1.1.2. Limburgs programma Landelijk Gebied

Wij werken aan een toekomstbestendig landelijk gebied. Wij willen de balans herstellen tussen enerzijds de draagkracht van de natuur, de bodem en het water, anderzijds het economisch gebruik ervan. Wij zijn voortvarend aan de slag gegaan met een geborgde aanpak voor stikstofreductie en natuurherstel: het Limburgs Offensief Stikstof (LOS). Het LOS wordt sonderend met uw Staten besproken in de gecombineerde commissievergadering ESA/LEO op 23 mei 2025 (ten tijde van het samenstellen van deze Voorjaarsnota heeft de sonderende bespreking in de commissie ESA/LEO nog niet plaatsgevonden). Bij de begroting 2026 zal een nader onderbouwd financieel voorstel opgenomen worden waarin aanvullende provinciale middelen worden gevraagd om, naast de beschikbare Specifieke uitkeringen, ingezet te worden om sneller tot doelrealisatie te komen.  Wij hebben de ambitie om de (Provinciale) financiële middelen en instrumenten in samenhang in te zetten en te beginnen met wat op korte termijn mogelijk is voor het bereiken van concrete resultaten voor reductie van de stikstofdeposities, natuurherstel en perspectief op vergunningverlening voor economische ontwikkelingen. In de uitvoering willen we nauw samenwerken met onze gebiedspartners, ondernemers, terreineigenaren en belangenorganisaties. De ontwikkelingen en maatregelen zullen in regionale en lokale samenhang met elkaar worden opgepakt. Op deze wijze ambiëren wij ontwikkelingen weer mogelijk te gaan maken met perspectief voor ondernemers, waarbij wij tegelijkertijd de natuur beschermen en herstellen. Mogelijk leidt dit tot een vraag voor additionele middelen bij de begroting 2026.
De aanpak en inzet van de Ministeriële commissie Economie en Natuurherstel kan van invloed zijn op onze geborgde aanpak. Indien nodig passen we die aan. Het is van belang dat het Rijk ons passende randvoorwaarden in de vorm van langjarige middelen en instrumenten beschikbaar stelt en generieke maatregelen neemt. 
Daarnaast zetten wij nog steeds in op uitvoering met de middelen die wij hebben. Ook blijven we doorgaan met onze lobby voor landelijk generieke maatregelen, beleid en middelen bij het Ministerie van LVVN. 

Conclusie:
Wij werken voortvarend aan een geborgde aanpak voor stikstofreductie en natuurherstel: het Limburgs Offensief Stikstof (LOS). Ook geven wij uitvoering aan de reeds eerder ontvangen middelen en blijven we doorgaan met onze lobby bij het Ministerie van LVVN.

Rol Provincie: subsidiënt, partner, toetser, procesmanager

Wij werken aan de geborgde aanpak voor stikstofreductie en natuurherstel: het Limburgs Offensief Stikstof (LOS). Op 23 mei 2025 leggen we sonderend aan de gecombineerde commissie LEO/ESA een conceptprogramma voor, met de volgende onderdelen:

• een juridische redeneerlijn die vertelt over het geborgd maatregelenpakket waardoor weer vergunningen verleend kunnen worden;
• een geborgd pakket aan genomen en aanvullende maatregelen:
  • opgave per gebied, reeds bekende maatregelen en nog te onderzoeken maatregelen;
  • benodigde middelen en instrumenten;
  • te ontwikkelen beleid (stikstof, buitenland, vergunningen);
  • realisatiestrategie; 
• uitvoeringsplan 2025-2027;
• monitoringsplan;
• periodieke bijstelling.

Daarnaast voeren wij een lobby richting het Rijk. Wij acteren proactief op de wijze waarop de ministeriële commissie onder leiding van de minister-president gaat doorpakken en hoe het Rijk haar verantwoordelijkheid neemt met betrekking tot haar wettelijke taken. Wij zetten dit jaar sterker in op uitvoering van diverse rijksregelingen met de middelen die wij hebben, zoals de SPUK Programma Natuur fase 1 (lopend) en fase 2 (openstelling regeling voorzien voor Q3 2025), Regeling provinciale maatregelen PAS-melders (Rpmp) (openstelling afhankelijk van juridische mogelijkheden) en Maatregel gebiedsgerichte beëindiging veehouderijlocaties 2024 (MGB) (openstelling voorzien voor Q2 2025). Verder hebben wij een aanvraag gedaan voor de 2e tranche Rpmp en daarop een positieve beschikking ontvangen van het Rijk ter hoogte van onze aanvraag (€ 3,8 mln.).

Ondanks bovenstaande is de verwachting dat dit niet voldoende is om de transitie van het landelijk gebied mogelijk te maken. 

De transitie van het landelijk gebied is een langlopend proces dat loopt tot en met 2035.
De meest urgente doelen en opgaven zijn:
1.  Het voorkomen van verslechtering van de natuur in N2000-gebieden (wettelijke verplichting);
2.  Het realiseren van de ontwikkelopgave natuur (2027);
3.  De kwaliteits- en kwantiteitsdoelen voor grond- en oppervlaktewater (2027).

De beoogde resultaten voor 2025 dragen hieraan bij. De opgaven zijn echter dusdanig groot, dat die niet te realiseren zijn voor/in 2027. Een verwachte datum van realisatie is niet voorhanden.

Voor de uitvoering van product 1.1.2. Limburgs Programma Landelijk Gebied wordt het budget verlaagd met €  21,75 mln. Deze verlaging betreft de volgende begrotingswijzigingen:

• fasering van de SPUK L16 Natuur fase 1 € 9,97 mln. naar 2026;
• fasering van de SPUK L7 Propositie Heuvelland € 5,00 mln. naar 2026.;
• fasering van de SPUK L8 MGA1 opkoopregeling € 1,92 mln. naar 2026;
• fasering van de SPUK L25 versnellingsregeling € 4,86 mln. naar 2026;
• inzet voor de nadere subsidieregels Landschapselementen 2025 € 0,09 mln. onder product 1.1.3. gebracht.