7. Een bereikbaar en toegankelijk Limburg

Een bereikbaar en toegankelijk Limburg

Terug naar navigatie - 7. Een bereikbaar en toegankelijk Limburg - Een bereikbaar en toegankelijk Limburg

In 2025 zetten we onze inzet op de uitvoering van het Beleidskader "Een bereikbaar en Toegankelijk Limburg" voort. We werken aan de bereikbaarheid voor personen- en goederenverkeer - evenals de ontsluiting van het platteland. Toegankelijke en betaalbare mobiliteit is namelijk een kerntaak van de Provincie. Dat komt primair tot uiting in de wettelijke verantwoordelijkheden op het gebied van beheer en onderhoud van provinciale infrastructuur en het regionale openbaar vervoer. Daarnaast zetten we in op gedragsverandering, multimodaliteit, verduurzaming en verkeersveiligheid. Hiermee dragen we bij aan de verbetering van de leefbaarheid in Limburg.

Over het algemeen liggen we binnen dit programma op koers. Een aantal resultaten uit de doelenboom is reeds in 2024 gerealiseerd. Ook in 2025 leveren we een aantal resultaten op of werken we aan de resultaten die we in 2026 of 2027 zullen realiseren. Kanttekening hierbij is dat de impact van onze inspanningen grotendeels afhangt van andere factoren. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het huidige Rijksbeleid ten aanzien van de verduurzaming van mobiliteit of de invloed van afleiding in het verkeer op de verkeersveiligheid. 

Nadere informatie over onze doelen, te bereiken resultaten en ingezette middelen vindt u verder in deze programmaverantwoording.

Onze beleidskaders

Terug naar navigatie - 7. Een bereikbaar en toegankelijk Limburg - Onze beleidskaders

Het vigerende beleidskader is het beleidskader 'Een bereikbaar en toegankelijk Limburg'. De 'Nota infrastructurele kapitaalgoederen 2024 - 2027' is gelijktijdig met het beleidskader vastgesteld. In lijn met het beleidskader is op 10 december 2024 het 'Ontwikkelplan OV' door het college van Gedeputeerde Staten vastgesteld. Dit betreft, net als de Nota infrastructurele kapitaalgoederen, het verdiepend beleid rondom onze wettelijke taken. 

Wat willen we bereiken?

Terug naar navigatie - 7. Een bereikbaar en toegankelijk Limburg - Wat willen we bereiken?

7.1. Mobiliteit en bereikbaarheid

Terug naar navigatie - 7. Een bereikbaar en toegankelijk Limburg - Wat willen we bereiken? - 7.1. Mobiliteit en bereikbaarheid

We werken aan een bereikbaarder en verkeersveiliger Limburg voor iedereen. Daarmee dragen we bij aan een duurzamer, leefbaarder en aantrekkelijker mobiliteitssysteem.

Ten aanzien van mobiliteit en bereikbaarheid streven we deze collegeperiode de volgende doelstellingen na:

  • In 2027 zijn dorpen en buitenwijken van steden beter bereikbaar t.o.v. 2023;
  • In 2027 is er sprake van een verbeterde bereikbaarheid van Limburg nationaal en internationaal (goederen en personen) t.o.v. 2023;
  • In 2027 vinden er meer duurzame verplaatsingen plaats (goederen en personen) t.o.v. 2023;
  • In 2027 is de verkeersveiligheid verbeterd t.o.v. 2023.

Wat merkt de Limburger ervan?

Aan de hand van indicatoren maken wij zichtbaar of we op koers liggen met het behalen van onze doelstellingen voor deze Statenperiode. Hierbij is de Provincie natuurlijk ook afhankelijk van partners en andere autonome ontwikkelingen. De indicatoren die reeds beschikbaar zijn, zijn hieronder gepresenteerd.

De gemiddelde afstand tot voorzieningen (D_52a)

Deze grafiek toont de gemiddelde reisafstanden in kilometer voor inwoners van Limburg van hun woonadres naar de dichtstbijzijnde voorzieningen over de afgelopen 10 jaar. De meegenomen voorzieningen zijn:  huisartsenpraktijk, apotheek, ziekenhuis (incl. en excl. buitenpolikliniek, grote supermarkt, overige dagelijkse levensmiddelen, kinderdagverblijf, buitenschoolse opvang, basisonderwijs, voortgezet onderwijs en bibliotheek. De indicator sluit hiermee aan op de methodiek die door het CROW gehanteerd wordt voor de landelijke monitoring van Regionale Mobiliteitsprogramma's (RMP). De afstand tot voorzieningen is in de afgelopen 10 jaar relatief stabiel gebleven, maar laat in de laatste twee jaar een geringe stijging zien.

Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek - Mobiliteit
Aantal verplaatsingen per dag per persoon in Limburg (D_53a)

Deze grafiek toont het gemiddeld aantal verplaatsingen per persoon per dag in Limburg. De informatie over het verplaatsingsgedrag komt voort uit het landelijke onderzoek Onderweg in Nederland (ODiN) van het CBS. Het gaat om reguliere verplaatsingen op Nederlands grondgebied inclusief binnenlandse vakantiemobiliteit. De gegevens zijn beschikbaar voor de jaren 2018 tot en met 2023. Het aantal verplaatsingen per persoon per dag is in 2023 gelijk aan het niveau in 2018. In de tussengelegen jaren is sprake geweest van een daling.

Bron: Provincie Limburg
Aandeel duurzame (volledig elektrisch en plug-in hybride) voertuigen (D_53b)

Deze grafiek toont het aandeel duurzame voertuigen ten opzichte van het totaal aantal voertuigen in het actieve wegvoertuigenpark. Het gaat om voertuigen die deel uitmaken van het actieve Nederlandse wegvoertuigenpark op 1 januari van het betreffende jaar. De gegevens zijn gebaseerd op het kentekenregister van het RDW. Voor de personenauto's en bedrijfsmotorvoertuigen wordt een uitsplitsing gemaakt naar brandstofsoort. Voertuigen met brandstofsoorten 'elektrisch' en 'plug-in hybride' zijn gekenmerkt als duurzame voertuigen. Over de afgelopen drie jaar is een jaarlijkse stijging van het aandeel duurzame voertuigen zichtbaar. 

Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek - Mobiliteit
Aandeel kilometers duurzame voertuigen (volledig elektrisch en plug-in hybride) (D_53c)

Deze indicator bevat het aandeel kilometers afgelegd door duurzame personenauto's in Limburg. De indicator is samengesteld door het wegvoertuigenpark dat geregistreerd is in Limburg en in Nederland per brandstofsoort, het aantal personenauto's dat gedurende het betreffende jaar op de weg in Limburg kan zijn geweest opgenomen en het gemiddeld jaarkilometrage. Voertuigen met brandstofsoorten 'elektrisch' en 'plug-in hybride' zijn gekenmerkt als duurzame voertuigen. Het aandeel van de afgelegde kilometers met duurzame voertuigen is de afgelopen 3 jaar gestegen, maar betreft nog een klein deel van het totaal.

Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek - Mobiliteit
CO2-uitstoot Verkeer en vervoer incl. auto(snel)wegen (D_53d)

Onderstaande grafiek toont de CO2-uitstoot van verkeer en vervoer inclusief auto(snel)wegen (fossiele brandstoffen) in kton volgens verbruiksbenadering in de provincie Limburg van 2020 t/m 2023.  De bron hiervoor is Emissieregistratie, zij verdelen de CO2-emissies op basis van een verdeelmodel over alle gemeenten. Dit model is ten dele gebaseerd op verkeersmetingen, met name op het hoofdwegennet. De verdeling op het onderliggende wegennet is gebaseerd op verdeelsleutels, zoals het aantal woningen binnen de bebouwde kom. Vanwege een gewijzigde meetmethodiek laten we alleen de data vanaf 2020 zien. 

Bron: Regionale klimaatmonitor
Modal split personenvervoer (D_53e)

Deze grafiek toont de Modal Split naar afgelegde afstand in kilometer per vervoerswijze. Dit betreft het gemiddelde aantal kilometers dat een persoon op een dag aflegt. De afstand naar vervoerwijze is op basis van de ritvervoerwijze zodat ook voor- en natransport apart gemeten zijn. Bijvoorbeeld bij een verplaatsing van huis naar het werk met achtereenvolgens de fiets naar het station, de trein en te voet naar kantoor worden de kilometers voor de drie vervoerwijzen apart geteld.

Bron: Provincie Limburg
Model split goederenvervoer (D_53f)

Deze grafiek toont het aandeel van het vervoerd gewicht van betreffende modaliteit ten opzichte van het totaal aan vervoerd gewicht. De cijfers hebben betrekking op de binnenvaart, het weg- en spoorvervoer. Het onderzoek betreffende de binnenvaart is gebaseerd op integrale waarneming van alle reizen op de Nederlandse vaarwegen. Het onderzoek betreffende het wegvervoer is gebaseerd op een aselecte steekproef onder bedrijfsvoertuigen. Het onderzoek betreffende spoorvervoer is gebaseerd op integrale waarneming van vervoerde tonnen en tonkilometers over het spoor op Nederlands grondgebied. De gegevens over de afgelopen 3 jaar laten kleine fluctuaties zien, maar zijn in grote lijnen stabiel.

Bron: Provincie Limburg
Aantal geregistreerde verkeersongevallen per 100.000 inwoners (D_54a)

Deze grafiek toont het aantal geregistreerde verkeersongevallen per 100.000 inwoners in Limburg. De verkeersongevallen informatie is afkomstig uit STAR-data (Via-stat). Het aantal inwoners is afkomstig van het Centraal Bureau voor de Statistiek. De registratie van verkeersongevallen vindt plaats door de politie. Niet alle verkeersongevallen en slachtoffers worden geregistreerd. Hoe ernstiger de afloop van een ongeval, hoe groter de kans dat registratie plaatsvindt. Na een daling in 2020 is het aantal verkeersongevallen per 100.000 inwoners de afgelopen jaren gestegen.

Bron: Provincie Limburg
Aantal geregistreerde verkeersslachtoffers per 100.000 inwoners (D_54b)

Deze grafiek toont het aantal geregistreerde verkeersslachtoffers (verkeersgewonden, verkeersdoden en gecombineerd) per 100.000 inwoners in Limburg. De verkeersslachtofferinformatie is afkomstig uit STAR-data (Via-stat). Het aantal inwoners is afkomstig van het Centraal Bureau voor de Statistiek.  De registratie van verkeersongevallen vindt plaats door de politie. Niet alle verkeersongevallen en slachtoffers worden geregistreerd. Hoe ernstiger de afloop van een ongeval, hoe groter de kans dat registratie plaatsvindt. Na een daling in de jaren 2020 en 2021 is het aantal verkeersslachtoffers per 100.000 inwoners de afgelopen jaren gestegen.

Bron: Provincie Limburg
Reistijdverhouding tussen daluren en spitsuren Provinciale wegen (D_56aa)

Aandeel van het provinciale wegennet waarbij de reistijd in spitstijd maximaal 1,5 keer zo lang is als in de dalperiode (reistijdverhouding). De reistijdverhoudingen zijn gebaseerd op Floating Car Data die landelijk door het Nationaal Dataportaal Wegverkeer (NDW) worden ingekocht bij Be-Mobile. De gerealiseerde snelheden en reistijdverhoudingen spits t.o.v. dal vormen een indicator voor de monitoring (doorstroming/bereikbaarheid) en helpen ons bij het identificeren van mogelijke capaciteitsknelpunten op het wegennet. De reistijdverhouding is voor zowel de ochtend- als avondspits nagenoeg onveranderd. Tijdens het drukste kwartier is in alle kwartalen sprake van een lichte daling van het aandeel ten opzichte van het voorgaande jaar.

Bron: Provincie Limburg
Reistijdverhouding tussen daluren en spitsuren rijkswegen Limburg (D_56ab)

Aandeel van het rijkswegennet in en nabij Limburg waarbij de reistijd in spitstijd maximaal 1,5 keer zo lang is als in de dalperiode (reistijdverhouding). Voor methodiek, zie indicator D_56_aa hierboven. 

De reistijdverhouding in de ochtend- en avondspits is nagenoeg onveranderd. Tijdens het drukste kwartier is in kwartaal 1 en kwartaal 3 sprake van een lichte daling van het aandeel ten opzichte van het voorgaande jaar. In kwartaal 2 is sprake van een lichte stijging van het aandeel.

Bron: Provincie Limburg

7.2. Openbaar vervoer en wegbeheer

Terug naar navigatie - 7. Een bereikbaar en toegankelijk Limburg - Wat willen we bereiken? - 7.2. Openbaar vervoer en wegbeheer

We werken aan een bereikbaarder en verkeersveiliger Limburg voor iedereen. Daarmee dragen we bij aan een duurzamer, leefbaarder en aantrekkelijker mobiliteitssysteem.

Ten aanzien van het openbaar vervoer en wegbeheer streven we deze collegeperiode de volgende doelstellingen na:

  • In 2027 is de kwaliteit van het openbaar vervoer voor de Limburgers verbeterd t.o.v. 2023.
  • In 2027 zijn dorpen en buitenwijken van steden beter bereikbaar t.o.v. 2023.
  • In 2027 is de verkeersveiligheid verbeterd t.o.v. 2023.
  • In 2027 voldoet het provinciale infrastructurele areaal aan het kwaliteitsniveau ‘Basis'.

Wat merkt de Limburger ervan?

Aan de hand van indicatoren maken wij zichtbaar of we op koers liggen met het behalen van onze doelstellingen voor deze Statenperiode. Hierbij is de Provincie natuurlijk ook afhankelijk van partners en andere autonome ontwikkelingen. De indicatoren die reeds beschikbaar zijn, zijn hieronder gepresenteerd.

Het areaal voldoet aan het kwaliteitsniveau 'Basis', ja/nee (D_61a)

Ja, het areaal voldoet aan het kwaliteitsniveau Basis, zoals dat is gedefinieerd door het Centrum voor Regelgeving en Onderzoek in de Grond-, Water- en Wegenbouw en de Verkeerstechniek (CROW).

De gemiddelde afstand tot voorzieningen (D_52a)

Deze grafiek toont de gemiddelde reisafstanden in kilometer voor inwoners van Limburg van hun woonadres naar de dichtstbijzijnde voorzieningen over de afgelopen 10 jaar. De meegenomen voorzieningen zijn:  huisartsenpraktijk, apotheek, ziekenhuis (incl. en excl. buitenpolikliniek, grote supermarkt, overige dagelijkse levensmiddelen, kinderdagverblijf, buitenschoolse opvang, basisonderwijs, voortgezet onderwijs en bibliotheek. De indicator sluit hiermee aan op de methodiek die door het CROW gehanteerd wordt voor de landelijke monitoring van Regionale Mobiliteitsprogramma's (RMP). De afstand tot voorzieningen is in de afgelopen 10 jaar relatief stabiel gebleven, maar laat in de laatste twee jaar een geringe stijging zien.

Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek - Mobiliteit
Aantal geregistreerde verkeersongevallen per 100.000 inwoners (D_54a)

Deze grafiek toont het aantal geregistreerde verkeersongevallen per 100.000 inwoners in Limburg. De verkeersongevallen informatie is afkomstig uit STAR-data (Via-stat). Het aantal inwoners is afkomstig van het Centraal Bureau voor de Statistiek. De registratie van verkeersongevallen vindt plaats door de politie. Niet alle verkeersongevallen en slachtoffers worden geregistreerd. Hoe ernstiger de afloop van een ongeval, hoe groter de kans dat registratie plaatsvindt. Na een daling in 2020 is het aantal verkeersongevallen per 100.000 inwoners de afgelopen jaren gestegen.

Bron: Provincie Limburg
Aantal geregistreerde verkeersslachtoffers per 100.000 inwoners (D_54b)

Deze grafiek toont het aantal geregistreerde verkeersslachtoffers (verkeersgewonden, verkeersdoden en gecombineerd) per 100.000 inwoners in Limburg. De verkeersslachtofferinformatie is afkomstig uit STAR-data (Via-stat). Het aantal inwoners is afkomstig van het Centraal Bureau voor de Statistiek.  De registratie van verkeersongevallen vindt plaats door de politie. Niet alle verkeersongevallen en slachtoffers worden geregistreerd. Hoe ernstiger de afloop van een ongeval, hoe groter de kans dat registratie plaatsvindt. Na een daling in de jaren 2020 en 2021 is het aantal verkeersslachtoffers per 100.000 inwoners de afgelopen jaren gestegen.

Bron: Provincie Limburg
Algemeen oordeel reizigers openbaar vervoer in Limburg (per OV-autoriteit, per OV-vervoerder) (BBV) (D_55a)

CROW publiceert jaarlijks de OV-Klantenbarometer, een grootschalige landelijk onderzoek naar de mening van reizigers over het openbaar vervoer. We zien al jaren een stabiel cijfer, net onder 8. Dit is in lijn met het Nederlandse beeld, dat in 2024 op 7,8 uitkomt.

Bron: CROW
Percentage gerealiseerde aansluitingen Arriva - NS (D_55ba)

Het percentage gehaalde treinaansluitingen op knooppunten in Limburg van Arriva (aankomst) naar NS (vertrek). Een aansluiting telt mee als beide treinen hebben gereden. Hij geldt als gehaald wanneer de aankomsttijd van de eerste trein plus de minimaal benodigde overstaptijd kleiner dan of gelijk aan de vertrektijd van de tweede trein is. De treinen waartussen de aansluiting meetelt voor dit cijfer worden jaarlijks samen met de betrokken vervoerders vastgesteld. De data van ProRail over 2023 in Maastricht is niet volledig. In Heerlen is de aankomstpunctualiteit in 2024 gedaald ten opzichte van het voorgaande jaar.

Bron: ProRail
Percentage gerealiseerde aansluitingen NS - Arriva (D_55bb)

Het percentage gehaalde treinaansluitingen op knooppunten in Limburg van NS (aankomst) naar Arriva (vertrek). Een aansluiting telt mee als beide treinen hebben gereden. Hij geldt als gehaald wanneer de aankomsttijd van de eerste trein plus de minimaal benodigde overstaptijd kleiner dan of gelijk aan de vertrektijd van de tweede trein is. De treinen waartussen de aansluiting meetelt voor dit cijfer worden jaarlijks samen met de betrokken vervoerders vastgesteld. De aankomstpunctualiteit is in Roermond en Heerlen gedaald ten opzichte van  het voorgaande jaar.

Bron: ProRail
Percentage gerealiseerde aansluitingen Bus - Bus (D_55bc)

Deze indicator toont de aansluitpunctualiteit op 3 belangrijke bus knooppunten: Ell - Niesstraat, Gulpen busstation en Hoensbroek busstation.  De aansluiting telt als gehaald wanneer de aankomsttijd van de eerste bus plus de minimaal benodigde overstaptijd kleiner dan of gelijk aan de vertrektijd van de tweede bus is. Het percentage is van 2023 naar 2024 amper gewijzigd.

Bron: Arriva
De mate (%) waarin bussen of treinen op tijd aankomen op een knooppunt of eindpunt (D_55c)

Percentage van de treinen/bussen die binnen 3 minuten na de geplande aankomsttijd arriveren op een knooppunt of eindstation. De hier weergegeven punctualiteit is het gemiddelde over alle maanden van het betreffende jaar. Dit zijn de niet-gecorrigeerde totalen (cijfers die gebruikt worden in de afrekening kunnen daardoor licht afwijken). De punctualiteit voor bus is licht afgenomen. De ontwikkeling van punctualiteit voor trein verschillen sterk per treintraject, voor de trajecten van RS 11 en RS 18 zijn is deze in 2023 vergelijkbaar met het voorgaande jaar. Voor de trajecten RS 12, RS 15 zijn deze licht gedaald. Uitzondering betreft het traject RE18 Maastricht-Heerlen-Aachen, waar sprake is van een sterke daling.

Bron: Arriva
Prestatie indicatoren over rituitval (D_55d)

Alle uitgevallen kilometers (uitgedrukt in een percentage ten opzichte van de geplande dienstregeling) die zijn ontstaan door de vervoerder (materieelstoringen, logistieke redenen of door personeel). Niet-verwijtbare rituitval (b.v. sein-, wissel-, overweg- en stroomstoringen) zijn hiervoor al in mindering gebracht. Rituitval vanwege stakingen telt niet als verwijtbaar en is daarom niet meegenomen in de cijfers. Ook uitgevallen ritten waarvoor treinvervangend busvervoer is ingezet, worden niet meegeteld onder verwijtbare rituitval. De rituitval voor bus en elektrische trein is in 2023 gestegen. De rituitval van diesel treinen is gelijk gebleven ten opzichte van 2022.

Bron: Arriva

7.3. Limburg nationaal en internationaal verbinden

Terug naar navigatie - 7. Een bereikbaar en toegankelijk Limburg - Wat willen we bereiken? - 7.3. Limburg nationaal en internationaal verbinden

We werken aan een bereikbaarder en verkeersveiliger Limburg voor iedereen. Daarmee dragen we bij aan een duurzamer, leefbaarder en aantrekkelijker mobiliteitssysteem.

Ten aanzien van Limburg nationaal en internationaal verbinden streven we deze collegeperiode de doelstellingen zoals geformuleerd voor product 7.1. na. 

Wat merkt de Limburger ervan?

De doelstellingen en indicatoren voor product 7.3 zijn gelijk aan product 7.1.

Uitvoering begroting 2025: budgetrealisatie

Terug naar navigatie - 7. Een bereikbaar en toegankelijk Limburg - Uitvoering begroting 2025: budgetrealisatie

De lasten van de gewijzigde begroting 2025 voor dit programma tot aan deze najaarsnota bedragen € 216,76 mln., bestaande uit € 178,36 mln. reguliere middelen, € 15,86 mln. personeelskosten en € 22,54 mln. kapitaallasten.

In onderstaande grafiek presenteren wij alleen de reguliere middelen vanwege de beïnvloedbaarheid van deze posten. Het betreft de bestedingen en juridische verplichtingen tot 8 september 2025 (gerealiseerd) en de op dat moment resterende vrije ruimte binnen de vastgestelde budgetten.

De realisatie van de exploitatiemiddelen over 2025 bedraagt tot 8 september 2025 afgerond 73%. Van het resterende deel (€ 48,10 mln.) wordt bij deze najaarsnota een totaalbedrag van € 22,33 mln. (10%) doorgeschoven naar 2026 en verdere jaren. Tegelijkertijd wordt een bedrag van € 17,75 mln. van 2026 naar 2025 overgeboekt voor bevoorschotting OV-concessie.

Wat mag het kosten?

Terug naar navigatie - 7. Een bereikbaar en toegankelijk Limburg - Wat mag het kosten?

In deze Najaarsnota 2025 wordt het budget voor het programma Een bereikbaar en toegankelijk Limburg aangepast op basis van de hierboven beschreven voortgang.

Wij stellen voor om € 22,22 mln. extra geld toe te voegen aan het budget voor de volgende onderdelen:

  • Doorfietsroutes Weert-Nederweert en Sittard-Avantis (€ 2,8 mln.). Het Rijk heeft een specifieke uitkering toegekend voor het realiseren van deze twee doorfietsroutes.
  • Uitvoeringskader Slim Veilig Duurzaam (€ 0,30 mln.). Het Rijk heeft een specifieke uitkering toegekend voor het stimuleren van het nemen van maatregelen die slimmer, veiliger, doelmatiger en duurzamer gebruik van mobiliteitsinfrastructuur beogen te bevorderen.
  • Bevoorschotting exploitatiebijdrage Arriva 2025. In verband met optredende meerkosten exploitatie Maaslijn is besloten de bevoorschotting aan te passen  en een deel van de exploitatiebijdrage 2026 uitgekeerd in 2025 (€ 17,75 mln.).
  • Programmakosten in verband met beëindiging Anterieure Overeenkomst VDL Nedcar (€ 1,37 mln.).

Daarnaast gaan de personeelskosten elk jaar met € 0,61 mln. omhoog, vanwege de CAO loonstijgingen.

Verder wordt het budget verlaagd met een bedrag van € 1,33 mln. in verband met bijstelling van een aantal budgetten.

Tot slot wordt een bedrag per saldo € 4,58 mln.  aan faseringen (doorschuiven en naar voren halen van middelen)opgenomen.

Door deze wijzigingen stijgt het totale budget van het programma (lasten en stortingen in de reserves) van € 213,34 mln. naar € 219,10 mln.

Voor meer informatie verwijzen wij naar de toelichtingen op product-niveau onder ‘Wat gaan we daarvoor doen?’, bij het onderdeel Geld.

Bedragen x €1.000