Omschrijving

Met de (nog in te voeren) Wet versterking regie Volkshuisvesting (WvrV), krijgt de Provincie ook een wettelijke taak toegedicht op het woondossier. Regie van de Rijksoverheid en de Provincie op de woningmarkt wordt via deze wet versterkt door een versteviging van het juridisch instrumentarium. Als Provincie hebben we een stimulerende, ondersteunende en aanjagende rol richting partners om aan de gemaakte afspraak uit de Woondeal Limburg van minimaal 26.550 woningen te voldoen en om daar waar zich kansen aandienen, bij te dragen aan de ambitie van 20.000 extra woningen. Inmiddels is de Woondeal eind 2023 reeds opgehoogd met 3.000 woningen. De Woondeal betreft daarmee 29.550 woningen. De ambitie krijgt vorm. Als een grootschalige woningbouwlocatie, zoals onlangs gepresenteerd in de vorm van ‘Limburg Centraal’, woningbouw bij de IC-stations, maar ook kijken we naar de stads- en dorpsranden (het straatje erbij). De samenwerking tussen de overheden, woningcorporaties, markt en bewoners wordt geïntensiveerd en wordt aan verschillende tafels verankerd in duidelijke afspraken over de bouwprogrammering en ieders aandeel daarbinnen.  Zo heeft bijvoorbeeld op 15 april 2024 de Woonkeuken plaatsgevonden in aanwezigheid van de minister van BZK, waarin we de voortgang van het bovenstaande met onze partners hebben gedeeld. 

Met de Woondeal, de Omgevingswet en de Wet versterking regie op de Volkshuisvesting wordt meer regie van de provincie en gemeenten gevraagd om de woningbouwopgave op te lossen. Om gemeenten te ondersteunen in deze nieuwe uitvraag, met als doel versnelling van de woningbouw, zullen we de middelen voornamelijk inzetten voor capaciteitsondersteuning bij gemeenten, te verdelen over een divers instrumentarium en proces- en uitvoeringsmiddelen.

Voor Limburg is de totaalopgave complex. Nieuwbouw, verbouw en herbouw zijn communicerende vaten, niet los van elkaar te zien en hangen samen met de kenmerken van de beschikbare locaties en de omliggende wijken. Overheden bouwen geen huizen of hebben deze in bezit. Daar komt nog bij dat Limburg een grensprovincie is en woningmarktontwikkelingen aan de andere zijden van de landsgrenzen altijd in zekere mate van invloed en tevens lastig te voorspellen zijn. Dit alles vergt een intensief samenspel tussen overheden, corporaties, markt en bewoners, flexibiliteit en een integrale toekomstgerichte blik. 

Rol Provincie: ondersteuner, procesmanager, partner

Kwaliteit

We acteren langs 3 lijnen:
1.    Versnelling uitvoering Woondeal;
2.    Limburgse aanpak bebouwde omgeving;
3.    Regie op de Volkshuisvesting en verrijken Woondeal.


Versnelling uitvoering Woondeal, oftewel het versnellingsmenu
De hoofddoelstelling is versnelling van de woningbouw/ realisatie van de Woondeal 2022-2030. Om dit hoofddoel te bereiken zijn 5 deelprojecten benoemd die sterk samenhangen en waarmee gemeenten worden ondersteund bij het uitvoeren van de gemeentelijke taken die samenhangen bij de uitvoering van de Woondeal én bij de producten die gevraagd worden naar aanleiding van de Wet versterking regie op de Volkshuisvesting. We gaan werken met een ‘Versnellingsmenu’, dat bestaat uit de volgende 5 projectlijnen:

  1. Extra capaciteit voor gemeenten in regionaal verband: wordt samen met de 3 regio’s nader uitgewerkt;
  2. Kennisdeling en -ontwikkeling: zittend personeel en zij-instromers (gemeente, corporatie, ontwikkelaren, architecten en makelaars (RO/woon adviesbureaus) en Provincie). Tevens zal ook aan bestuurlijke kennisdeling worden gewerkt;
  3. Kansrijk aanspreken van Rijksregelingen (ondersteunen van gemeenten om de complexe regelingen kansrijk aan te spreken);
  4. Versnellingstafels (provinciaal om oplossingen voor Limburgse knelpunten te vinden en te agenderen op de landelijke tafel en regionale versnellingstafels om locatie- of projectspecifieke knelpunten op te lossen);
  5. Standaardisatie en uniformiteit (bijvoorbeeld in de bouwstroom (procedures en certificering), maar ook bij het opstellen van de benodigde documenten);

Limburgse Aanpak bebouwde omgeving
Binnen dit spoor acteren we langs drie lijnen. Ten eerste werken we Limburg Centraal verder uit zodat we komen tot een sluitende propositie om van Limburg een Grootschalig Woningbouwgebied te maken. Ten tweede zal het proces van ‘straatje erbij’ enerzijds in de gemeentelijke/regionale programmeringen landen (ter concretisering van de Woondeal) en anderzijds zullen voorgenomen wijzigingen van de Provinciale Omgevingsvisie en Omgevingsverordening worden uitgewerkt en aan de Staten worden voorgelegd. Ten derde zal de provinciale rol ten aanzien van de bestaande woningvoorraad en herstructurering nader worden uitgewerkt.

Regie op de Volkshuisvesting en verrijking Woondeal
De wet Versterking Regie op de Volkshuisvesting verplicht Rijk-Provincie-Gemeenten om een Volkshuisvestingsprogramma vast te stellen. In deze documenten wordt vastgelegd ‘waar, hoeveel en voor wie’ woningen worden gebouwd, hierbij dient ook de bestaande voorraad te worden betrokken. In het ‘voor wie’ zit specifieke aandacht voor aandachtsgroepen. Deze kunnen én in de nieuwbouw (2de betaalbaar en 30% sociaal), maar ook in de bestaande voorraad huisvesting vinden (bijvoorbeeld via een Huisvestingsverordening en Urgentieregeling). De verrijking van de Woondeal heeft betrekking op de juiste verdeling van de nieuwe en bestaande woningvoorraad voor verschillende doelgroepen. Wij gaan door met het organiseren van de Woonkeuken, de Woonkamer en met de ambtelijke en bestuurlijke overleggen op regionaal niveau. In 2025 zullen we van start gaan met het opstellen van ons provinciaal Volkshuisvestingsprogramma.

Tijd

  • In 2027 is het woningaanbod ten opzichte van 2023 verbeterd door de beschikbaarheid van meer (betaalbare) woningen;
    In 2027 zijn 17.500 woningen uit de Woondeal gerealiseerd;
  • In 2027 past het woningaanbod bij de woningbehoefte zoals onderschreven in de Limburgse Woondeal;
  • In 2027 zijn minstens 3.000 woningen van de ambitie van 20.000 woningen (planologisch) verankerd, waaronder de woningen bij locaties rondom OV-knooppunten;
  • Tussen 2023-2027 draagt de Provincie bij aan een effectieve samenwerking met gemeenten, marktpartijen, woningcorporaties en het Rijk om woningen uit de Woondeal Limburg te realiseren;
  • In 2024 hebben alle woonregio’s (3) onder coördinatie van de Provincie een Woonzorgvisie vastgesteld;
  • In 2025 is de Woondeal Limburg verrijkt met afspraken over de huisvesting van aandachtsgroepen;
  • In 2026 geeft het provinciale Volkshuisvestingsprogramma duidelijkheid over de provinciale opgave;
  • In 2027 hebben we samen met de gemeenten concrete invulling gegeven aan de ambities uit het LABO.

Geld

Voor dit product worden de lasten begroot ad € 6,62 mln. Hierbinnen zijn personele lasten 32% en  de overige lasten 68%. 

De overige lasten betreffen met name :

  • Woondeals: € 3.52 mln. (dekking uit programmareserve Wonen € 3,46 mln. en € 0,26 mln. uit Rijksmiddelen);
  • Limburg Centraal: € 0,70 mln. (dekking uit programmareserve Leefbaarheid € 0,6 mln. en  € 0,1 mln. uit programmareserve Wonen).

Voor dit product zijn de baten begroot op € 0,26 mln. Het betreffen de rijksmiddelen woondeals zoals bovenstaand genoemd.