8.2.5. Rijkstaken CdK en Weerbare Overheid
Rijks- en veiligheidstaken
De Commissaris van de Koning (CdK) voert zijn Rijkstaken – gebaseerd op zijn ambtsinstructie – uit. Deze rijkstaken behelzen onder meer Openbare Orde en Veiligheid, burgemeesterszaken & bestuurlijke verhoudingen, bestuurlijke integriteit gemeenten/ waterschap, Koninklijke Onderscheidingen & Predicaten, grenskwesties en worden separaat verantwoord aan de Rijksoverheid. Ook kan de CdK als Rijksorgaan een specifieke opdracht krijgen. Denk hierbij aan de rijksopdracht vluchtelingen, stikstof en grensoverschrijdende samenwerking.
Integriteit
De Commissaris van de Koning heeft op grond van de Provinciewet en zijn ambtsinstructie de verantwoordelijkheid de bestuurlijke integriteit te bevorderen. Deze verantwoordelijkheid valt uiteen in twee onderdelen:
1) De integriteit in eigen huis, de Provincie Limburg, waar het de ambtelijke organisatie, het college van GS en Provinciale Staten betreft (provinciewet).
2) De zorgplicht naar Gemeenten en Waterschap in Limburg (Rijkstaak).
Weerbare overheid
Naast bovenstaande taken is de CdK verantwoordelijk voor 'weerbare overheid', waarbinnen Veilige Publieke Dienstverlening (VPD), aanpak van ondermijning (o.a. Bibob, samenwerking RIEC), integriteit en bestuurscultuur worden ingezet. Provinciale (wettelijke) taken en rijkstaken gecombineerd uitgevoerd. De provinciale inzet voor een weerbare overheid en tegen ondermijning van het openbaar bestuur wordt de komende tijd verder geïntensiveerd.
Rijkstaken: worden doorlopend uitgevoerd.
Rijksopdracht vluchtelingen
Op 1 februari 2024 is de Spreidingswet ingegaan. De Limburgse gemeenten kregen als gevolg hiervan de opgave om in gezamenlijkheid 5.662 asielopvang plekken (waarvan 480 voor Alleenstaande minderjarige vluchtelingen) te realiseren. In april 2024 is 'De propositie van Limburg op de Asielopgave - Een middellang termijnperspectief' gepubliceerd. Hierin is door de provinciale Limburgse Regie Tafel (LiRT) aangegeven hoe we met de Asielopgave in Limburg willen omgaan.
Op 31 oktober 2024 heeft de CdK conform wettelijk voorschrift het provinciale verslag 'Wet gemeentelijke taak mogelijk maken asielopvangvoorzieningen' namens de provincie Limburg ingediend bij de minister van Asiel en Migratie. Uit dit verslag blijkt dat van de plekken binnen deze opgave een groot aantal reeds gerealiseerd is. Er zijn daarnaast locaties in ontwikkeling waarvan verwacht wordt dat deze, binnen de voorwaarden van de Spreidingswet, de komende tijd in gebruik genomen gaan worden.
Integriteit
Het borgen van de integriteit in Limburg is een doorlopend proces voor Provinciale Staten, Gedeputeerde Staten, de ambtelijke organisatie en, breder in Limburg, via de lijn Kwaliteit Openbaar Bestuur. Het betreft doorontwikkeling en borgen van integriteitsbeleid en integriteitsbesef door middel van acties op het gebied van preventie, morele oordeelsvorming en handhaving binnen de ambtelijke en politiek-bestuurlijke provinciale omgeving.
In 2024 is ingezet op de doorontwikkeling van de Limburgse integriteitsstructuur- en cultuur, onder andere met de doorontwikkeling van het brede loket voor meldingen op www.limburg.nl.
Op 5 april 2024 hebben Provinciale Staten een aantal verbeteringen in de bestuurlijke gedragscode voor de commissaris van de Koning en gedeputeerden vastgesteld, betreffende de opgave van belangen, het lobbyverbod, omgangsvormen en de informatiehuishouding.
Voor de ambtelijke organisatie maakt het integriteitsbeleid overeenkomstig de wettelijke eisen integraal deel uit van het personeelsbeleid, met aandacht voor zowel regels als bewustwording. In 2024 hebben Gedeputeerde Staten de Gedragscode Goed Ambtelijk Vakmanschap aangepast. De belangrijkste wijzigingen geven handvatten voor zakelijke contacten met voormalige bestuurders, relaties en het werk en het draaideurverbod. Met het oog op preventie zijn nevenwerkzaamheden van ambtenaren in beeld, is er gericht aandacht voor scholing en vorming, onder meer middels een module integriteit tijdens het introductieprogramma voor nieuwe medewerkers en trainees.
Weerbare overheid
In 2024 is ingezet op het uitbreiden van de onderzoekscapaciteit en het opstellen van een nieuw Bibob-beleid. Het nieuwe beleid is met terugwerkende kracht per 1 januari 2025 in werking getreden. Gelijktijdig is het Bibob-team uitgebreid met een derde onderzoeker, waarmee de capaciteit voor de uitvoering van het Bibob-instrument verder gewaarborgd is.
De implementatie van de Limburgse Norm is in 2024 is gestart met de implementatie van de handreiking Limburgse Norm in de provinciale organisatie. Een 0-meting is verricht en van daaruit wordt ook in 2025 ingezet op structurele aandacht voor en aanpak van ondermijning. Zowel ambtelijk als bestuurlijk. Datzelfde geldt voor het thema Veilige Publieke Dienstverlening.
Naast de Limburgse Norm is er ook uitgebreid aandacht voor de thematiek in PS, GS, en de Stuurgroep Kwaliteit Openbaar Bestuur Limburg.
Conform planning uitgvoerd.
Voor de uitvoering van product 8.2.5. Rijkstaken CdK en Weerbare Overheid zijn in 2024 de lasten begroot op € 2,74 mln. De werkelijke realisatie 2024 bedraagt € 2,58 mln. Hierdoor ontstaat er een voordelig verschil van € 0,15 mln. Dit verschil heeft met name betrekking op lagere kosten Rijks- en veiligheidstaken CdK.
Wij hebben bij de decembercirculaire 2024 nog € 1,34 mln. aan decentralisatie-uitkeringen ontvangen, die wij faseren naar 2025. Deze zijn opgenomen in de overboekingsvoorstellen.