1.1.2. Limburgs programma Landelijk Gebied

Omschrijving

Wij zetten in op een toekomstbestendig landelijk gebied waarmee wij de balans willen herstellen tussen de draagkracht van de natuur, bodem en water enerzijds en het economisch gebruik ervan anderzijds. In juni 2023 hebben wij een concept van het Limburgs Programma Landelijk Gebied (LPLG) vastgesteld. Hierin zijn de doelen en opgaven voor het landelijk gebied gebiedsgericht met onze partners uitgewerkt tot maatregelen. Het Rijk dient ons voor de uitvoering daarvan de randvoorwaarden in de vorm van langjarige middelen en instrumenten beschikbaar te stellen. Tegelijkertijd is inzicht nodig in wat er op het erf en het platteland speelt. Een toekomstbestendig landelijk gebied is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van Rijk, provincie en regionale partners.

In 2024 gaan wij het concept LPLG (waarin aangegeven is dat wij regie voeren op de gebiedsgerichte aanpak voor de 10 NPLG-doelen en de 4 toegevoegde provinciale doelen) doorontwikkelen naar een voorontwerp LPLG, nu voorzien voor het 3e kwartaal van 2024. Dit doen wij onder meer via een PlanMER-traject en gebaseerd op adviezen van onder andere de Ecologische Autoriteit. Daarnaast gaan wij ook buiten (gebiedsgericht) aan de slag. Door middel van uitvoering van maatregelpakketten, het stimuleren van de aanpak piekbelasting en de inzet van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid gaan wij aan de slag met de verduurzaming van de landbouw en een extra impuls op natuur- en waterherstel.

Dit in aanvulling op alles wat wij regulier al doen en voortzetten met reeds gecommitteerde middelen, zoals de uitvoering van Natuurprogramma, waaronder de realisatie van het natuurnetwerk in Limburg (de Ontwikkelopgave), het Landschapsprogramma en het Programma Water.

Deze activiteiten richten zich op de realisatie van opgaves in het landelijk gebied. Het gaat dan om natuurherstelmaatregelen (zowel uitbreiding van hectares als ook kwalitatieve maatregelen in de vorm van inrichting en (cyclisch) beheer en uitvoering van de bossenstrategie), het herstel van het hydrologische systeem om te kunnen voldoen aan KRW-normen en het terugdringen van stikstof–uitstoot ten behoeve van natuur. Ter uitvoering van de natuurherstelmaatregelen vertalen wij de uitkomsten van de opgestelde Natuurdoelanalyses in concrete maatregelen om hiermee middelen vanuit het Rijk te ontvangen en vervolgens de uitvoering hiervan te organiseren.
Dit alles in samenspraak en samenwerking met de partners in het landelijk gebied, Hierbij wordt gekozen voor een gebiedsgerichte aanpak, vrijwillig en van onderop, waarbij lokaal wordt gekeken naar de (ruimtelijke) invulling. Daarbij streven wij naar ruimtelijk en financieel effectieve maatregelen met meervoudig doelbereik; middelen en ruimte zijn immers schaars.

Rol Provincie: subsidient, partner, toetser, procesmanager

Kwaliteit

Via het Limburgs Programma Landelijk Gebied wordt in 2024 naar verwachting 100 hectare omgevormd naar natuur en zal er daarnaast 110 hectare provinciaal bezit als natuur worden ingericht. Dit ter completering van het Natuurnetwerk Limburg NNL (natuurpact 2013), waarbij in 2027 1270 ha natuur is ingericht en voor 990 ha nog functieverandering nodig is.

Daarnaast geven wij reeds uitvoering aan diverse SPUK's, waaronder de Quick Wins 2022, Maatregel Gerichte Aankoop (MGA) en ondersteuning van de Rijksaanpak rondom Piekbelasting.

Ook wordt de uitvoering van de zogenaamde maatregelpakketten (wanneer deze door het Rijk zijn goedgekeurd en voor financiering in aanmerking komen) opgestart, onder andere door het verlenen van subsidie. Daarnaast worden diverse aanvragen voor rijksmiddelen voorbereid, waaronder een aanvraag voor de tweede SPUK-programma Natuur, de Maatregel Gerichte bedrijfsbeëindiging (MGB) en de Regeling provinciale maatregelen PAS-melders (RpmP).

Kwaliteit (indicator)

Tijd

De transitie van het landelijk gebied is een proces dat loopt tot en met 2035.
De meest urgente doelen en opgaven zijn:
1. Het voorkomen van verslechtering van de natuur in N2000-gebieden (per direct);
2. Het realiseren van de ontwikkelopgave natuur (2027);
3. De kwaliteits- en kwantiteitsdoelen voor grond- en oppervlaktewater (2027).

Tijd (indicator)

Geld

Voor de uitvoering van product Limburgs programma landelijk gebied wordt de begroting via deze voorjaarsnota als volgt bijgesteld:

verlaging van de lasten in 2024 met € 1,49 mln.

dekking voor product 1.1.1. verbijzondering budget voor N2000 onderzoeken -/- € 3 mln. vanuit uitvoering maatregelen N2000 beheerplannen;
verschuiving van product landbouw naar programma 3 in de begroting en de hiermee verband houdende -/- € 10 mln. voor blijversfonds coalitieakkoord middelen;
inzet SPUK L8 MGA aankoop piekbelasters € 13,65 mln. ten behoeve van de notariële aktes die dit jaar afgewikkeld worden, voor sloopkosten, vergoeding productierechten, zonnepanelen, afwaardering percelen en opstallen;
cofinanciering GLB/NSP voor de openstelling van het subsidieplafond voor integrale gebiedsontwikkeling € 0,05 mln.; en voor 2025 € 2,24 mln. Dekking vanuit de stelpost GLB/NSP (voorjaarsnota 2022) binnen programma 9 Financiën en overhead;
inzet SPUK L25 provinciale versnellingsvoorstellen transitie landelijk gebied t.b.v. coulance regeling aankoop piekbelasters € 0,22 mln. ;
inzet SPUK L32 uitvoering aanpak piekbelasting € 0,45 mln. voor de jaren 2024 en 2025. De aanpak piekbelasting biedt de doelgroep extra mogelijkheden om versneld hun uitstoot van stikstof fors te reduceren. De betrokken agrarische ondernemers kunnen een beroep doen op ondersteuning van onder meer zaakbegeleiders van regionale uitvoeringsteams. ;
structurele verhoging van de personele lasten € 0,12 mln. in 2024 en € 0,16 mln. in 2025 ev.

SPUK middelen worden budgettair neutraal (zowel voor de last, als voor de baat) opgenomen in de begroting.

de baten worden in 2024 verhoogd met € 14,33 mln.

inzet SPUK L8 MGA t.b.v. aankoop piekbelasters € 13,65 mln.
inzet SPUK L25 t.b.v. coulance regeling aankoop piekbelasters € 0,22 mln.
inzet SPUK L32 uitvoering aanpak piekbelasting € 0,45 mln. voor de jaren 2024 en 2025.