6.2.1. Erfgoed, monumenten en archeologie
De uitvoering van het kader is in volle gang en we liggen daarmee op koers wat betreft de uitvoering van het Beleidskader Cultuur en erfgoed voor iedereen, onderdeel Erfgoed. De nadruk heeft gelegen op het opstellen en uitvoeren van de diverse subsidieregelingen, zoals de Monulisaregeling, de Kerkenregeling en de Restauratieregeling. Hierdoor zijn initiatiefnemers in staat gesteld om hun project op het gebied van (monumentaal) erfgoed te starten en sommige zelfs al tot een eind te brengen.
Daarnaast is veel tijd gestoken in de grote monumentale projecten, denk aan de subsidieverlening van het Romeins museum in Heerlen en de gesprekken om te komen tot een verlening voor Abdij Rolduc en Kloosterdorp Steyl.
De erfgoedinstellingen die op de provinciale begroting staan zijn weer aan de slag gegaan om het erfgoedveld (inclusief de vele vrijwilligers) zo goed mogelijk van dienst te zijn. Hieronder valt ook de Coöperatie Erfgoed Limburg.
Rol Provincie: subsidient, toetser, procesmanager, ondersteuner, partner
We hebben de volgende resultaten behaald:
- Er zijn in 2024 nog geen rijks- en gemeentelijke monumenten met een urgente restauratieopgave financieel ondersteund via de restauratieregeling. De regeling is per september 2024 opengesteld tot eind 2027, waardoor eigenaren volop aan de slag zijn met de voorbereidingen van de aanvragen. Er zijn al verschillende vooroverleggen gevoerd.
- De provinciale middelen voor het Romeins museum in Heerlen zijn beschikt. Voor Abdij Rolduc zal dit in het eerste kwartaal van januari 2025 gebeuren. De aanvraag van Abdij Rolduc is binnen.
- Er zijn tot nu toe (stand van zaken 29-01-2025) geen archeologische projecten gericht op publieksbereik ondersteund, wel zijn er in de laatste twee weken van het jaar nog 10 aanvragen ingediend voor archeologie. Er zijn 3 projecten voor het instandhouden van klein Limburgs Erfgoed ondersteund.
- Er zijn 17 molens, kerken en groen erfgoed financieel ondersteund binnen de Monulisaregeling.
- De wettelijke taak op het gebied van archeologie is uitgevoerd. Onze bevoegd gezag taak voor archeologie in het ruimtelijke domein is 22 keer uitgevoerd.
- Alle erfgoedinstellingen die op de provinciale begroting staan hebben de provinciale bijdrage voor het uitvoeren van hun taken ontvangen. Dit zijn: de Monumentenwacht Limburg, Stichting Restauratie Atelier Limburg, het Sociaal Historisch Centrum Limburg, het Limburgs Geschied- en Oudheidkundig Genootschap en het Steunpunt voor Archeologie en Monumentenzorg.
- De Coöperatie Erfgoed Limburg is met provinciale middelen ondersteund en draagt bij aan de effectieve samenwerking van het erfgoedveld in Limburg.
- Het verhaal van Europees Erfgoedlabel is actief uitgedragen middels provinciale ondersteuning aan Maastricht Working on Europe.
- De subsidie voor de ondersteuning van het hele schutterij- en gildewezen, inclusief het Oud Limburgs Schuttersfeest, is verleend.
- De lobby richting Rijk is voortgezet. Dit heeft echter niet geleid tot een financiële bijdrage van het Rijk voor grote monumentale opgaves. Wel wordt nu in IPO verband samen met het Rijk gekeken naar een gezamenlijke oplossing voor het probleem van deze grote ‘kanjermonumenten’.
- De digitale erfgoedcoach is via het HKL wederom actief geweest.
Het is gelukt om de beoogde resultaten voor 2024 te behalen. Aan de doelstellingen en te behalen resultaten zoals genoemd in het Beleidskader 2024-2027 ‘Cultuur en erfgoed voor iedereen’ wordt gewerkt in de jaren 2024-2027. De resultaten in 2024 vormen de basis voor onze verdere inzet in 2025, zoals op het gebied van de restauratieopgave, de uitvoering van onze wettelijke taak op het gebied van erfgoed en de ondersteuning van verschillende erfgoedinstellingen.
Voor de uitvoering van product 6.2.1. Erfgoed, monumenten en archeologie zijn in 2024 de lasten begroot op € 16,57 mln. De werkelijke realisatie 2024 bedraagt € 12,41 mln. Hierdoor ontstaat er een voordelig verschil van € 4,16 mln. Dit verschil in 2024 heeft vooral betrekking op:
- vertraging in de afhandeling van subsidieaanvragen. Voor de afhandeling hiervan moet de aanvrager aan een aantal voorwaarden voldoen, die in 2025 zullen worden afgerond (€ 3,32 mln.);
- aanpassing van de te verwachten uitgaven van een aantal projecten. De niet-bestede middelen dienen voor de gehele looptijd van de projecten beschikbaar te blijven (€ 0,44 mln.);
- minder uitgaven bij de beleidsmiddelen voor erfgoed (€ 0,40 mln.) dit restant valt vrij ten gunste van het resultaat.
Om te voldoen aan onze verplichtingen naar de subsidieaanvragers wordt € 3,71 mln. overgeboekt naar 2025.