5.1.3. Kwaliteit met minder ruimte

Conform het Plan van aanpak aanscherping POVI dat op 17 mei 2024 sonderend besproken is in de Commissie Leefomgeving wordt via een zorgvuldig proces toegewerkt naar besluitvorming door PS over de geactualiseerde POVI in december 2025. Inzet is om in die POVI keuzes te maken over onder meer de keuzevraagstukken die in het Ruimtelijk Voorstel uit december 2023 zijn geïdentificeerd.

Het Ruimtelijk Arrangement met het Rijk bevat naar verwachting afspraken over keuzevraagstukken die primair bij het Rijk liggen en over randvoorwaarden om beleidskeuzes uit te voeren. Dit arrangement is beoogd voor medio 2025. Vervolgens wordt hier uitvoering aan gegeven. 
Na het sluiten van het Ruimtelijk Arrangement met het Rijk zullen we met de gemeenten bezien hoe wij vorm en inhoud kunnen geven aan het borgen van de regionale samenwerking. Dit in aansluiting op de afspraken met het Rijk en voortbouwend op de regionale samenwerking van de afgelopen jaren die wordt ondersteund door regionale bestuursafspraken.

De provinciale rol in de uitvoering van het ruimtelijk beleid is gericht op het (mede) richting en uitvoering geven aan concrete maatschappelijke initiatieven en ruimtelijke ontwikkelingen. Hierbij worden steeds verbindingen gelegd tussen het beoogde initiatief met maatschappelijke opgaven, provinciale belangen (zoals verankerd in POVI en Programma's), bestuurlijke afspraken en wettelijke kaders. Dit doen we op de eerste plaats door beoordeling van gemeentelijke plannen vanuit de provinciale belangen. Deze beoordeling/beïnvloeding verschuift in toenemende mate naar de voorkant van het planproces, in lijn met het gedachtegoed van de Omgevingswet.

Daarnaast leveren we een bijdrage aan gebiedsontwikkelingen (in stedelijk gebied, landelijk gebied en op het grensvlak van stad en land). Daar waar nodig zet de Provincie het instrumentarium van het Projectbesluit (voorheen Provinciaal Inpassingsplan) in om gebiedsontwikkelingen te faciliteren.

Rol Provincie: ondersteuner, partner, bevoegd gezag

Inzet is om in de geactualiseerde POVI keuzes te maken over de keuzevraagstukken die in het Ruimtelijk Voorstel uit december 2023 zijn geïdentificeerd. Het beleid voor de sectorale thema's wordt geactualiseerd, dat geldt evenzeer voor de Limburgse principes die in de POVI opgenomen zijn.

In september 2024 is een nadere planning aan PS gestuurd met daarin de momenten, waarop de Staten tussentijds betrokken zullen worden bij het proces richting aanscherping van de POVI. Conform die planning is de ontwerp POVI op 13 mei 2025 vastgesteld door GS en vervolgens gedurende zes weken ter inzage gelegd met de gelegenheid om zienswijzen in te dienen.
Tussenproducten zijn op 24 januari resp. 25 april 2025 in de Statencommissie Leefomgeving sonderend besproken. De definitieve vaststelling van de geactualiseerde POVI door PS is voorzien in december 2025.

Het eerste ruimtelijk arrangement is conform planning in juni 2025 ondertekend.

Voor de uitvoering van product 5.1.3. Kwaliteit met minder ruimte wordt het budget in 2025 verhoogd met € 5,29 mln. Dit gaat om de volgende wijzigingen in de begroting:

Nieuwe middelen

• Voor de uitvoering van SOK NOVEX De Peel wordt het budget in 2025 incidenteel opgehoogd met € 0,22 mln. Dekking betreft voor een bedrag van € 0,06 mln. de Specifieke uitkering NOVEX De Peel, en een bedrag van € 0,16 mln. betreft de inkomsten van partners binnen de SOK NOVEX De Peel. 
• Voor de uitvoering NOVEX-gebied Zuid-Limburg wordt het budget in 2025 incidenteel opgehoogd met € 0,07 mln. Dekking betreft de Specifieke uitkering NOVEX Zuid-Limburg, ophoging betreft zowel de lasten, als de baten van dit product.
• Voor de offensieve anticiperende aankopen geldt een hoog risicoprofiel, waarvoor een risicoreserve is gevormd. Offensieve aankopen zijn bedoeld voor eigen doelen, zoals energieprojecten, economische ontwikkeling en woningbouw. Deze aankopen vinden plaats in een vroeg stadium, zonder garantie op planrealisatie, concrete afzetmogelijkheden, waardedaling of vertraging. Om deze risico’s beheersbaar te houden, wordt een bedrag van € 5 mln. toegevoegd aan de risicoreserve offensieve anticiperende aankopen. 
  Op het moment van publicatie van de Najaarsnota is het besluit door PS nog niet formeel vastgesteld. 
  (PS-besluit d.d. 19 september 2025 G-25-010).    

Fasering

Voor het onderzoek ontwikkellocatie Oostflank Brunssum worden geen uitgaven meer verwacht in 2025. De hiervoor resterende middelen € 0,20 mln. worden overgeboekt naar 2026. 

De raming voor inkomsten vanuit het Erfpachtcanon wordt met € 0,29 mln. naar beneden bijgesteld, vanwege minder canon-opbrengst door de verkoop/terugkoop van een deel van erfpachtgronden door Siberia Holding/Maasbree.

Overige bijstellingen

De personeelskosten gaan elk jaar met € 0,14 mln. omhoog, vanwege de loonstijgingen volgens de CAO Provincies.