2.1.1. Sociale Agenda

In Limburg moet iedereen mee kunnen (blijven) doen: praktisch en theoretisch geschoold, jong en oud, met en zonder migratieachtergrond. We willen een samenleving waarin iedereen veilig kan opgroeien, gezond kan leven en elkaar kan ontmoeten. Dat is nu voor te veel Limburgers niet vanzelfsprekend en dat kunnen we als Provincie niet zomaar accepteren. Waar in 2024 het beleidskader en nadere uitwerkingsdocumenten in de vorm van actie- of aanvalsplannen werden vastgesteld, staat 2025 in het teken van uitvoering. Sommige resultaten werden gedurende 2025 zichtbaar, andere volgen in 2026 of 2027 op basis van de stappen die we dit jaar zetten. We blijven focussen op het structureel verankeren van effectieve aanpakken. Dit doen we niet alleen maar samen met regionale en landelijke partners, waarbij we waar mogelijk ook koersen op structurele financiering vanuit de Rijksoverheid. De inzet van onze brede sociale basisinfrastructuur heeft binnen deze thematische aanpak een centrale rol.

Rol Provincie: ondersteuner, subsidiënt, financier, partner, verbinder

• Begin 2025 hebben 28 maatschappelijke organisaties als onderdeel van de brede sociale basisinfrastructuur een subsidie ontvangen (zie mededeling portefeuillehouder). Op 1 juli 2025 hebben wij de geactualiseerde regeling inclusief verhoogde normbedragen per organisatie vastgesteld (zie mededeling portefeuillehouder). Zo kunnen de organisaties tijdig hun subsidieaanvraag voor 2026 voorbereiden en indienen.
• Drie van de lopende projecten gericht op de doelgroep NEET- en VSV-jongeren zijn inmiddels afgerond, één project is nog in uitvoering tot en met 2026. Het vijfde project kent moeilijkheden in de uitvoering; we verwachten in 2025 van de initiatiefnemer te vernemen of dit project alsnog wordt uitgevoerd of wordt beëindigd.
• We verwachten dat er in 2025 zo'n 8.000 kinderen uit gezinnen met een kleine beurs door ondersteuning van het Jeugdfonds Sport en Cultuur in aanraking komen met sport en cultuur.
• Middels de subsidieregeling Armoede en laaggeletterdheid 2025-2027 die wij in mei 2025 hebben gepubliceerd (zie mededeling portefeuillehouder) verwachten wij in 2025 minimaal 15 projecten/initiatieven te ondersteunen die zich op armoedebestrijding en/of het tegengaan van laaggeletterdheid richten. In november 2025 organiseren we één conferentie rond het thema armoede en laaggeletterdheid. 
• Vanuit de uitvoering van het Actieplan tegen Armoede is daarnaast in de eerste helft van 2025 de eerste door ons ondersteunde schuldenaanpak in Limburg gestart, te weten in Roermond. 
• Als onderdeel van het in december 2024 gepubliceerde Aanvalsplan Laaggeletterdheid startten we in juni 2025 met het aanbieden van een gratis bibliotheeklidmaatschap aan Limburgers met een kleine beurs. Via deze projectaanpak van Cubiss Limburg en de Vereniging Limburgse Bibliotheken wordt dit de komende jaren in heel Limburg uitgerold (zie mededeling portefeuillehouder).
• We verwachten in Q3-2025 een subsidieaanvraag van GGD Zuid-Limburg te ontvangen, gericht op het verder ontwikkelen van de Kansrijke Start-aanpak. Met de GGD Limburg-Noord staan wij ook in contact; van deze partner verwachten wij op een later moment een subsidieverzoek te ontvangen.
• In mei 2025 hebben wij subsidie verleend aan de GGD Zuid-Limburg voor de projectpilot 'de Plasklas' waarmee ouders geholpen worden bij het (eerder) zindelijk maken van hun kinderen. Dit verlaagt het risico op leerachterstanden, die kunnen ontstaan door een latere start op de basisschool.
• In 2025 wordt door Maastricht University nader onderzoek gedaan naar het verhoogd voorkomen van aangeboren afwijkingen in Limburg. De uitkomsten verwachten wij Q1-2026 te kunnen publiceren.
• Binnen de projecten ‘Voorzorg’ en ‘Nu Niet Zwanger’ verwachtten wij inmiddels dat er in 2025 (inclusief voorgaande jaren) minimaal 1.250 trajecten in Limburg plaats zouden hebben gevonden. Dat is fors hoger dan vorig jaar ingeschat. Ten aanzien van de verwachte cijfers t.a.v. 'Centering Pregnancy' (minimaal 30 verloskundigen/gynaecologen) en Stevig Ouderschap (minimaal 400 trajecten) lopen wij op koers. 
• We verwachten dat er eind 2025 35 scholen in Limburg zijn die via het concept van de Gezonde Basisschool van de Toekomst werken, waardoor ca. 7.500 kinderen gezonder eten en meer bewegen. Financiële ondersteuning vanuit de Rijksoverheid voor deze scholen is voor het behalen van dit doel essentieel. Hierop blijven wij onze lobby in 2025 dan ook richten, in samenhang met de uitvoering van motie 3029 Jenneskens en motie 3124 Van Bijnen.
• We verwachten in 2025 een subsidie te verlenen ten behoeve van de verdere uitrol van Keigezond Limburg naar minimaal 8 nieuwe gemeenten. Door deze verlening verwachten wij het in het beleidskader opgenomen doel van 2.500 bereikte kinderen in de komende jaren te gaan realiseren;
• Door de organisatie van de jaarlijkse conferentie voor (aanstaande) professionals die met jonge kinderen/gezinnen werken, ondersteunen we ook in 2025 de Beweging Limburg tegen Kindermishandeling. De conferentie staat gepland in november 2025, rondom de landelijke Week tegen Kindermishandeling.
• Begin 2025 hebben wij door subsidieverlening de regio Noord- en Midden-Limburg in staat gesteld de uitrol naar alle Limburgse scholen (primair onderwijs) in het Handle with Care netwerk op te starten. Het daadwerkelijk realiseren van deze uitrol duurt, door financiële onzekerheid bij derden langer dan gepland (verwachting is 2026).  
• In 2025 geven we uitvoering aan het Actieplan Vrijwilligers, dat in december 2024 gepubliceerd is. Twee acties die we graag uitlichten zijn het communicatietraject waarmee we onze waardering uiten en aandacht vragen voor de diversiteit van de vrijwillige inzet. Dat deden we bijvoorbeeld aan de hand van de portretten van vrijwilligers Marc, Esmee en Romy. Daarnaast organiseren we, als provinciaal vrijwilligerscompliment,  op 6 december 2025 het eerste Limburgse vrijwilligersontbijt. De 31 Limburgse burgemeesters zijn allen gevraagd (maximaal) vijf vrijwilligers voor te dragen, die tijdens dit ontbijt in het zonnetje zullen worden gezet. Overige acties uit het actieplan zijn in voorbereiding. 
• Halverwege 2025 waren er al ruim 25 'sociale' projecten (waaronder vrijwilligers- en burgerinitiatieven) ondersteund vanuit de Limburgse  Leefbaarheidsaanpak. Daarnaast is in juli 2025 samen met Oranje Fonds het Limburg Samen Sterk-fonds opgericht (zie mededeling portefeuillehouder). Via ondersteuning vanuit dit fonds verwachten we dit jaar 4 projecten te ondersteunen die de sociale cohesie in Limburg bevorderen en tevens een positieve bijdrage leveren aan participatie en inclusie in onze provincie. 
• In 2025 geven we uitvoering aan de in december 2024 vastgestelde Integrale Aanpak Arbeidsmigratie Limburg 2025-2027 Waardig Werken en Wonen conform motie 3014 Berghorst c.s. In Q4-2025 wordt u geïnformeerd over de voortgang van deze integrale aanpak.
• Bij de uitvoering van motie 3049 Wolters c.s. en amendement 185 Berghorst c.s. betrekken we nadrukkelijk de conclusies en handelingsperspectieven uit de Verkenning Limburgs Zorglandschap 2030 die in 2024 is opgeleverd. We verwachten u in Q3-2025 te informeren over de uitvoering van deze motie en dit amendement.

• Over het algemeen liggen we binnen dit product op koers om alle voor 2025 voorgenomen resultaten te behalen. Een aantal resultaten zijn al behaald, anderen zijn voorzien in het restant van 2025. Hierbij zijn we soms afhankelijk van een subsidieaanvraag van externen, die nog ontvangen moet worden. 
• Binnen enkele specifieke projecten zien we vertraging in de totstandkoming van een subsidieaanvraag (Kansrijke Start Noord-/Midden-Limburg) of uitvoering van een project (Handle with Care Noord-/Midden-Limburg). Reden hiervoor is bijvoorbeeld financiële onduidelijkheid bij projectpartners. Dit leidt ertoe dat de subsidieaanvraag later dan verwacht wordt ingediend (Kansrijke Start Noord-/Midden-Limburg) of een verzoek tot projectduurverlenging door de initiatiefnemer (Handle With Care Noord-/Midden-Limburg). 

Voor de uitvoering van product 2.1.1. Sociale agenda wijzigt het budget in 2025 nauwelijks. Dit gaat om de volgende wijzigingen in de begroting:

Faseringen

Subsidieregeling armoede en laaggeletterdheid

Om uitvoering te geven aan de acties uit het Actieplan armoede 2025 – 2027 en het Aanvalsplan laaggeletterdheid 2025 – 2027 (zie onder Kwaliteit 4e bullet) is een gecombineerde subsidieregeling voor beide onderwerpen vastgesteld. Deze vervangt onder andere de subsidiemogelijkheden, voorheen beschikbaar uit het amendement 52, en de subsidieregeling Bibliotheek, Laaggeletterdheid en Maatschappij 2021-2024. In verband hiermee vindt er in 2025 een verschuiving plaats tussen de budgetten (€ 0,85 mln.).

Leefbaarheidsaanpak

De leefbaarheidsaanpak maakt onderdeel uit van product 2.2.1. Krachtige gemeenschappen in wijken en dorpen. De middelen hiervoor worden overgeboekt van dit product naar product 2.2.1. Krachtige gemeenschappen in wijken en dorpen (€ 0,83 mln.).

Gratis bibliotheeklidmaatschap

Als onderdeel van het in december 2024 gepubliceerde Aanvalsplan Laaggeletterdheid (6e bullet onder Kwaliteit) is in juni 2025 gestart met het aanbieden van een gratis bibliotheeklidmaatschap aan Limburgers met een kleine beurs. Hiervoor is een bedrag van € 1,08 mln. beschikbaar gesteld. Dit is gedekt uit bestaande exploitatiebudgetten (€ 0,49 mln.) en de Programmareserve Sociale Agenda (€ 0,59 mln.).

Overige bijstellingen

Bij de Najaarsnota worden de personeelskosten van product 2.1.1. Sociale agenda structureel verhoogd met € 0,04 mln. vanwege de bijstelling CAO Provincies.