkracht van de natuur, bodem en water enerzijds en het economisch gebruik ervan anderzijds.
Het Rijk heeft op 10 juni 2022 via de startnotitie van het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG) aan alle provincies richtinggevende doelen voor de reductie van stikstofemissies door de landbouw meegegeven.
Het NPLG richt zich hoofdzakelijk op bronaanpak stikstof via de landbouw. De stikstofopgaven voor verkeer en industrie verlopen grotendeels langs andere sporen, met name het klimaatbeleid.
In oktober 2022 maakt het Rijk de aanvullende opgaven ten aanzien van water (waterkwantiteit en –kwaliteit Kaderrichtlijn Water) en klimaat (Klimaatakkoord landgebruik) bekend. Daarnaast heeft het Rijk op 10 juni 2022 de Perspectievennota voor agrarische ondernemers bekend gemaakt.
We stellen voor de stikstofgevoelige Natura 2000 gebieden natuurdoelanalyses op die aan de ecologische autoriteit worden voorgelegd. In nauw overleg met de stakeholders wordt bezien hoe en in hoeverre de richtinggevende doelen voor natuur (stikstof), water en klimaat in Limburg gerealiseerd kunnen worden. Het resultaat van dit interactieve proces wordt vastgelegd in het gebiedsprogramma transitie landelijk gebied dat voor 1 juli 2023 moet worden aangeboden aan de Minister.
Parallel zetten wij de door PS d.d. 18 februari 2022 vastgestelde Limburgse Aanpak Stikstofreductie en Natuurverbetering Provinciale Staten door.
De in 2022 in gang gezette vrijwillige “Regeling provinciale aankoop veehouderijen nabij natuurgebieden” ook wel Maatregel Gerichte Aankoop genoemd (opkoopregeling piekbelasters) wordt in 2023 voortgezet. Dit geldt ook voor de natuurherstelmaatregelen die via het Uitvoeringsprogramma Landelijk Gebied worden uitgevoerd.
Het Uitvoeringsprogramma Landelijk Gebied richt zich op de realisatie van wettelijke en autonome opgaves in het landelijk gebied. Het gaat dan om natuurherstelmaatregelen (zowel uitbreiding van hectares als ook kwalitatieve maatregelen in de vorm van inrichting en (cyclisch) beheer), het herstel van het hydrologische systeem om te kunnen voldoen aan KRW-normen en het terugdringen van Stikstof –uitstoot ten behoeve van natuur. Ook zal een aanvang worden genomen met de uitvoering van de bossenstrategie. Ter uitvoering van de natuurherstelmaatregelen zullen we de uitkomsten van de Natuurdoelanalyses vertalen in concrete maatregelen en de uitvoering hiervan organiseren.
Dit alles in samenspraak en samenwerking met de partners in het landelijk gebied, waarbij nadrukkelijk wordt gekozen voor een gebiedsgerichte aanpak. Deze past in de aanpak als genoemd in de Wet Stikstofreductie en Natuurherstel.
Rol provincie: bevoegd gezag, subsidient, partner, toetser, procesmanager.
Toelichting
Het leveren van maatwerk in Limburg, met de richtinggevende doelen uit de startnotitie van het nationaal programma landelijk gebied als uitgangspunt. Tot 1 juli 2023 wordt samengewerkt met stakeholders om te komen tot regionaal maatwerk met bijbehorende doelgerichte maatregelen vastgelegd in een gebiedsprogramma. Na 1 juli 2023 worden de gebiedsprocessen in ieder geval tot 2030 doorlopen om samen met alle betrokkenen uitvoering te geven aan de transitie van het landelijk gebied.
Via het Uitvoeringsprogramma Landelijk Gebied wordt in 2023 naar verwachting 250 hectare omgevormd naar natuur, zal er daarnaast 150 hectare provinciaal bezit als natuur worden ingericht, zullen alle SPUK Natuur-middelen (€ 62 mln.) door middel van subsidies en opdrachten zijn weggezet, zal er voor 1,8 mln beschikt zijn voor ongeveer 30 hectare boscompensatie en zal er € 30 mln. zijn beschikt in het kader van de subsidieregeling N2000.
6.2.1 Landschap: versterking integrale gebiedsontwikkeling
Omschrijving
Onze focus ligt op Limburgs meest bijzondere landschappen; de groenblauwe mantel inclusief het Maasdal, de Nationale Parken De Meinweg, De Maasduinen, De Groote Peel en het Nationaal Landschap Zuid-Limburg inclusief de stad-landzones. Ook de groenblauwe mantel behoort tot deze speerpunten.
Wij werken tevens aan een geactualiseerde, nog vast te stellen visie op landschap, voortkomend uit het Amendement inzake Programmatische Versterking Limburgs Landschap: Amendement 107 Van Wageningen cs inzake Programmatische versterking van het Limburgse landschap - iBabs RIS (bestuurlijkeinformatie.nl)
Wij gaan het Limburgs landschap de komende jaren versterken door in te zetten op gebiedsontwikkelingen – met oog voor samenhang en integraliteit - binnen het landelijk gebied en de stad landzone, gericht op de doelstellingen:
- Het verhogen en uitdragen van de belevingswaarde van het landelijk gebied;
- Het versterken van het economische potentieel van de regio;
- Het versterken van landschappelijke kwaliteit door ruimtelijke opgaven op het gebied van energie,
natuur, water, recreatie, toerisme, cultuurhistorie, industrie en landbouw in samenhang te realiseren;
Het bevorderen van de complementariteit tussen platteland en stedelijke kernen. Dit betekent concreet dat wij de volgende zaken gaan doen:
- De doorontwikkeling van regio’s rondom bestaande Nationale Parken: NP de Peelvenen, NP de Maasduinen en NP de Meinweg. De rol van de provincie is die van ondersteuner;
- Het bevorderen van de grensoverschrijdende samenwerking t.b.v. natuurbeheer en landschap met het Drielandenpark. De rol van de provincie is die van partner.
- Het bevorderen van de samenwerking met overheden in de gebied Maas-Swalm-Nette en Kempen~Broek en het stimuleren van lokale initiatieven hierin.
De rol van de provincie is die van financier.
Toelichting
De ontwikkeling van het Limburgs Landschap is een continu proces. Wij vinden het belangrijk dat de regio’s rondom de bestaande Nationale Parken verder ontwikkelen naar regionaal landschap. In deze transitie ontstaat samenwerking met dragende gemeenschappen uit de regio waarbij de inwoners, het MKB, het bedrijfsleven en overheden betrokken worden. Ook vinden wij het van belang dat de grensoverschrijdende samenwerking ten behoeve van natuurbeheer en landschap met het Drielandenpark aangescherpt wordt. Tot onze punten van focus behoort ook de samenwerking met overheden in het gebied Maas-Swalm-Nette en Kempen~Broek.
In het nader te ontwikkelen Programma Landschap, in uitvoering van Amendement 107 van Wageningen cs inzake Programmatische versterking van het Limburgse landschap, zullen wij tot een verdere aanscherping van de ontwikkeling van het Limburgs Landschap komen.
6.3.1. Watersysteem: klimaatbestendig
Omschrijving
We dragen zorg voor een meer klimaatbestendig watersysteem, dat kan omgaan met droogte en wateroverlast. We verbeteren de waterkwaliteit in onze beken en het grondwater om te voorzien in schoon en voldoende water voor natuur, landbouw, industrie en drinkwater, waarmee we voldoen aan de vereisten van de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW). We zorgen voor een goede en actuele bescherming van ons grondwater ten behoeve van het drinkwater en het industriewater voor menselijke consumptie ( conserven, frisdrank, bier). We zetten in op goede hydrologische omstandigheden voor onze Natura 2000 gebieden die kwetsbaar zijn voor verdroging. We willen een goede en actuele bescherming van onze inwoners tegen wateroverlast en overstroming. We maken met onze partners in de Euregio afspraken over inrichting en beheer van het watersysteem.
In Limburg nemen we maatregelen om de waterkwaliteit te verbeteren zoals de herinrichting van beken, het realiseren van vistrappen, verbetering van rioolwaterzuiveringsinstallaties en het verminderen van riooloverstorten. We ondersteunen maatregelen om droogte tegen te gaan en participeren in het programma om de waterveiligheid te verbeteren. We werken aan de betere bescherming van het grondwater voor drinkwater en via verschillende programma's aan het verbeteren van de grond- en oppervlaktewaterkwaliteit, met name gericht op nutriënten en bestrijdingsmiddelen.
Rol provincie: toetser, ondersteuner, procesmanager, subsidient, partner.
Toelichting
Limburg beschikt over een natuurlijk, veerkrachtig en gezond watersysteem. De beken zijn schoon, lopen meanderend door het landschap, zijn ecologisch gezond en passeerbaar voor vissen. De beken kunnen omgaan met langere perioden van droogte en sterke neerslag. Er is weinig wateroverlast vanuit de beken en plassen en ze vallen zo weinig mogelijk droog. De natuur en de landbouwgebieden hebben een aanvaardbare last van droogte en er is voldoende grondwater van een goede kwaliteit voor drinkwater, voedselvoorziening, natuur en industrie.
7.1.1. Rijks- en veiligheidstaken CdK
Omschrijving
De Commissaris van de Koning (CdK) voert zijn Rijkstaken – gebaseerd op zijn ambtsinstructie – uit. Deze rijkstaken behelzen onder meer Openbare Orde en Veiligheid, burgemeesterszaken & bestuurlijke verhoudingen, bestuurlijke integriteit gemeenten/ waterschap, Koninklijke Onderscheidingen & Predicaten, grenskwesties en worden separaat verantwoord aan de Rijksoverheid. Ook kan de CdK als Rijksorgaan een specifieke opdracht krijgen. Denk hierbij aan de rijksopdracht vluchtelingen, stikstof en grensoverschrijdende samenwerking.
De Commissaris van de Koning heeft op grond van de Provinciewet en zijn ambtsinstructie de verantwoordelijkheid de bestuurlijke integriteit te bevorderen. Deze verantwoordelijkheid valt uiteen in twee onderdelen:
1) De integriteit in eigen huis, de Provincie Limburg, waar het de ambtelijke organisatie, het college van GS en Provinciale Staten betreft (provinciewet).
2) De zorgplicht naar Gemeenten en Waterschap in Limburg (Rijkstaak).
Naast bovenstaande taken is de CdK verantwoordelijk voor 'weerbare overheid', waarbinnen Veilige Publieke Dienstverlening (VPB), aanpak van ondermijning (o.a. Bibob, samenwerking RIEC) en integriteit worden ingezet. Provinciale wettelijke taken en rijkstaken gecombineerd uitgevoerd.
De provinciale inzet voor een weerbare overheid en tegen ondermijning van het openbaar bestuur wordt de komende tijd verder geïntensiveerd. De nadere uitwerking incl. financiële paragraaf wordt in het najaar 2022 opgesteld.
Toelichting
Rijkstaken: De taken worden uitgevoerd conform ambtsinstructie van 01-02-2016.
Integriteit:
- Verder ontwikkelen en borgen integriteitsbesef van de ambtelijke organisatie.
- Borgen integriteitsaanpak en intergriteitsbesef in de politiek-bestuurlijke omgeving, waarbij de resultaten uit het programma bestuurscultuur meegenomen worden in de integriteitsaanpak.
- In overleg met Gemeenten en Waterschap via de stuurgroep kwaliteit openbaar bestuur werken aan nieuwe impulsen en taakstelling op het gebied van integriteit, bestuurscultuur en weerbare overheid.
Weerbare Overheid:
- Stimuleren verdere bewustwording over en bewaking van ondermijningsvraagstukken binnen de organisatie.
- Uitvoering Wet Bibob.
- Opvolging van de aanbevelingen Integraal Ondermijningsbeeld en Weerbaarheidsscan.
7.1.2. Bestuurskracht en bestuurlijke organisatie: als partner en als toezichthouder
Omschrijving
Het is voor ons van belang dat Limburgse gemeenten in staat zijn om hun maatschappelijke opgaven te realiseren. Om al die taken goed uit te voeren moeten gemeenten steeds meer opereren in complexe samenwerkingsverbanden: met elkaar, met andere overheden en met maatschappelijke partijen. Daarmee worden steeds hogere eisen gesteld aan de kracht van het lokaal bestuur. Dit geldt ook voor de provincie zelf; provincies hebben door landelijke besluitvorming op een aantal maatschappelijk urgente thema’s (volkshuisvesting, landelijk gebied, ruimtelijke ordening, bereikbaarheid en energie) een grote ‘rol in de ruimte’.
Interbestuurlijke verhoudingen
De bestuurlijke verhoudingen tussen gemeenten onderling, tussen provincie en gemeenten, tussen provincies onderling en die met het Rijk hebben de volle aandacht. Met aandacht voor regionaal maatwerk, om recht te doen aan regionale verschillen. De inzet van de provincie in de Investeringsagenda Noord-Limburg 2019-2023 en de projecten van de regiodeal Noord-Limburg is volop in uitvoering.
In de Peel wordt er samengewerkt met Provincie Noord-Brabant, drie waterschappen en vier regio’s van samenwerkende gemeenten en is de gebiedsgerichte aanpak een van de nationale NOVI/NOVEX-gebieden. De Provincie participeert in het traject NOVI/NOVEX-gebied Zuid-Limburg. De aanpak en de provinciale inzet daarin wordt in 2023 voortgezet. De expertise en ervaringen die de provincie heeft opgedaan bij de regiodeals zullen gedeeld worden met regio’s die zelf initiatief willen nemen om te komen tot een nieuwe regiodeal.
De provincie als partner
Wij nemen een rol in de interbestuurlijke verhoudingen vanuit twee invalshoeken: als partner en als toezichthouder. Als partner neemt de provincie deel aan het in 2022 gestarte onderzoek naar de Bestuurlijke Regionale Ecosystemen (BRE) in Zuid-Limburg. Het onderzoek is bedoeld om beter zicht te krijgen op de vraag waarom in Zuid-Limburg onvoldoende krachtig en eensgezind wordt samengewerkt en onvoldoende resultaten worden bereikt. Het onderzoek is gefinancierd door de gemeenten Heerlen, Sittard-Geleen, Maastricht, door de provincie en door het Ministerie van BZK. Verder is de provincie waar mogelijk partner richting het Rijk daar waar het vraagstukken omtrent bestuurskracht betreft. De Provincie Limburg ondersteunt in dat verband gesprekken tussen gemeente(n) en Rijk, zoals bij de gemeente Mook en Middelaar. Gemeentelijke herindelingen kunnen alleen op steun van de provincie rekenen indien alle betrokken gemeenteraden daarover een positief besluit hebben genomen en voldaan wordt aan de vier criteria van het nieuwe beleidskader gemeentelijke herindeling (maart 2019) van het Rijk: draagvlak, bestuurskracht, interne samenhang en nabijheid van bestuur en regionale samenwerking.
De provincie als interbestuurlijk toezichthouder
Wij zijn naast partner ook interbestuurlijk toezichthouder; dit betreft een wettelijke taak. Tevens houden we financieel en generiek toezicht. In de rol van financiële toezichthouder, bewaken wij de financiële positie en functie van gemeenten met als doel deze financieel gezond te houden. Het generieke toezicht ziet op de medebewindstaken van gemeenten, gemeenschappelijke regelingen en het Waterschap voor de domeinen Wabo/Wro, Erfgoed, Huisvesting verblijfsgerechtigden en Informatie – en archiefbeheer.
Toelichting
- Voortzetting van de inzet van de provincie in de Investeringsagenda Noord-Limburg 2019-2023 en participatie in het traject NOVI/NOVEX-gebied Zuid-Limburg. Wij ondersteunen de regio’s die zelf initiatief willen nemen om te komen tot een nieuwe regiodeal met het Rijk.
- Wij nemen deel aan het in 2022 gestarte onderzoek naar de Bestuurlijke Regionale Ecosystemen (BRE) in Zuid-Limburg.
- Wij ondersteunen gemeenten bij vraagstukken omtrent bestuurskracht.
- Wij voeren de wettelijke taken op het gebied van interbestuurlijk toezicht adequaat uit (zowel financieel als generiek toezicht).
7.1.3. Internationalisering en Public Affairs: vernieuwend verbinden over grenzen heen
Omschrijving
In het Kader Internationalisering, vernieuwend verbinden over grenzen heen zijn de grensoverschrijdende aspecten van de Provinciale koers bijeengebracht. Met het vaststellen ervan is onze koers uit voorgaande bestuursperioden bevestigd en zijn de kaderstellende uitgangspunten en strategie, die leidend zijn voor onze grensoverschrijdende activiteiten, vastgelegd. Vertrekpunt is dat de eigen provinciale agenda leidend is voor onze activiteiten, evenals de focus en versterkte inzet op de relatie met de buurlanden.
Samenwerking buurlanden/Euregio’s
De kern van het internationaliseringsbeleid van Limburg ligt in de brede samenwerking met de directe buurlanden Duitsland en België en hun grensregio’s. Samenwerking met de buurlanden is een brede opgave waar vanuit meerdere provinciale programma’s een bijdrage aan zal worden geleverd, zowel in agendavorming als projectontwikkeling. Zo ondersteunen wij de grensoverschrijdende inzet van bijvoorbeeld de Brightlands campussen. Wij hebben zicht op de grensknelpunten en mogelijke oplossingen, met name bij grensoverschrijdend ondernemen, werken en leren. Allianties (strategisch en operationeel) worden gelegd tussen de agenda’s van onze buren en die van Limburg. Doel hiervan is de ontwikkeling van een sterk en aantrekkelijk werk- en leefgebied in en rondom Limburg. In de samenwerking met Noordrijn-Westfalen wordt in een breed partnerschap met Rijk, Land, grensprovincies, Bezirke en Euregio’s gewerkt aan de bilaterale samenwerking via onder andere een jaarlijkse Grenslandconferentie en een Grenslandagenda. Limburg is nauw betrokken bij de voorbereiding en uitvoering hiervan. Daarnaast zijn wij als Limburg actief lid van de Euregio’s.
Europese fondsen en programma’s
Voor het realiseren van de doelen van het provinciaal beleid benutten wij de kansen van Europese fondsen in de nieuwe Europese programmaperiode 2021-2027. Dit combineren wij met de mogelijkheden van Nationale (herstel) fondsen. Om hiervan optimaal gebruik te maken kiezen we voor een proactieve aanpak voor het ontwikkelen van proposities. Daarbij maken we onderscheid in projecten en opgaven naar grootte, impact en die van sociaaleconomische betekenis zijn voor Limburg. Het gaat hier om bijdragen aan de grote transities die ons te wachten staan, de kracht van onze samenwerking met Limburgse partners en het oog houden voor kansen. Hierbij ligt de prioriteit bij de ondersteuning van de "Flagships’. Wij trekken hierin gezamenlijk op met partners in Limburg zoals de campusorganisaties, LIOF, steden, kennisinstellingen, het bedrijfsleven en koepelorganisaties en ondersteunen hen proactief in de projectontwikkeling, met als focus de realisering van provinciaal beleid. Wij gaan ervan uit dat door de partners in de Provincie Limburg ook voor de nieuwe Programmaperiode 2021-2027 een vergelijkbaar bedrag met de vorige periode wordt binnengehaald. Onder andere via het Comité van de Regio’s zullen wij reageren op nieuwe beleidsvoorstellen en programma’s van de Europese Commissie.
Public Affairs
Om snel en adequaat te kunnen inspelen op politieke kansen en bedreigingen met belangenbehartiging/lobby/internationale betrekkingen, zijn we ambtelijk vertegenwoordigd (en bestuurlijk zichtbaar) in Brussel, Den Haag en Düsseldorf. De Public Affairs adviseurs werkzaam op deze posten, zijn de Limburgse ogen, oren en liaisons en onderhouden van daaruit tevens een sterk netwerk in Vlaanderen, Wallonië en Noordrijn-Westfalen. Er wordt vanuit één agenda gewerkt getiteld Limburg Verbinden; agenda Public Affairs voor Rijksoverheid, Europese Unie en buurlanden. Deze agenda wordt jaarlijks geüpdate op basis van relevante ontwikkelingen, zoals in het afgelopen jaar de watersnood en de gevolgen van Covid19. In het eerste kwartaal van 2023 zal een nieuwe update verschijnen. Zodra er na de Provinciale Verkiezingen een nieuw bestuursprogramma is, zal er op basis daarvan een nieuwe agenda Public Affairs voor Rijksoverheid, Europese Unie en buurlanden 2023-2027 volgen.
Maastricht Working on Europe (MWoE)
Wij werken samen met de Universiteit Maastricht en gemeente Maastricht aan een meerjarig programma betreffende het profileren en positioneren van Limburg als Europese regio voor gesprek, debat, en kennis– en visieontwikkeling rondom Europese thema’s. In juli 2020 is hiervoor over de periode medio 2020-maart 2022 een provinciale subsidie verstrekt. Om aan de gemaakte afspraken te kunnen voldoen is een aanvullend budget voor de periode april 2022- juli 2024 aangevraagd. Voor de periode april – december 2022 is reeds een bijdrage beschikbaar gesteld van € 800.000. Besluitvorming over het al dan niet toekennen van een bijdrage voor de resterende periode vindt eind 2022 plaats.
De volgende drie thema's staan centraal in de huidige periode:
- Maastricht als Europees ‘Centre of Excellence’: het bevorderen van multidisciplinair en maatschappelijk impactvol Europa-onderzoek, inclusief het toegankelijk maken van academische kennis voor een zo breed mogelijk publiek en, waar mogelijk, het betrekken van de burger bij onderzoek.
- Maastricht de plek voor debat en dialoog over Europa. Werk- en ontmoetingsbijeenkomsten voor een actief en kritisch debat en dialoog over actuele Europese vraagstukken.
- Behoud en onderhoud van het in maart 2018 verkregen Europees Erfgoedlabel (EHL) en de daarmee samenhangende verplichtingen. In het partnerschap van Maastricht Working on Europe zal er specifieke aandacht zijn voor belangrijke transitievraagstukken, de valorisatie en fondsenwerving. Dit betekent dat er sprake zal zijn van een accentverschuiving van activiteiten van het lokale naar het (eu)regionale, nationale en Europese niveau, zowel qua locatie, samenwerkingspartners en impact van activiteiten.
De activiteiten rond het Verdrag van Maastricht geven invulling aan de provinciale verantwoordelijkheden direct voorvloeiend uit het Europese Erfgoedlabel waarvoor de Provincie intensief heeft gelobbyd bij het Rijk en de Europese Commissie.
Rol provincie: ondersteuner, procesmanager, subsidient, partner, aanjager
Toelichting
Het Limburgs belang is op alle relevante bestuurlijke niveaus (Rijk, interprovinciaal, buurlanden, euregios) optimaal gediend op zowel inhoud als kansen op financieel gebied (fondsen).