In Limburg moet iedereen mee kunnen (blijven) doen: praktisch en theoretisch geschoold, jong en oud, met en zonder migratieachtergrond. We willen een samenleving waarin iedereen veilig kan opgroeien, gezond kan leven en elkaar kan ontmoeten. Dat is nu voor te veel Limburgers niet vanzelfsprekend en dat kunnen we als Provincie niet zomaar accepteren. In het jaar 2024 werd voortgebouwd op de lessen die we vanuit de voorgaande jaren Sociale Agenda hebben geleerd en de resultaten die we samen met maatschappelijke partners hebben bereikt. Het was het eerste uitvoeringsjaar van het beleidskader Samen leven en bestaanszekerheid 2024-2027, waarin de beweging naar nog meer impact en resultaat binnen de afgesproken doelstellingen werd ingezet. In dit jaar werd een goede basis gelegd voor de verdere inzet in de volgende jaren, waarin we zullen blijven focussen op het structureel verankeren van effectieve aanpakken. Dit doen we niet alleen maar samen met regionale en landelijke partners, waarbij we waar mogelijk ook koersen op structurele financiering vanuit de Rijksoverheid. De inzet van onze brede sociale basisinfrastructuur heeft binnen deze thematische aanpak een centrale rol.

Rol Provincie: ondersteuner, subsidiënt, financier, partner, verbinder

• Door subsidieverlening aan de maatschappelijke organisaties, als onderdeel van de brede sociale basisinfrastructuur, werden zij ook in 2024 in staat gesteld om hun bijdrage te leveren binnen de gestelde doelen. Met het vaststellen van de nieuwe subsidieregeling voor de jaren 2025 en verder, creëerden wij tevens duidelijkheid en continuïteit aan deze organisaties. Daarnaast boden we ruimte voor de toetreding van vier nieuwe maatschappelijke organisaties in 2025. Door uitvoering van deze nieuwe regeling streven we meer onderlinge samenwerking tussen deze organisaties met nog meer impact binnen de gestelde doelen als uitgangspunt;
• Vanuit de vorige coalitieperiode waren er nog vijf projecten in uitvoering, waarmee passend perspectief geboden wordt aan jongeren uit de doelgroepen NEET en VSV.  Drie van deze projecten waren eind 2024 afgerond, de twee overige zijn nog in uitvoering;
• Met het in december gepubliceerde Actieplan tegen Armoede is invulling gegeven aan deze actie uit het beleidskader. In 2025 zal gestart worden met de uitvoering van dit plan, waardoor wij ons samen met maatschappelijke partners, zullen blijven inzetten om de bestaanszekerheid van kwetsbare mensen in onze samenleving te vergroten;
• In 2024 heeft het Jeugdfonds Sport en Cultuur met ondersteuning van de Provincie minimaal 7.345 unieke kinderen uit gezinnen met een kleine beurs in aanraking laten komen met sport en cultuur. Dit zijn er ruim 1.800 meer, aanzienlijk meer dan vooraf door ons verwacht;
• Eind 2024 waren er 31 scholen in Limburg die via het concept van de Gezonde Basisschool van de Toekomst werken. Op die manier komen 6.279 kinderen met een gezondere voeding en meer beweging op school. Naast de gezondheidsbevordering die dit oplevert, heeft dit aanbod ook positieve effecten op het gedrag en de schoolprestaties van deze kinderen. De continuering van financiering van dit aanbod op deze scholen door de Rijksoverheid is echter van essentieel belang. Ook dit jaar hebben wij hierop via lobby ingezet. In relatie tot de Gezonde Basisschool van de Toekomst hebben wij in 2024 ook uitvoering gegeven aan de motie 3029 Jenneskens c.s.,  (zie mededeling portefeuillehouder van 17-12-2024 inzake uitvoering motie) die wij in 2025 zullen continueren in samenhang met de uitvoering van de motie 3124 Van Bijnen;
• Er hebben in 2024 (inclusief voorgaande jaren) minimaal 1.046 gevolgde trajecten ‘Voorzorg’ en ‘Nu Niet Zwanger’ in Limburg plaatsgevonden, als onderdeel van de aanpak Kansrijke Start die reeds in de vorige beleidsperiode werd ingezet.  Dit zijn enkele honderden trajecten meer dan vooraf door ons ingeschat, waarmee deze interventies nog meer impact leverden binnen ons doel om het aantal onbewust gekozen zwangerschappen af te laten nemen;
• Er zijn in 2024 (inclusief voorgaande jaren) minimaal 30 verloskundigen/gynaecologen in Limburg die zijn opgeleid om conform de methode 'Centering Pregnancy' te werken. Ook zijn er minimaal 312 trajecten Stevig Ouderschap gestart. Ook deze aantallen vielen tientallen hoger uit dan vooraf door ons verwacht. Hierdoor zijn dus meer (nieuwe) ouders dan verwacht beter begeleid, waardoor de thuissituatie voor deze kinderen is verbeterd;
  
• Alle Limburgse scholen (primair onderwijs) in Zuid-Limburg namen in 2024 deel in het Handle with Care netwerk. De voorbereiding van de verspreiding richting Noord- en Midden-Limburg is verder voorbereid. De verwachting is dat deze uitrol in 2025 wordt gerealiseerd. Daardoor worden meer Limburgse kinderen in een kwetsbare thuissituatie eerder herkend, erkend en ondersteund door hun netwerk;
• Mede door onze ondersteuning waren er in 2024 zeven gemeenten waar het programma Keigezond Limburg actief was. De positieve ervaringen en resultaten leggen een goede basis om deze aanpak in de komende jaren te vervolgen en verder te verspreiden naar meer gemeenten in Limburg. Hierdoor kunnen nog meer kinderen met obesitas of overgewicht begeleid worden richting een gezonde leefstijl;
• Eind 2024 is gestart met de verkenning hoe samenwerking met een sociaal fonds kan bijdragen aan de doelstellingen van ons beleidskader. Daarbij wordt de samenhang met en aansluiting op het in december 2024 gepubliceerde Actieplan Vrijwilligers en de Leefbaarheidsaanpak meegenomen;
• In december 2024 is de Integrale Aanpak Arbeidsmigratie Limburg 2025-2027 Waardig Werken en Wonen vastgesteld. Hiermee is invulling gegeven aan de motie 3014 Berghorst c.s. Deze aanpak staat in relatie tot de beleidskaders Samen leven en bestaanszekerheid, Leefbare steden en dorpen en Werken aan een toekomstbestendige economie. Voorafgaand aan het opstellen van de aanpak hebben wij een geactualiseerd kwantitatief en kwalitatief onderzoek laten uitvoeren naar arbeidsmigranten die in Limburg werken en wonen. Dit onderzoek is in september 2024 gepubliceerd;
• In 2024 zijn minimaal 51 projecten (waaronder burgerinitiatieven) gericht op participatie en sociale cohesie met steun van de Provincie uitgevoerd. Er worden nog een aantal subsidieaanvragen in 2025 afgehandeld, waardoor het exacte aantal waarschijnlijk hoger zal uitvallen;
• In 2024 heeft Cubiss Limburg samen met de Vereniging Limburgse Bibliotheken een verkenning naar het gratis bibliotheeklidmaatschap voor Limburgers (met een kleine beurs) uitgevoerd. Ook hebben zij daarbij een implementatievoorstel uitgewerkt met (diverse) mogelijkheden voor de Limburgse bibliotheken. De verdere opvolging gebeurt als onderdeel van het in december gepubliceerde Aanvalsplan Laaggeletterdheid;
• In 2024 is de Verkenning Limburgs Zorglandschap 2030 opgeleverd (zie mededeling portefeuillehouder van 2-7-2024 inzake Verkenning Limburgs Zorglandschap 2030). De daarin genoemde conclusies en handelingsperspectieven betrekken wij bij de uitvoering van de motie 3049 Wolters c.s. en het op 1 november 2024 aangenomen amendement 185 Berghorst c.s..

• Het beleidskader Samen leven en bestaanszekerheid 2024-2027 werd op 5 april 2024 door uw Staten vastgesteld, waarna de uitvoering daadwerkelijk kon starten. Aangezien enkele subsidieregelingen (waaronder de regeling Laaggeletterdheid, Bibliotheek en Maatschappij en Participatieregeling) doorliepen vanuit de vorige coalitieperiode, kon het hele jaar door gewerkt worden aan de doelen die zijn opgenomen in het beleidskader;
• Eind 2024 verschenen het definitieve Actieplan tegen Armoede en het Aanvalsplan Laaggeletterdheid, als nadere uitwerking van het beleidskader. Daarnaast publiceerden wij eind 2024 ook het definitieve Actieplan Vrijwilligers, dat in afstemming met uw Staten tot stand is gekomen;
• Ook is in december 2024 de Integrale Aanpak Arbeidsmigratie Limburg 2025-2027 Waardig Werken en Wonen, vastgesteld. Deze aanpak houdt verband met de beleidskaders Samen leven en bestaanszekerheid, Leefbare steden en dorpen en Werken aan een toekomstbestendige economie;
• Alle organisaties uit de brede sociale basisinfrastructuur hebben onze subsidiebijdrage voor het jaar 2024 ontvangen, waardoor hun werkplannen konden worden uitgevoerd. De nieuwe subsidieregeling werd begin juli 2024 gepubliceerd, zodat alle organisaties tijd genoeg hadden om het werkplan 2025 voor te bereiden en deze voor de deadline van 1 oktober 2024 in te dienen. Ook zijn er informatiebijeenkomsten en inloopsessies georganiseerd om vragen van organisaties over het nieuwe beleidskader en de subsidieregeling te beantwoorden;
• In 2024 werden de Kansrijke Start-aanpakken en de daartoe behorende interventies in beide GGD-regio's gecontinueerd. De resultaten zoals zij hierboven zijn beschreven, zijn inclusief het resultaat dat de voorgaande jaren behaald is. De verwachting is dat in 2025 wordt gestart met de verdere uitbreiding van deze aanpakken in beide regio's. 
• De subsidieaanvraag voor Handle with Care in Noord- en Midden-Limburg werd eind 2024 verwacht, maar deze is uiteindelijk begin 2025 binnengekomen. We verwachten dat de partnerorganisaties deze uitrol in 2025 kunnen realiseren. 

Voor de uitvoering van product 2.1.1 Sociale Agenda  zijn in 2024 de lasten begroot op € 12,02 mln. De werkelijke realisatie 2024 bedraagt € 10,64 mln. Hierdoor ontstaat er een voordelig verschil van € 1,37 mln. Dit verschil in 2024 heeft vooral betrekking op: 

• vertraging in de afhandeling van subsidieaanvragen. Voor de afhandeling hiervan moet de aanvrager aan een aantal voorwaarden voldoen, die in 2025 zullen worden afgerond (€ 0,63 mln.);
• een door PS aangenomen Amendement 50 voor het bevorderen van de sociale acceptatie, de sociale veiligheid en gelijke behandeling van LHBTI’s (€ 0,32 mln.). Zoals opgenomen in het beleidskader, zetten wij het restant van deze middelen in voor de bevordering van participatie en inclusie. Daarom boeken wij deze middelen over naar 2025. Over de inzet rond participatie en inclusie zijn uw Staten geïnformeerd middels een mededeling portefeuillehouder d.d. 11-2-2025;
• een aanpassing van de te verwachten uitgaven van een aantal meerjarige projecten (0,13 mln.);
• minder subsidieaanvragen voor diverse subsidieregelingen (€ 0,29 mln.). Dit restant kan vervallen ten gunste van het resultaat.

Om te voldoen aan onze verplichtingen en verdere uitvoering van bestaand beleid mogelijk te maken, wordt € 1,13 mln. overgeboekt naar 2025 via de overboekingsvoorstellen.