3. Werken aan een toekomstbestendige economie

• In 2027 zijn onze acquisitieresultaten verbeterd, kennen wij het Limburgse bedrijfsleven beter en is het zakelijk toerisme gegroeid;
• In 2027 is de acquisitiesamenwerking met stakeholders in Limburg dusdanig versterkt dat nieuwe potentiële leads die kansrijk zijn voor Limburg, in gezamenlijkheid worden verkend;
• In 2027 zijn er betere (ruimtelijke) randvoorwaarden gecreëerd voor een toekomstbestendig en kwalitatief hoogwaardig vestigingsklimaat in 2027.

Liggen we op koers?

De voortgang richting de doelstellingen verloopt volgens planning. Momenteel wordt gewerkt aan de beantwoording van Motie 3059 ''Gewijzigde Motie 3059 Schyns c.s. inzake Beter zicht op het Limburgse vestigingsklimaat'', wat zal resulteren in een jaarlijkse rapportage over het vestigingsklimaat in Limburg en daarmee waardevolle inzichten biedt in prestaties en ontwikkelingen. Evenementen zoals het MKB Zomer Event creëert directe contactmomenten met het Limburgse bedrijfsleven. Daarnaast versterkt de invulling van de vacature inzake acquisitie de samenwerking met stakeholders en draagt bij aan het gezamenlijk aantrekken van nieuwe potentiële bedrijven en organisaties.

Maastricht Aachen Airport ligt voor wat betreft het behalen van de doelstellingen in het businessplan 2022 deels op koers. De luchthaven voert het businessplan uit en spant zich in om de daarin vervatte ambities te verwezenlijken. Daarin zijn in 2024 de nodige stappen gezet, maar de verwachte groei van aantallen passagiers en vracht is ook in 2024 achtergebleven bij de prognoses in het businessplan. 

Wat merkt de Limburger ervan?

Eén centraal aanspreekpunt voor de Provincie Limburg inzake acquisitie, waarmee ook samenwerking tussen overheid, LIOF, Brightlands campussen en bedrijfsleven wordt versterkt. Dit resulteert in betere afstemming, kortere lijnen en meer kansen voor zowel gevestigde bedrijven als nieuwe vestigers. Daarnaast dragen evenementen bij aan een grotere zichtbaarheid, betere bereikbaarheid en een sterkere verbinding met ondernemers.

In het kader van de besluitvorming in juni en december 2022 hebben Provinciale Staten overwogen dat “Maastricht Aachen Airport van vitaal belang is voor zowel onze regionale als onze nationale infrastructuur en op draagvlak kan rekenen van een meerderheid van de Limburgers” en “voor de toekomst open dient te blijven”. Daarbij is besloten dat de luchthaven de transitie dient door te maken naar een duurzame, omgevingsbewuste en toekomstbestendige luchthaven. Dit vormt de hoofddoelstelling voor het Groot Project 'Transitie MAA'.

• In 2027 is de innovatiekracht van het Limburgse MKB verbeterd, waardoor ondernemers via maatschappelijk verantwoorde innovaties en ondernemerschap bijdragen aan een duurzaam, circulair, gezond en digitaal Limburg;
• In 2027 zijn er meer startende innovatieve ondernemers vanuit de ecosystemen, het onderwijs en via acquisitie, allen gericht op de transities;
• In 2027 is er voor Limburg een dekkend financieringsinstrumentarium voor startende ondernemers.

Liggen we op koers?

Er is actief en succesvol ingezet op de ontwikkeling van de innovatiekracht van het Limburgse MKB. Daarbij maken wij gebruik  van het specifiek daarvoor opgezette programma Limburg Toekomstbestendig en deelname van het Limburgse MKB aan Europese gefinancierde projecten en nationale innovatieprogramma's zoals de MIT-regeling: MKB-innovatiestimulering Regio en Topsectoren.  Daarnaast onderzoeken wij in hoeverre flankerend beleid de concurrentiekracht van MKB-bedrijven kan versterken. Hierbij zijn de volgende moties meegenomen:

• Motie 2995 3e Gewijzigde Motie 2995 Jetten c.s. inzake Stimuleringsregeling verduurzaming MKB.
• Motie 3057  2e Gewijzigde Motie 3057 Jenneskens c.s. inzake MKB-toets voor provincie.

De ontwikkeling van de Brightlands campussen ligt op koers, maar ziet zich ook gesteld voor nieuwe uitdagingen. De campussen vervullen hun rol in het samenbrengen van kennis, onderwijs en ondernemerschap op vier locaties in Limburg goed. Er wordt gewerkt aan groei en verdere professionalisering. Er vindt ook meer en meer samenwerking plaats tussen de vier Brightlands campussen. Ontwikkelingen in de omgeving zoals mondiale tegenwind voor circulaire economie, of een terugtrekkende aandeelhouder, of de krapte aan talent werpen uitdagingen op. Daarnaast ontstaan er ook nieuwe kansen bijvoorbeeld op dossiers als defensie, verduurzaming van Chemelot of de impuls voor een geïntegreerde gebiedsontwikkeling in Maastricht. 

Wat merkt de Limburger ervan?

Aan de hand van indicatoren maken wij zichtbaar of we op koers liggen met het behalen van onze doelstellingen voor deze Statenperiode. Hierbij is de Provincie natuurlijk ook afhankelijk van partners en andere autonome ontwikkelingen. De indicatoren zijn terug te vinden in het onderdeel Indicatoren begrotingsprogramma's. De stand van de indicatoren is gelijk aan de stand zoals gepresenteerd bij de Najaarsnota 2024.

• In 2027 is de flexibiliteit en robuustheid van de onderwijsinfrastructuur (MBO, HBO en WO) in  Limburg versterkt en vergroot;
• In 2027 is er een Leven Lang Ontwikkelen-infrastructuur die de inwoners van Limburg in staat stelt om hun kennis en vaardigheden op peil te houden;
• In 2027 werken onderwijs, bedrijfsleven en overheid samen aan de kritische factor human capital bij het doen slagen van de transities.

Liggen we op koers?

Kijkend naar de gestelde doelstellingen zijn 4 van de 6 doelstellingen in 2024 volledig gerealiseerd. De overige 2 doelstellingen (aangaande de Vakmanschapsagenda en de Grensinfopunten) zijn deels in 2024 gerealiseerd. 

Wat merkt de Limburger ervan?

Aan de hand van indicatoren maken wij zichtbaar of we op koers liggen met het behalen van onze doelstellingen voor deze Statenperiode. Hierbij is de Provincie natuurlijk ook afhankelijk van partners en andere autonome ontwikkelingen. De indicatoren zijn terug te vinden in het onderdeel Indicatoren begrotingsprogramma's. De stand van de indicatoren is gelijk aan de stand zoals gepresenteerd bij de Najaarsnota 2024.

• Tegen 2027 heeft de Limburgse economie een grotere mate van circulariteit bereikt door de implementatie van R-strategieën, waarmee we in lijn zijn met de nationale doelstelling van 50% circulariteit tegen 2030;
• In 2027 werken onderwijs, bedrijfsleven en overheid intensief samen om de menselijke factor in de circulaire transitie te versterken;
• In 2027 zijn de ruimtelijke, juridische, digitale en financiële randvoorwaarden zo ingericht om de uitrol van kansrijke ontwikkelingen mogelijk te maken.

Liggen we op koers?

De transitie naar een circulaire economie is een complexe maatschappelijke opgave, waarvoor ingrijpende veranderingen nodig zijn in de productie en consumptie van goederen en diensten en waarbij meerdere generaties betrokken zullen zijn. Tevens vraagt versnelling om aanpassing van de spelregels, waaronder veranderingen van bestaande wet- en regelgeving en nieuwe vormen van financiering, die de beoogde transitie naar een circulaire economie ondersteunt en aanjaagt waardoor de reeds gezette stappen kunnen uit groeien tot het nieuwe normaal. 

Dit betekent dat de doorzettingskracht van de Provincie beperkt is en we mede afhankelijk zijn van partners en ontwikkelingen op Rijks- en EU niveau. Onze inspanningen zijn gericht op het (samen met andere provincies) beïnvloeden van Rijks- en EU beleid (o.a. duurzaamheidsambitie Chemelot) en het -vanuit onze provinciale rol- ondersteunen van kansrijke ontwikkelingen. M.b.t. deze activiteiten liggen we op koers. 
Ten aanzien van de doelstelling van 50% circulariteit tegen 2030 zien we zowel op rijks- als provinciaal niveau dat het zeer lastig zal zijn om deze doelstelling, voor 2030, te halen. Echter, met onze diverse activiteiten op provinciaal niveau leveren we een bijdrage en met de uitvoering van deze activiteiten liggen we op koers voor 2027.

Wat merkt de Limburger ervan? 

De mondiale klimaat- en natuurdoelen zijn niet haalbaar zonder het grondstoffengebruik  terug te dringen. Daarnaast is vanwege geopolitieke ontwikkelingen de beschikbaarheid van grondstoffen in de toekomst geen vanzelfsprekendheid en kunnen daarmee samenhangende prijs- fluctuaties nadelig uitpakken voor burgers en bedrijven. De noodzaak om radicaal minder en efficiënter grondstoffen te gebruiken is dan ook zowel vanuit economische- als vanuit milieuoverwegingen evident en dat is precies waar de transitie naar een  circulaire economie zich op richt. Door slim productontwerp zijn minder of minder schadelijke grondstoffen nodig, is reparatie mogelijk zodat producten en onderdelen langer meegaan en is hoogwaardige recycling eenvoudiger te realiseren waardoor over de hele levensduur minder grondstoffen nodig zijn. En naarmate bedrijven meer circulair opereren, zijn ze meer toekomstbestendig.

• In 2027 is er meer kennis over de land- en tuinbouw in Limburg en daardoor begrip ten aanzien van de sector en de transities.

In 2027 zijn er 120 agrarische koplopers en de innovatoren ondersteund met het marktrijp maken van kansrijke innovaties en concepten ten behoeve van de transities. Daarnaast zal er eind 2025 een uitgebalanceerd pakket beschikbaar zijn bij LIOF, tevens ten behoeve van de transities in de landbouw. Hierbij besteden we minimaal de helft van het beschikbare budget aan oplossingen die duurzaam en/of diervriendelijk zijn. 

We werken aan een communicatiestrategie, waarmee we vanaf 2025 gaan zorgen voor actieve informatie naar de Limburgse agrariërs ten aanzien van kennis- en informatie overdracht en regelingen. Daarnaast beogen we met de communicatiestrategie ook educatieve en kleinschalige initiatieven te ondersteunen gericht op de relatie tussen boer en burger. 

Tot slot werken we aan een platform waar partijen die betrokken zijn bij het perspectief van de blijvende ondernemer in Limburg. Om deze ondernemers te ondersteunen met het uitstippelen van de toekomstontwikkeling van hun bedrijf.

Liggen we op koers?

We liggen op koers om onze doelen in 2027 te behalen, maar we zien ook enkele uitdagingen op ons afkomen.

We zien dat de NSP (Nationaal Strategisch Plan) regeling rondom productieve investeringen ruim benut wordt, waardoor we budget van 2026 naar 2024 hebben geschoven. Hierdoor hebben we meer agrarisch ondernemers kunnen helpen met hun duurzame investeringen. Andere regelingen, gericht op samenwerken voor innovatie, blijken nog niet volledig het plafond te hebben bereikt. In de resterende periode bekijken we wat nodig is om het animo voor deze regelingen op te schroeven. 
We zijn in 2024 in contact getreden met een aantal absolute koplopers in de land- en tuinbouw, waarbij we ook concreet hebben kunnen bijdragen aan het (door)ontwikkelen van projecten, fieldlabs op dergelijke bedrijven. Dit soort bedrijven zien we als inspiratie voor een grotere groep achtervolgers. De middelen die we besteden aan zowel NSP áls voor dergelijke bedrijven zijn gericht op verduurzaming en/of dierwelzijn. 

De ontwikkeling van de handreiking van de Blijversaanpak is in 2024 in gang gezet. We zien een kansrijke ontwikkeling van een aanpak ontstaan waarmee we onze Limburgse land- en tuinbouwer kunnen ondersteunen in de ontwikkeling van zijn of haar bedrijf richting een duurzame toekomst. Desondanks is de verdere uitrol van een dergelijke aanpak erg afhankelijk van Rijksbeleid waarvan we in 2025 meer verwachten te horen. 

De visie Toekomstperspectief Tuinbouwketen Limburg+ is, tezamen met diverse partners, opgeleverd tijdens een drukbezocht event op de Brightlands Campus Greenport Venlo. Als aanjager en voorzitter van dit platform zetten we ons in om deze visie verder te ontwikkelen tot een uitvoeringsprogramma. 

Om tot een strategische communicatiestrategie te komen is een goede voorbereiding van belang. In 2024 zijn we gestart met deze voorbereiding en verwachten in 2025 over te kunnen gaan tot aanbesteding en uitvoering. 

Wat merkt de Limburger ervan?

In 2024 zijn 91 ondernemers en projecten ondersteund met het ontwikkelen van projecten en innovaties op het vlak van de landbouw. Er is hierbij gebruik gemaakt van de volgende fondsen en regelingen:

•    Europese fondsen (8x Interreg en 1x OPzuid);
•    Limburgse NSP openstelling (67x);
•    LIOF programma Limburg Toekomstbestendig (15x);
•    Provinciale Regeling Economie & Innovatie (1x).

Van de bestede middelen in 2024 is 70% besteed aan projecten en investeringen die duurzaam/diervriendelijk zijn.