5.1.3. Kwaliteit met minder ruimte

Na de beoogde vaststelling door PS van de geactualiseerde POVI in december 2025 vindt doorvertaling hiervan plaats in een actualisering van de Omgevingsverordening. Daarmee krijgen de beleidskeuzes in de POVI, waar nodig, een juridische bindende doorwerking naar derden. De vaststelling van de geactualiseerde Omgevingsverordening door PS is voorzien in mei 2026.

In juni 2025 is het eerste ruimtelijk arrangement tussen Rijk en Provincie gesloten. Dit biedt de kans om beleid en uitvoering te synchroniseren en doorbraken op samenhangende keuzes te realiseren, bv op het gebied van verstedelijkingsstrategie, havens en industriële clusters, ruimte voor energie en ruimte voor defensie. In 2026 geven we verder uitvoering aan de in dit arrangement gemaakte afspraken. En wordt gewerkt aan een nieuwe versie van dit (adaptieve) instrument.

Voortbouwend op de vastgestelde POVI zullen we met de gemeenten bezien hoe wij vorm en inhoud kunnen geven aan het borgen van de regionale samenwerking. Dit in aansluiting op het ruimtelijk arrangement met het Rijk en voortbouwend op de regionale samenwerking van de afgelopen jaren die werd ondersteund door regionale bestuursafspraken. Bijzondere aandacht krijgt het sluiten van de beleidscyclus (uit de Omgevingswet) met een optimale samenhang tussen POVI, Programma’s, Omgevingsverordening, monitoring en evaluatie.

De provinciale rol in de uitvoering van het ruimtelijk beleid is gericht op het (mede) richting en uitvoering geven aan concrete maatschappelijke initiatieven en ruimtelijke ontwikkelingen. Hierbij worden steeds verbindingen gelegd tussen het beoogde initiatief met maatschappelijke opgaven, provinciale belangen (zoals verankerd in POVI en Programma's), bestuurlijke afspraken en wettelijke kaders. Dit doen we op de eerste plaats door beoordeling van gemeentelijke plannen vanuit de provinciale belangen, vastgelegd door PS in de POVI en Verordening. Deze beoordeling/beïnvloeding verschuift in toenemende mate naar de voorkant van het planproces, in lijn met het gedachtegoed van de Omgevingswet.

Daarnaast leveren we een bijdrage aan gebiedsontwikkelingen (in stedelijk gebied, landelijk gebied en op het grensvlak van stad en land). Daar waar nodig zet de Provincie het instrumentarium van het Projectbesluit (voorheen Provinciaal Inpassingsplan) in om gebiedsontwikkelingen te faciliteren. Bijvoorbeeld voor de realisatie van energie-infrastructuur.

Rol Provincie: ondersteuner, partner, bevoegd gezag

Het doel is om in de vernieuwde Omgevingsverordening vast te leggen hoe de keuzes die Provinciale Staten in de POVI hebben gemaakt, juridisch bindend worden voor anderen. Dit geldt voor de thema’s en onderdelen die belangrijk zijn voor de provinciale belangen en passen bij de basisprincipes van de Omgevingswet. Hierdoor heeft het provinciaal beleid direct invloed op hoe de fysieke leefomgeving van onze inwoners wordt ingericht.

Vaststelling door Provinciale Staten van de geactualiseerde Omgevingsverordening is voorzien in mei 2026.
De planning/cyclus van uitwerking en actualisatie van het ruimtelijke arrangement is in hoge mate afhankelijk van het Rijk.

Het budget voor product 5.1.3. Kwaliteit met minder ruimte bedraagt € 4,47 mln. Dit bestaat uit 26% reguliere middelen en 74% personeelskosten. De reguliere middelen worden gebruikt voor ondersteuning POVI en beheer onroerende eigendommen.